دبیرکل سابق مجمع کشور‌های صادرکننده گاز: نیاز به ۱۶۰ تا ۲۵۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری در حوزه نفت داریم

ایلنا: دبیرکل سابق مجمع کشور‌های صادرکننده گاز گفت: ما به ۱۶۰ تا ۲۵۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری در حوزه نفت نیاز داریم و مهمترین چالش ما تنش سیاسی و تحریم‌های گسترده است به طوری که تدوین راهبرد کشاورزی و تحقق جایگاه درست اقتصادی و ژئوپلیتیک بدون صادرات نفت و گاز میسر نیست.

محمدحسین عادلی در نهمین کنگره نفت و نیرو با بیان اینکه تحولات شگرفی در بازار انرژی اتفاق افتاده است، اظهار داشت: به دلیل تلاطم‌های ژئوپلیتیک وضعیت انرژی متلاطم است که از جمله دلایل آن نفت شیل و کرونا و اکنون جنگ روسیه و اوکراین بوده و باعث تغییرات بزرگی در بازار نفت شده است.

وی افزود: تحولاتی که ایجاد شده منجر به این شده که ناپایداری عرضه انرژی در اروپا و تحریم روسیه و عرضه ارزان انرژی را شاهد باشیم.

دبیر کل پیشین GECF گفت: ناپایداری انرژی و تلاطمات منجر به این شد که قیمت نفت از حدود ۶۰ به ۱۲۰ دلار و گاز از ۲۰ به ۶۰ تا ۷۰ دلار برسد، این تلاطمات ادامه دارد و ظهور تجدیدپذیر‌ها نتوانسته جلوی آن را بگیرد.

وی بیان داشت: آنچه ما برای سال‌های آینده انتظار داریم تقاضا برای انرژی تا ۲ دهه آینده ۲۲ درصد و گاز ۳۶ درصد افزایش می‌یابد و باوجودی که دوره تجدیدپذیر‌ها است، گاز همچنان اولویت بالایی در تامین انرژی اروپا دارد. بر این اساس چشم انداز اوپک پیش بینی می‌شود نقش سوخت فسیلی در سبد انرژی از ۷۹ درصد به ۶۲ درصد و تجدیدپذیر‌ها از ۲۱ درصد به ۳۸ درصد برسد، همچنین اکنون تقاضا برای نفت زیر ۱۰۰ میلیون بشکه در روز است که تا ۲۰۲۸ به ۱۱۰ میلیون بشکه و تا ۲۰۴۵ به ۱۱۶ میلیون بشکه در روز خواهد رسید.

عادلی با اشاره به رویکرد جهان در زمینه توجه به هیدروژن و کاهش انتشار کربن گفت: طبق پیش بینی اوپک سهم انرژی فسیلی در سبد انرژی از ۸۰ درصد به زیر ۷۰ درصد می‌رسد و سهم تجدیدپذیر‌ها به ۳۱ درصد خواهد رسید، در برآورد آژانس بین المللی انرژی نیز آغاز پایان انرژی فسیلی عنوان شده و پیش بینی شده که ۲۰۳۰ زمان پیک فسیلی‌ها بوده و بعد از آن روند کاهشی خواهند داشت و نهضت تجدیدپذیر‌ها رو به جلو می‌رود.

وی سرمایه گذاری در انرژی خورشیدی را ۴۳ درصد و در حمل و نقل برقی ۳۶ درصد عنوان کرد و افزود: در حوزه انرژی خورشیدی ۲۳۹ میلیارد دلار سرمایه گذاری صورت گرفته و هیدروژن نیز جایگاه بالایی دارد.

این کارشناس انرژی با بیان اینکه رهبری در حوزه تجدیدپذیر‌ها را چین برعهده دارد، خاطرنشان کرد: بیشترین سرمایه گذاری و نیروگاه خورشیدی متعلق به چین است و بعد از آن امریکا، ژاپن و دیگر کشور‌ها قرار دارند.

وی بیان داشت: طبق اعلام آژانس بین المللی انرژی سهم انرژی‌های فسیلی از ۸۰ درصد به ۵۵ درصد از نظر GECF به ۶۲ درصد، طبق پیش بینی اوپک به ۶۸ درصد و طبق برآورد BP به ۵۰ درصد می‌رسد.

