لیستی از زمین‌خواری‌های افشا شده

از سال ۹۰ تاکنون موارد مختلفی از زمین‌خواری اعلام شده است. خبرآنلاین ۳۱ مورد آن را بررسی کرده است.

یکشنبه گذشته مقام معظم رهبری در دیدار بامدیران ارشد، مسئولان و فعالان محیط زیست کشور در رابطه با چالش های زیست محیطی و از جمله زمین‌خواری، هشدارهایی دادند و البته مصادیقی از این معضل را هم بیان کردند. ایشان به کوه‌خواری هم اشاره کردند.

بعد از این سخنان، نهادها و سازمان های مختلف به رسیدگی به این معضل تاکید کردند از جمله دستگاه قضایی. آیت الله آملی لاریجانی،‌ رییس قوه قضاییه پس از کاشت یک نهال، با اشاره به تلاش های دستگاه قضایی در برخورد با متجاوزان به اراضی ملی و جنگل ها بر لزوم افزایش برخوردهای قضایی در این زمینه تاکید کرد گفت: امیدواریم با هماهنگی همه دستگاه های متولی بتوانیم منویات مقام معظم رهبری و خواسته مردم عزیز را در زمینه حفظ محیط زیست برآورده کنیم.

او همچنین در جلسه مسوولان قضایی بر پیشگیری از تجاوز به اراضی ملی و منابع طبیعی و پرهیز از صدور مجوزهای غیرقانونی و یا بی‌رویه از سوی دستگاه‌های اجرایی تأکید کرد و گفت: دستگاه‌های اجرایی و دولتی نباید اجازه تجاوز به اراضی و منابع ملی را بدهند و به عنوان مثال با مجوز یا بی‌مجوز هتلی چند طبقه در منطقه‌ای حفاظت شده ساخته شود و بعداز دستگاه قضایی بخواهند که آن را تخریب کند و یا در وسعتی به مساحت هزار هکتار به صورت غیرقانونی درخت کاشته شود و سپس دستگاه قضایی حکم به قلع و قمع بدهد.

ابتکار: موارد زمین‌خواری و تصرف اراضی ملی بسیار گسترده است

همچنین معصومه ابتکارِ، رییس سازمان محیط زیست درباره زمین خواری ها در اطراف تهران که مقام معظم رهبری هم به آن تاکید کردند، گفت: موارد بسیار گسترده است. متأسفانه در دوره‌ای بی‌توجهی شد و اتفاقات زیادی رخ داد. در برخی از پرونده‌ها احکامی که الان در جریان است، صادر شده اما برای اجرا نرفته است. مثلاً در یک شهرستان رئیس اداره مدارک را در خانه پنهان کرده است. خوشبختانه در شش ماه گذشته پرونده‌هایی که احکام آن صادر شده یا در مسیر گرفتن حکم بوده، پیگیری شده است. ما تا به امروز در لواسان 90هکتار از اراضی را برگردانده‌ایم. تقریباً هر هفته دو مورد احکام قضایی برای بازپس‌گیری زمین‌های تصرفی اجرایی می‌شود.

او درباره زمین خواری در دیگر مناطق ایران گفت: در منطقه میانکاله تصرفات بسیار گسترده‌ای اتفاق افتاده، در استان هرمزگان هم وضعیت نامطلوب است و یک منطقه ارزشمند تالابی تصرف شده که امروز به اراضی ملی برگشته، اراضی در استان فارس باز پس گرفته شده است. البته این مسائل فقط به مناطق حفاظت شده بازنمی‌گردد. در منابع طبیعی هم اتفاق بدی افتاده است. ما برای همکاری با هدف بازپس‌گیری آنها اعلام آمادگی کردیم. آقای جهانگیری کمیته‌ای را برای این موضوع تشکیل داده‌اند و مسائل را دنبال می‌کنند. جنگل‌ها در حیطه وظایف مستقیم سازمان محیط زیست نیست اما به نظارت کلان روی جنگل‌ها اعتقاد داریم. یک کارگروه ویژه در داخل سازمان تشکیل دادیم که به صورت فرابخشی فعالیت می‌کند و می‌توانیم از فرصت پیش آمده برای جلوگیری از قاچاق چوب و جنگل‌تراشی‌ها با همکاری استاندارها، با مقامات استانی، در فرماندارهای شهرستان استفاده کنیم.

