پرالتهاب‌ترین و ناآرام‌ترین منطقه در دنیا منطقه غرب آسیا است که ایران در آن واقع شده اما برخی از غربی‌ها ایران را جزیره‌‌‌‌‌ای باثبات در منطقه‌ای ناامن و بی‌ثبات می‌دانند.
قدرت هر کشوری را به میزان نفوذ و تاثیرگذاری آن در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی می‌سنجد و میزان آن نیز بستگی به دارا بودن برخی شرایط و مولفه‌های قدرت است. هرچه کشوری از مولفه‌های قدرت، بیشتر بهره‌مند باشد تاثیرگذاری‌اش بر روند تحولات کشورهای اطراف‌ش و در عرصه بین‌الملل افزایش می‌یابد. شایان ذکر است در این نوشتار به بررسی قدرت ایران در منطقه خواهیم پرداخت، قدرتی که نتیجه بهره‌مندی از برخی مولفه‌های قدرت است که بدان نیز اشاره خواهد شد.
هژمونی ایران در منطقه امری است که دوست و دشمن بدان معترف هستند، آنها به ناچار برای اتخاذ سیاست‌هایشان محاسبات تهران را نیز مدنظر قرار می‌دهند و به نقش تاثیرگذار آن در روند تحولات بین‌المللی به خوبی واقف‌اند.
برخی عوامل قدرت ایران که در این مجال به آنها می‌پردازیم بدین شرح است:
توان نظامی ایران و دکترین دفاعی آن بر مبنای بازدارندگی است و این بدان معناست که توان بالای نظامی ایران نه در جهت تجاوز و جنگ با کشوری، بلکه در جهت دفاع از خود و ممانعت از حمله دیگر کشورهاست. ایران امروز در عرصه‌های دریایی، زمینی و هوایی در بالا‌ترین سطح از نظر نیروی انسانی کارآمد و تجهیزات پیشرفته و بومی قرار دارد. قدرت نظامی ایران برای دوستان پیام صلح، آرامش و امنیت و همچنین برای دشمنان پیام بازدارندگی را به همراه دارد.
نقش و نفوذ ایران در حل بحران عراق/ ایران جزیره‌‌‌‌‌ای باثبات در منطقه‌ای ناامن و بی‌ثبات
توان علمی _ فناوری: یکی دیگر از ابعاد قدرت در ایران موضوع برخورداری کشور از فناوری‌های روز دنیاست، ایران در زمینه علوم هسته‌ای، پزشکی، نانو، هوافضا و دیگر علوم روز و کارآمد دنیا، که تا پیش از این در انحصار معدودی کشور قرار داشت، به پیشرفت‌های قابل توجهی دست یافته است. امروزه ایران هسته‌ای یک واقعیت است، علم و تخصص آن در این سرزمین نهادینه شده است، که این مهم علی‌رغم خواست برخی قدرت‌ها و تلاش گسترده آنها در جهت جلوگیری از تبدیل شدن ایران به یک قدرت هسته‌ای محقق گردیده است.
توان اجماع و همگرایی: از دیگر مولفه‌های قدرت ایران می‌توان به توانمندی اجماع و همگرایی آن اشاره کرد، جمهوری اسلامی ایران می‌تواند در موضوعات مختلف، کشورها و گروه‌هایی در سطح منطقه همچون سوریه، عراق و حزب الله لبنان و در سطح بین المللی روسیه و برخی از کشورهای آمریکای جنوبی و غیره را با خود همراه سازد و سیاست متبوع خود را پیش برد. در موضوع بحران سوریه این حمایت کامل ایران و توان همگرایی آن کشور بود که میان متحدان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای خود اجماع نظری را به وجود آورد و توانست حکومت اسد را با وجود فشارهای بین المللی حفظ کند و جبهه مخالفان اسد را به تغییر رویکرد در قبال آن مجاب کند.
ایستادگی و مقاومت در برابر زورگویان و نظام سلطه را می‌توان از مولفه‌های دیگر قدرت و نفوذ ایران دانست. مقاومت بیش از سه‌دهه جمهوری اسلامی ایران در برابر زیاده خواهی‌های قدرت‌های بین المللی و ایستادگی در برابر انواع فشار‌ها و تحریم‌ها و در عین حال پیشرفت در زمینه‌های مختلف با اتکا بر توان داخلی، جایگاه ایران در میان کشورهای منطقه و در عرصه بین الملل ارتقاء یافته است.
بنابر گفته تحلیلگران غربی و عربی، یکی از نقاط قوت ایران این است که سیاست خود را به گونه‌ای پیش می‌برد که نه تنها نیازی به کمک خارجی نداشته باشد، بلکه در مواردی این قدرت‌های بین المللی هستند که به ایران رجوع کرده و از آن درخواست کمک دارند. نمونه آن را می توان درخواست های مکرر واشنگتن از تهران به منظور حل بحران در موضوع عراق دانست که به تعبیری پذیرش نقش و نفوذ ایران است.
سرمایه گذاری بلندمدت در سیاست خارجی: امروزه شاهد هژمونی ایران در منطقه هستیم که نتیجه سال‌ها فکر، برنامه ریزی، سرمایه گذاری و تدبیر مقامات تصمیم گیرنده سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. امروزه به دلیل برنامه‌های راهبردی دامنه نفوذ ایران گسترده است و تاثیرگذاری آن بر روند تحولات بالا است از این رو مقامات ارشد نظام سال‌ها پیش آنها را تنظیم و به اجرا درآورده‌اند و اینک ثمره آن را برداشت می‌کنند. حزب الله لبنان، نیروهای مقاومت فلسطینی و همچنین ارتباطات راهبردی با حکومت عراق را می توان از مصادیق سیاست خارجی صبور و آینده نگر ایران دانست.
