دفاع از حقوق هسته ای یک فرصت بالقوه

رییس پیشین سازمان انرژی اتمی گفت: ایران باید این مساله را بپذیرد که دفاع از حقوق هسته‌ای نه تنها تهدید نیست بلکه یک فرصت بالقوه است.

فریدون عباسی صبح امروز در حاشیه بیست و یکمین کنفرانس هسته‌ای ایران که در دانشگاه علوم و فناوری‌های نوین گروه مهندسی هسته‌ای ایران برگزار شد، در جمع خبرنگاران درباره برنامه‌های سازمان انرژی اتمی ایران قبل و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، اظهار کرد: این سازمان پیش از انقلاب در سال 1353 در ایران تاسیس شد و فعالیت‌های خود را در زمینه هسته‌ای و اتمی با تربیت دانشجویانی از این قشر آغاز کرد.

رییس پیشین سازمان انرژی اتمی افزود: در زمان رژیم گذشته برخی برای تحصیل در رشته‌های مرتبط به علوم هسته‌ای به خارج از کشور بورسیه شدند و آموزش‌های کوتاه مدت دانشگاهی را در این زمینه دریافت نمودند. با این وجود سازمان انرژی اتمی ایران تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به اهداف مورد توجه خود دست نیافت.

وی با اشاره به تاسیس انجمن هسته‌ای ایران در سال 1356، گفت: اگرچه این انجمن آغاز فعالیت هیات موسس و هیات مدیره خود را در قالب یک آگهی روزنامه‌ای رسمی به اطلاع عموم رساند اما به دلیل همزمانی آغاز فعالیت‌های این انجمن با پیروزی انقلاب اقدامات خاصی در این زمینه انجام نشد.

رییس پیشین سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه پس از پیروزی انقلاب اختلاف سلیقه بر سر تعطیلی یا عدم فعالیت سازمان و انجمن هسته‌ای در ایران ایجاد شد، گفت: پس از ترک شرکت‌های آلمانی، فرانسوی و عربی که متعهد به ساخت راکتورهای 900 مگاواتی برای ایران بودند توجه به صنعت هسته‌ای در کشور به حداقل رسید و وقوع جنگ تحمیلی نیز به این مساله دامن زد و به همین دلیل نیز یک وقفه 10 ساله در ارتباط با دانش هسته‌ای در ایران ایجاد شد.

عباسی خاطرنشان کرد: پس از بازگشایی مجدد دانشگاه‌ها در سال 1362 دانشجویان بسیاری در زمینه‌های مختلف علمی مرتبط با دانش هسته‌ای باز هم به این زمینه گرایش یافتند و شروع به کار رشته مهندسی هسته‌ای به دانش هسته‌ای در ایران رونق بیشتری داد.

رییس پیشین سازمان انرژی اتمی به تاسیس انجمن هسته‌ای برای نخستین بار در دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1376 اشاره و تصریح کرد: به دنبال خوش‌فکری‌های افراد عضو کمیته هسته‌ای ایران، کمیته تخصصی فیزیکدانان متخصص هسته‌ای در این سال شکل گرفت و به دنبال آن کنفرانس‌های سالانه‌ای با ارائه مقالات متعدد بدون انجام داوری صورت گرفت و این اقدامات برای ترویج دانش هسته‌ای در اجتماع کوچک دانشگاهی آن زمان بسیار موثر بود.

وی به توجه به آموزش‌های پایه‌ای نرم افزاری در قالب کارهای اندازه‌گیری در بحث‌های هسته‌ای در قالب کمیته هسته‌ای اشاره کرد و گفت: تا پیش از سال 80 دانشمندان فعال در این عرصه تصمیم گرفتند که تشکیلات شکل داده شده به صورت خودجوش را گسترده و قانونی کنند و به همین دلیل نیز بحث ثبت قانونی انجمن هسته‌ای ایران در مراجع قانونی ذی‌صلاح کشور مطرح شد اما چون پیش از انقلاب افرادی برای ثبت چنین کمیته‌ای اقدام کرده بودند پس از بررسی‌ها و مجوزهای لازم این کمیته با نام اصلی کمیته هسته‌ای ایران بسیاری از رشته‌ها و گرایش‌های علوم هسته‌ای از جمله مهندسی هسته‌ای، فیزیک هسته‌ای، شیمی هسته‌ای، پرتوپزشکی و پزشکی هسته‌ای را در بر گرفت.

