پروژه مشکوک ناامن‌سازی مناطق شیعه‌نشین افغانستان/ ماجرا چیست؟

شفقنا:استان های بامیان و دایکندی در مرکز افغانستان که ساکنان آن عمدتا شیعیان هزاره هستند در روزهای اخیر شاهد رویدادهای «نگران کننده» بوده اند؛ رویدادهای که بسیاری از آن به عنوان «پروژه ناامن سازی» این استان ها یاد می کنند.

حوالی ساعت ۶:۰۰ عصر دیروز گردشگران خارجی و داخلی در بازار استان بامیان در مرکز افغانستان هدف تیراندازی افراد مسلح قرار گرفت.

وزارت کشور طالبان اعلام کرده است که در این حمله سه گردشگر خارجی و یک شهروند افغانستان کشته شده اند و چهار گردشگر خارجی و سه شهروند افغانستان زخمی شده اند.

 منابع محلی گفته اند که گردشگران خارجی کشته شده در این حمله شامل یک زن نیز می شوند و همه شهروندان اسپانیا هستند. گرداشگران زخمی شده نیز شهروندان اسپانیا، نروژ، لیتوانی و استرالیا هستند.

تا اکنون هیچ فرد یا گروهی مسئولیت این حمله را به عهده نگرفته است، اما وزارت کشور طالبان گفته است که در پیوند به آن چهار نفر را بازداشت کرده است.

این حمله یک روز پس از آن صورت گرفت که حدود ۸۰ دانش آموز دختر بین کلاس های اول تا ششم و سه آموزگار زن در شهرستان «کیتی» استان دایکندی، دیگر استان شیعه نشین افغانستان، به صورت مشکوک مسموم شدند.

منابع محلی به خبرنگار شفقنا گفته اند که سه نفر از دانش آموزان مسموم شده هنوز در مرکز استان دایکندی بستری هستند و سایر آنان بهبود یافته و از بیمارستان و مراکز صحی مرخص شده اند.

«ناامن سازی مناطق شیعه نشین افغانستان»

حمله مسلحانه به گردشگران خارجی و داخلی در استان بامیان، با واکنش های گسترده شهروندان افغانستان مواجه شده است و پرسش های زیادی در مورد آن طرح گردیده است.

بسیاری از شهروندان این کشور پرسیده اند که با وجود حضور گسترده نیروهای طالبان در بامیان و کوچک بودن بازار این استان، این حمله چگونه صورت گرفته است؟ چگونه افراد مسلح توانسته اند از چشم استخبارات طالبان در این بازار کوچک و بدون پیچیدگی خاص پنهان شوند؟

مهدی راسخ، عضو پیشین مجلس نمایندگان افغانستان در واکنش به این حمله گفته است که «بدون شک عاملین این جنایت پیروان مدرسه دیوبندی و جهادی های طالب و تندروان مذهبی آنان هستند.»

او افزوده است که «هیچ گروه و افراد دیگری غیر گروه حاکم، توان و امکانات این گونه حمله تروریستی در یک مکان به شدت تحت کنترل امنیتی طالبان را ندارد. این جنایت ساعت ۵:۳۰ عصر یعنی در روشنی کامل روز و حین ازدحام بازار صورت گرفته است. همه می دانیم که بازار بامیان از لحاظ نقشه ساختمانی زیاد پیچیده و بزرگ نیست و اطراف بازار هم جایی برای کتمان شدن تروریستان وجود ندارد.»

نماینده پیشین مجلس افغانستان تأکید کرده است که «این موضوع نشان می دهد که بدون حمایت و هماهنگی طالبان به هیچ وجه امکان چنین حمله وجود ندارد.»

عبدالحمید اعتمادی، یکی از شهروندان افغانستان نیز در واکنش به این حمله گفته است: «این اقدام کار کسانی است که توان دیدن گردشگران خارجی در بامیان را نداشته و می خواهند بامیان را بدنام و نا امن جلوه دهند.»

حیات انصافی، یک شهروند دیگر افغانستان گفته است: «احتمالا پشت حمله به گردشگران خارجی در بامیان دسیسه بدنامی مردم این استان نهفته است. در سال‌های گذشته به دلیل امنیت نسبی و رفتار خوب مردم با گردشگران، در تابستان رفت و آمد گردشگران به بامیان زیاد می‌شد.»