ژئوپلتیک ایران: موقعیت استراتژیک ایران در منطقه غرب آسیا یکی دیگر از پایه‌های قدرت ایران محسوب می‌شود. وجود راههای مختلف خشکی و دریایی استراتژیک در کشور مانند تنگه هرمز، برخورداری از منابع عظیم انرژی (نفت، گاز و...)، معادن، وسعت سرزمینی و تنوع اقلیمی و ده‌ها مورد دیگر همگی امتیازات منحصر به فردی را برای ایران به ارمغان آورده‌اند.
اقتدار امنیتی ایران: پرالتهاب‌ترین و ناآرام‌ترین منطقه در دنیا منطقه غرب آسیا است که ایران در آن واقع شده است، به ویژه در چند سال اخیر رشد و گسترش گروه‌های تروریستی را در این منطقه شاهد هستیم. افغانستان، پاکستان، سوریه و عراق و برخی دیگر از کشورهای منطقه درگیر مبارزه با گروه‌های تروریستی هستند و هر روز شاهد برخی حوادث و عملیات‌های تروریستی در آن کشورها هستیم، این در حالی است که به لطف امنیت و آرامش موجود در ایران اوضاع کاملا متفاوت است.
برخی غربی‌ها ایران را جزیره‌‌‌‌‌ای باثبات در منطقه‌ای ناامن و بی‌ثبات می‌دانند، بار‌ها گروه‌های تروریستی مختلفی که از جانب برخی سرویس‌های امنیتی خارجی حمایت می‌شوند، قصد ورود به کشور و عملیات‌های تروریستی را داشته‌اند، اما همواره با هوشیاری دستگاه‌های امنیتی ایران، توطئه‌های آنان نقش بر آب شده است.
نقش و نفوذ ایران در حل بحران عراق/ ایران جزیره‌‌‌‌‌ای باثبات در منطقه‌ای ناامن و بی‌ثبات
دستگاه‌های اطلاعاتی ایران در فضای مجازی نیز، اشراف خوبی بر تحرکات دشمنان دارند و توانسته‌اند بسیاری از حملات سایبری علیه نظام را که عمدتا با هدف تخریب در بخش های هسته‌ای ایران نیز بوده است را کشف و خنثی نمایند.
قدرت نرم ایران: قدرت نرم اصطلاحی است که نخستین بار "جوزف نای" آن را مطرح کرد، قدرت نرم یعنی بتوان اراده خود را بدون به کار بردن زور و قوه قهریه اعمال کرد. در خصوص قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران می توان اینگونه تعبیر کرد که صدور آرمانهای انقلاب اسلامی به دنیا و ترویج ارزشهای آن که ریشه در تفکرات اسلام ناب محمدی دارد، می‌شود.
روحیه ایستادگی و مقاومت در برابر زورگویان اینک سرلوحه اقدامات گروه‌های مقاومت در فلسطین، لبنان، یمن، سوریه و عراق قرار دارد، فرهنگ شهادت و ایثار که ریشه در کربلا دارد و نمود عینی آن را در دوران دفاع مقدس شاهد بودیم، تجلی اعتماد به نفس و خودباوری را می‌توان در پیشرفت‌های عرصه علم و فناوری ایران شاهد بود، امری که با وجود اعمال تحریم‌های ظالمانه علیه ایران، هدفی جز به انزوا کشیدن ایران در عرصه های سیاسی و اقتصادی را دنبال نمی کرد، محقق گشت.
عمده تحریم های ایران به دلیل موضوع هسته‌ای بوده است و آنها سعی داشتند تا با ابزار تحریم ایران را از داشتن حق خود محروم کنند و یا اینکه بتوانند اراده مردم و مسئولین را در این راه سست نمایند که نتیجه ای عکس انتظارات آنها رقم خورد.
نقش و نفوذ ایران در حل بحران عراق/ ایران جزیره‌‌‌‌‌ای باثبات در منطقه‌ای ناامن و بی‌ثبات
تمام آنچه که از ویژگی‌ها و عوامل قدرت و نفوذ ایران در منطقه بیان شد، سبب آن شده است که برخی از بازیگران به فکر سنگ اندازی بیشتر در مسیر ایران بیفتند. آنها برای ایران چالش های متعددی را در منطقه بوجود آوردند که تا کنون در پیش برد مقاصد خود نا موفق بودند. در مسئله هسته‌ای با بهانه قراردادن برخی موضوعات واهی، از جمله امکان ساخت سلاح هسته‌ای و دنبال کردن اهداف نظامی از این فناوری توسط ایران، با این مسئله برخورد سیاسی کردند.
با به وجود آوردن برخی گروه‌های تروریستی و نفوذ دادن آنها به سوریه و عراق، جنگ‌های نیابتی علیه جمهوری اسلامی ایران به راه انداختند تا به زعم خود با تضعیف محور مقاومت و متحدان استراتژیک ایران قدرت این کشور را تحت الشعاع قرار دهند، همچنین با کاهش شدید قیمت نفت که توطئه غربی _ عربی دیگری است، علیه ایران و متحد فرامنطقه‌ای آن (روسیه) وارد جنگ سرد اقتصادی شدند و اقدامات بسیار دیگری که آشکار و پنهان دشمنان این سرزمین علیه کشورمان بکار برده‌اند تا از قدرت و نفوذ بیشتر ایران جلوگیری به عمل آورند.
ارسال نظر