رییس پیشین سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه نظارت بر آموزش‌های هسته‌ای بخشی از کار انجمن هسته‌ای ایران از سال 1382 تاکنون بوده است، ادامه داد: نظارت بر آموزش هسته‌ای در کشور، فراهم کردن زمینه‌های پژوهشی برای نسل جدید در قالب برگزاری کارگاه‌های آموزشی از جمله فعالیت‌های موثر انجمن در سال‌های گذشته بوده است.

عباسی با تاکید بر اینکه قرارگیری نرم افزارهای مجهز تحقیقاتی و محاسباتی هسته‌ای در اختیار دانشمندان جوان می‌تواند نظریه‌های علمی را در قالب کارکردهای عملی در آورد، گفت: به صورت کلی این تجهیزات به همه دانشگاه‌های دارای قابلیت‌های بالای هسته‌ای اختصاص می‌یابد تا علاوه بر آموزش دانشجویان اساتید رشته مهندسی هسته‌ای نیز بتوانند از تجارب روز این رشته استفاده کنند.

رییس پیشین سازمان انرژی اتمی نگارش مقالات علمی در حین برگزاری کنفرانس‌های هسته‌ای را از دیگر اقدامات مهم پانزده سال گذشته انجمن هسته‌ای ایران توصیف کرد و ادامه داد: در طی 21 کنفرانس گذشته دانشمندان و اساتید نخبه هسته‌ای تجارب و نظرات مختلف خود را در قالب مقالات علمی بسیار به نگارش در آوردند این در حالی است که در کنار این افراد فارغ‌التحصیلان رشته‌های مهندسی هسته‌ای نیز می‌توانند اطلاعات خود را به دانش‌آموختگان نوپای مجموعه انتقال دهند.

وی ادامه داد: انجمن هسته‌ای ایران هزار عضو در قالب اعضای پیوسته، دانشجویی و حقوقی دارد و اگرچه دفتر اصلی انجمن در تهران تاسیس شده اما دانشجویان همه دانشگاه‌های کشور می‌توانند نه تنها از تجارب سایر افراد نخبه هسته‌ای بلکه از تجهیزات آزمایشگاهی و فنی مربوطه در کشور نیز به یک میزان استفاده کنند و برگزاری سمینارهای هسته‌ای نیز تنها به پایتخت محدود نشده است. همان‌گونه که نخستین آموزشگاه سمینار تخصصی نیروگاه اتمی در بوشهر و در دانشگاه خلیج‌فارس این شهر برگزار و سایر کنفرانس‌ها نیز در شهرهای دیگر کشور از جمله مشهد و اصفهان برگزار شده است.

رییس پیشین سازمان انرژی اتمی درباره تعداد مقالات ارسال شده به دبیرخانه بیست و یکمین کنفرانس هسته‌ای ایران، گفت: اگرچه در این دوره 700 تماس برای ارسال مقالات به دبیرخانه انجام شد اما در نهایت 540 مقاله علمی کامل و استاندارد به محل دبیرخانه رسید که از این تعداد 201 مقاله پذیرفته شد و بر اساس زمان‌بندی و امتیازات مقالات ارسال شده مقرر شد 66 مقاله به صورت شفاهی در سه نوبت و در سه سالن مجزا و 135 مقاله در قالب پوستر در دو نوبت به شرکت کنندگان ارائه شود.

وی با اعلام اینکه تعداد شرکت‌کنندگان در کنفرانس در مجموع 300 نفر بوده‌اند، افزود: 30 استاد در گرایش‌های مختلف هسته‌ای، داوری مقالات ارسال شده را بر عهده داشته و پس از ساعت‌ها بررسی و کار کارشناسی این تعداد مقاله را برای ارائه در بیست و یکمین کنفرانس هسته‌ای برگزیدند. همچنین در حاشیه برگزاری این کنفرانس قرار است تا سقف 10 مقاله جوایزی به نام شهید شهریاری به مقالات برتر داده شود.

رییس پیشین سازمان انرژی اتمی درباره وجه تمایز این دوره از کنفرانس با دیگر کنفرانس‌های برگزار شده در سنوات گذشته، افزود: به طور کلی مقالات علمی ارائه شده در این کنفرانس‌ها در گذر زمان چه از نظر محتوا و چه از نظر تعداد با رشد قابل ملاحظه‌ای روبرو بوده‌اند.