بسیاری دیگر از شهروندان افغانستان نیز این حمله را با وجود ادعای «امنیت کامل» از سوی طالبان، «مشکوک» و نگران کننده می دانند و خواستار روشن شدن ابعاد مختلف آن هستند.

«تلاش برای دوری دختران از مدرسه»

یک روز پیش از حمله مسلحانه به گردشگران داخلی و خارجی در بامیان، حدود ۸۰ دانش آموز دختر و سه آموزگار زن در مدرسه دخترانه منطقه «تمران» شهرستان «کیتی» استان شیعه نشین دایکندی «به طور مشکوک» مسموم شدند.

منابع محلی گفتند این دانش آموزان احساس خارش شدید در بدن داشتند و سپس دچار تنگی نفس می شدند.

یک منبع ارشد صحی از اداره بهداشت دایکندی به خبرنگار شفقنا ضمن تأیید این رویداد، آن را «مشکوک» و یک «چالش بزرگ» برای این اداره توصیف کرد.

او گفت که همه امکانات و پرسونل برای رسیدگی به این رویداد اعزام شده بود و تحقیقات نیز جریان دارد، اما هنوز مشخص نشده است که علت مسموم شدن این دانش آموزان چه بوده است.

به گفته این منبع، سه نفر از دانش آموزان که در حالت وخیم قرار داشتند، با آمبولانس به شهر نیلی، مرکز استان دایکندی منتقل شدند و هنوز در بیمارستان مرکزی این استان، بستری هستند.

او گفت که وضعیت این دانش آموزان اکنون رضایت بخش است و به زودی به صورت کامل بهبود خواهند یافت و از بیمارستان مرخص خواهند شد.

ساکنان محل در صحبت با خبرنگار شفقنا افغانستان، این رویداد را «نگران کننده» و تلاش برای «دور کردن دختران از مدرسه» می دانند.

یکی از ساکنان محل به خبرنگار شفقنا گفت که «مدرسه دخترانه تمران» یکی از بزرگترین مدارس در سطح شهرستان «کیتی» است و صدها دختر دوره دبستان در این مدرسه آموزش می بینند.

او افزود که پس از مسموم شدن دختران در این مدرسه، بسیاری از خانواده ها در مورد «امنیت» و «سلامت» دختران شان در این مدرسه نگران هستند.

ساکنان محل از طالبان می خواهند که دلیل مسمومیت این دانش آموزان را روشن کنند و در این مورد به مردم وضاحت دهند و از مدارس و اماکن عمومی به خوبی حفاظت کنند.

مسموم شدن دانش آموزان در استان دایکندی، بی سابقه است، اما دانش آموزان دختر در مناطق شیعه نشین افغانستان پیش از این نیز به صورت مشکوک مسوم شده اند.

سال گذشته خورشیدی ۸۰ دانش آموز و چهار آموزگار زن در دو مدرسه دولتی در شهرستان «سانچارک» استان شیعه نشین سرپل در شمال افغانستان مسموم شده بودند که هنوز علت و عامل آن روشن نشده است.

ساکنان مناطق شیعه و هزاره نشین افغانستان در دو دهه اخیر و در حال حاضر، از حامیان اصلی آموزش دختران در افغانستان هستند و همواره تلاش کرده اند که در کنار پسران شان، فرصت های آموزشی را برای دختران شان نیز فراهم کنند و از آنان در راستای آموزش و تحصیل حمایت کامل کنند.

بسیاری از فعالان جامعه هزاره می گویند که مسموم شدن دانش آموزان دختر در مناطق هزاره و شیعه نشین، نشان می دهد که گروه ها و حلقاتی، حمایت شیعیان هزاره از آموزش دختران را بر نمی تابند و به همین دلیل تلاش می کنند تا فضا را دستکم از لحاظ روانی برای آموزش دختران ناامن جلو دهند و به این ترتیب بین دختران هراس ایجاد کنند و آنان را از آموزش بازدارند.

اما آنان تأکید می کنند که این مردم و جامعه، از تلاش برای آگاهی و حمایت از آموزش دختران شان دست نخواهند کشید و سیه اندیشان، موفق نخواهند شد که به اهدف شوم شان دست یابند.