ابتکار درباره زمین خواری در شرق تهران هم گفت: در این مناطق هم تصرفاتی انجام گرفته و اقدامات قانونی برای پیگیری آنها در جریان است. در خجیر، در سرخه حصار، مجموعه زیتون که غیرقانونی تصرف شده است. یک مصوبه‌ای در دولت تدوین شد که بزودی مراحل اعطای زمین‌های معاوض مجموعه زیتون اعلام می‌شود.

گزارش زمین خواری در صحن علنی مجلس

از طرف دیگر رئیس کمیسیون اصل نود که بررسی بخشی از پرونده های زمینخواری از جمله وظایف آنها بوده است ابراز امیدواری کرد با فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری دستگاه های عامل به صورت جدی به مبارزه با این پدیده بپردازند.

علی پورمختار گفت: پس از تعطیلات نوروز گزارش کمیسیون اصل نود در خصوص پدیده زمین خواری را در صحن علنی مجلس قرائت خواهیم کرد. این گزارش شامل چند بخش می شود؛ اول: روش هایی که برای زمین خواری و یا کوه خواری استفاده می شود، دوم: طرز کار دستگاههای مختلف و مسئول در این حوزه، سوم: علل زمین خواری، چهارم: راهکارهای مقابله با زمین خواری.

زمین خواری جرم پیچیده با دست هایی در پس آن

در تعریف زمین خواری چنین گفته اند: «بهره برداری غیر متعارف در شیوه متعارف از زمین است که اغلب به نحو سوداگری و بورس بازی از زمین بهره برداری می کنند و فساد اقتصادی سنگینی در پی دارد.»

در گزارش کمیسیون اصل 90 درباره زمین‌خواری آمده است «زمین‌خواری، جرم پیچیده‌ای است که دست‌های زیادی در پس آن دیده می‌شود، برخورد قاطع قضایی می‌تواند این دست‌ها را قطع کند. هرچند به نظر می‌رسد سازمان‌های دولتی باید در واگذاری‌ها دقت کنند تا زمین‌ها و مستغلات به نام مردم و کام زمین‌خواران رها نشود.»

در سال های گذشته در ایران زمین خواری به معضلی جدی تبدیل شده تا جایی که کمیته مبارزه با زمینخواری در مجلس شورای اسلامی تشکیل شد.

ضعف ساختاری در نظام اقتصادی، عدم اجرای طرح کاداستر، رانت قانونی و اطلاعاتی، سوء استفاده از قدرت، مشکلات قانونی و کشاورزی کم بازده و سود هنگفت ناشی از تغییر کاربری زمین دلایلی می شوند تا زمین خواری شکل گرفته و عده ای به آن رو بیاورند.

اما زمین خواری حالا شکل سنتی خود را نیز از دست داده و در مواردی به کوه خواری، دریا خواری، ساخت روستای جعلی و جنگل خواری نیز تغییر ماهیت داده است.

در سال های گذشته موارد مختلفی از زمین خواری در نقاط مختلف ایران اعلام شده است. اما نکته اینجاست که تعداد کمی از آنها با ذکر جزییات رسانه ای شده اند. مسوولان مختلف از برخورد با زمین‌خواران خبر داده اند. اما کمتر جزییات آنها اعلام شده است. خبرآنلاین در بررسی های خود از زمین خواری های اعلام شده در دهه ۹۰، به ۳۱ مورد رسیده است که البته در دل خود موارد زیادی را شامل شامل می شود.

ممکن است موارد دیگری از زمین خواری وجود داشته باشد که در بررسی خبرآنلاین نیامده باشد.