عباسی با اعتقاد بر اینکه ترور دانشمندان هسته‌ای و مباحث امنیتی موجود بر پیشروی دانشمندان هسته‌ای در ارائه و بازخورد مقالات علمی آنها در جوامع بین‌المللی و ایران تاثیر گذاشته است، گفت: با این وجود متخصصان علم هسته‌ای ایران با شجاعت تمام و با وجود تحریم‌های بسیار مقالات خود را در مجلات معتبر اروپایی و آمریکایی علاوه بر مجلات ایرانی به چاپ رساندند.

رییس پیشین سازمان انرژی اتمی درباره بی‌عدالتی‌های کنفرانس ملی هسته‌ای ژاپن در سال 1390، گفت: اگرچه در ابتدا 15 مقاله ایرانی در این کنفرانس پذیرفته شد اما پس از مدتی مسئولان ژاپنی اعلام کردند که به دلیل تحریم‌های دانشمندان هسته‌ای ایران قادر به ارائه این مقالات در فضای علمی خود نیستند. پس از اعلام این خبر رییس سازمان انرژی اتمی به عنوان منتشرکننده مجله علوم و فنون هسته‌ای در یک اقدام مناسب تصمیم گرفت در مجله‌ای مجزا همه مقالات برگزیده شده در این کنفرانس ژاپن را به چاپ برساند.

وی ادامه داد: با این وجود اکنون کشورهای دارای مجلات معتبر هسته‌ای به این نتیجه رسیدند که باید از دانش و فنون دانشمندان هسته‌ای و مقالات آنها به شکلی شایسته استفاده کنند.

رییس پیشین سازمان انرژی اتمی به مخالفت‌های طرف غربی در خصوص غنی‌سازی هسته‌ای ایران اشاره کرد و گفت: چگونه ممکن است یک کشور با تغییر رژیم نیازهای بنیادین خود را نیز تغییر دهد و غرب باید به این سوال اساسی پاسخ دهد که چرا با درخواست ایران در زمان پیش از انقلاب درباره تاسیس دو راکتور 900 و دو راکتور 1200 مگاواتی موافقت کرده بود اما اینک نه تنها بحث هسته‌ای، بلکه نوع و میزان غنی سازی ایران را نیز هدف قرار داده است. این در حالی است که اگر جمعیت ایران در زمان آزادسازی خرمشهر 36 میلیون نفر بوده اکنون به 76 میلیون نفر رسیده و در افق چشم‌انداز کشور نیز قرار بود ایران 123 مگاوات از تولید برق خود را با نصب راکتورهای هسته‌ای مرتفع کند.

وی به قراردادهای هسته‌ای ایران پیش از انقلاب اسلامی اشاره کرد و افزود: بر اساس موافقتنامه‌های صورت گرفته قرار بود ایران حدود 10 درصد از سهام اوردیف شرکت فرانسوی یعنی معادل یک گرم از مواد غنی شده این شرکت را از آن خود کند اما نه تنها پنجاه تن سهم ایران از مواد UF6 غنی شده تاکنون به کشور پرداخت نشده بلکه سهم ایران از کیک زرد معادن اورانیوم نامیبیا نیز از ارزش ساقط شده است.

رییس پیشین سازمان انرژی اتمی با تاکید بر اینکه تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای نباید خود را سپر بلای آمریکا کند، ادامه داد: ایران به انجام مذاکره نیازی ندارد چرا که چه از نظر تخصصی و چه از نظر بومی‌سازی دانش هسته‌ای به خودکفایی رسیده است.

عباسی با اعتقاد بر اینکه راهبرد هسته‌ای آمریکا در قبال سایر کشورها راهبرد تحریم‌محور است، گفت: آمریکا نه تنها در برابر ایران بلکه در ماه‌های گذشته در برابر روسیه نیز ثابت کرده که به دنبال پیشبرد منافع خود از طریق تصویب تحریم‌های ناعادلانه است به همین دلیل نیز ایران باید این مساله را بپذیرد که دفاع از حقوق هسته‌ای نه تنها تهدید نیست بلکه یک فرصت بالقوه است و عقب‌نشینی و پذیرش شمشیر زور می‌تواند به بروز اختلافات و سوء تفاهم‌های بیشتر در منطقه و جهان دامن بزند.

رییس پیشین سازمان انرژی اتمی وحدت درونی را تنها راه راضی کردن افکار عمومی جهان در مساله هسته‌ای دانست و گفت: نیازی به رای‌گیری یا رفراندوم برای مسائل مختلف کشور وجود ندارد بلکه دولتمردان باید تمام تمرکز خود را بر آشکارسازی نقض تفاهمنامه‌های صورت گرفته با غرب معطوف کنند و به افکار عمومی القا کنند که تحریم‌های ظالمانه از سوی غرب به ایران تحمیل می‌شود.

وی ادامه داد: انجمن هسته‌ای ایران به عنوان یکNGO فعال در کشور باید علاوه بر اجماع نخبگان هسته‌ای در زمینه‌های مختلف به اطلاع‌رسانی عمومی در خصوص میزان نیاز ایران به انرژی هسته‌ای نیز اقدام کند اما به دلیل مشکلات امنیتی و ترورهایی که در سال‌های گذشته اتفاق افتاده این انجمن نتوانسته به وظیفه خود در اقناع افکار عمومی با دولت‌ها مشارکت کند.

رییس پیشین سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه تولید برق و پرتوپزشکی از جمله نیازهای اصلی ایران برای غنی سازی اورانیوم است، تصریح کرد: به صورت کلی پرتوپزشکی مربوط به تولید رادیوایزوتوپ‌ها برای تشخیص و درمان انواع بیماری‌ها است و راکتورهای هسته‌ای برای تولید این رادیوایزوتوپ‌ها نیازمند غنی سازی 20 درصد هستند.

وی با تاکید بر اینکه راکتور هسته‌ای نباید از دید میزان تولید پلوتونیوم در کشور ساخته شود، گفت: از دیدگاه علمی پلوتونیوم در تمام راکتورهای هسته‌ای تولید می‌شود یعنی اورانیوم 238 با جذب یک نوترون تبدیل به اورانیوم 239 شده و اورانیوم 239 می‌تواند پس از آن تبدیل به نپتونیوم 239 و پس از آن تبدیل به پلوتونیوم 239 شود.

رییس پیشین سازمان انرژی اتمی با اشاره به توانمندی‌های راکتور اراک، گفت: راکتور تحقیقاتی قدرتی اراک توانایی تولید رادیوایزوتوپ‌های پزشکی را دارد و علاوه بر آن یک آزمایشگاه راکتور قدرت با قدرت پایین 40 مگاوات و یک آزمایشگاه برای سنجش سوخت‌هایی است که در کشور تولید می‌شود بنابراین راکتورهای هسته‌ای باید با دیدگاه نوع فعالیت در کشور ساخته شوند نه با دیدگاه میزان تولید پلوتونیوم در آنها.

عباسی با اعتقاد بر اینکه تحریم یا تعلیق دانش هسته‌ای در پیشرفت تحقیقات دانشمندان کشور تاثیر دارد، گفت: اگرچه تحریم‌های ظالمانه علیه جمهوری اسلامی ایران قابل جبران هستند اما خنجرزنی به دانش هسته‌ای از طریق افزایش نظارت‌های غیرضروری از جمله مسائلی است که به هیچ عنوان قابل جبران نیست.

رییس پیشین سازمان انرژی اتمی ادامه داد: دشمنان کشور به دنبال ضربه زدن به نظام جمهوری اسلامی ایران هستند و به نظر می‌رسد دانش هسته‌ای و قدرت غنی‌سازی ایران بهانه آنهاست.

وی تصریح کرد: دشمن توان خود را در ایجاد اختلاف‌های قومی در لیبی و سایر کشورهای اروپایی به اثبات رسانده و به دنبال تجربه فرمول‌های براندازی در ایران است. باید به این مساله توجه کرد که آمریکا یک ابرقدرت نیست بلکه یکی از قدرت‌های جهانی محسوب می‌شود. وجود این دیدگاه بر سر میز مذاکره در نتیجه مذاکرات هسته‌ای ایران بسیار مهم و موثر است و تیم دیپلماسی کشور باید شعار العلم سلطان را سرلوحه گفت‌وگوی خود با طرف غربی قرار دهد.

رییس پیشین سازمان انرژی اتمی با اشاره به اینکه ترورهای هسته‌ای هیچ تاثیری در مرعوب کردن جامعه علمی ایران نداشته است، گفت: فرهنگ شهادت در زندگی ایرانیان نهادینه شده و آنها شجاعانه و بدون ترس از ترورها وارد میدان مبارزه علمی با استکبار جهانی و سایر کشورها شده‌ و خواهند شد.