وی راندمان را بزرگترین چالش انرژی عنوان کرد و گفت: اکنون رشد اقتصادی جهان ۳ درصد و میزان مصرف انرژی ۲۲ درصد است.

دبیر کل پیشین GECF تاکید کرد: اولویت اول انرژی این است که کربن کمتری تولید شده و به سمت تجدیدپذیر‌ها برویم و در راستای تحقق کاهش کربن مهمترین برنامه اجرای برنامه‌های تولید برق پاک است.

وی ادامه داد: از نظر سرمایه گذاری جدید پیش بینی این است که ۹۵ درصد سرمایه‌های جدید در کشور‌های واردکننده انرژی روی تجدیدپذیر‌ها باشد.

عادلی بیان داشت: در سال ۲۰۲۳ سرمایه گذاری‌ها در بخش تجدیدپذیر ۲.۸ تریلیون دلار و در بخش انرژی فسیلی ۱.۱ تریلیون دلار بوده یعنی نسبت یک به یک تغیبر کرده و شرکت‌های بزرگ به سمت سرمایه گذاری در انرژی‌های نو رفته اند.

وی با بیان اینکه ۴۸۰۰ میلیارد دلار سرمایه لازم است که به کربن-صفر برسیم، گفت: اولین چالش در این حوزه ژئوپلیتیک است کشور‌های بازیگر در این حوزه مثل امریکا و روسیه درگیر تنش ژئوپلیتیکی هستند. همچنین چالش انتقال نیروی انسانی از فسیلی به تجدیدپذیر را دارند.

این کارشناس انرژی ادامه داد: کشور‌های صادرکننده انرژی چالش بزرگ‌تری دارند، زیرا درآمدهایشان کاهش می‌یابد.

وی عدم امنیت عرضه انرژی را دیگر چالش مصرف کنندگان انرژی دانست و افزود: در صورتی که ۷۰ درصد انرژی از تجدیدپذیر‌ها تامین شود این چالش کاهش خواهد یافت.

عادلی از ژئوپلیتیک، نوسان اقتصادی، تامین سرمایه، برنامه ریزی و اولویت بندی تنظیم محیط کسب و کار بعنوان چالش‌های صادرکنندگان یاد کرد.

وی بیان داشت: چین بعنوان واردکننده بزرگ انرژی ۵۰ درصد نفت و ۷۰ درصد گاز خود را وارد می‌کند و اولین مسئله برای این کشور امنیت انرژی است. به همین دلیل دنبال مستحکم شدن عرضه انرژی و همکاری با کشور‌هایی است که در بلندمدت به آن‌ها اعتماد کند. همچنین این کشور تعهد کرده که میزان کربن را تا ۲۰۶۰ به صفر برساند.

عادلی ادامه داد: روسیه به دنبال جنگ با اوکراین و تحریم اکنون به دنبال بازار جدید نفت و گاز و تکنولوژی تجدیدپذیر و همچنین درگیر ثبات اقتصادی است.

وی افزود: اولویت امریکا این است که تولید تجدیدپذیر را افزایش دهد و همچنین افزایش تولید و صادرات نفت داشته باشد.

عادلی گفت: چالش عربستان نیز این است که تولید نفت را افزایش داده و تولید گاز را ۵۰ درصد افزایش دهد، برای تجدیدپذیر‌ها ۱۸۶ میلیارد دلار سرمایه گذاری می‌کند و برنامه‌های کاهش انتشار کربن، جنگلکاری و حفاظت از مناطق خشکی و دریا را به طور گسترده‌ای در دستور کار دارد، همچنین بنا دارد ۴ میلیون تن هیدروژن تولید کند.

وی همچنین به برنامه‌های قطر اشاره و اظهار داشت: این کشور افزایش تولید کاز را در دستور کار دارد و برنامه دارد تولید ۷۷ میلیون تن گاز را به ۱۲۶ میلیون تن و با اعلام کشف جدید گاز عنوان کرده که به ۱۴۲ میلیون تن تولید خواهد رسید و برنامه دارد که بزرگترین صادرکننده ال ان جی باقی بماند و در این رابطه قرارداد‌های جدید دارد.

وی افزود: امارات نیز برنامه دارد تولید نفت را به ۷ میلیون بشکه برساند و روی تجدیدپذیر‌ها ۱۲۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده است.

عادلی با اشاره به برنامه ترکیه تصریح کرد: این کشور بنا دارد هاب گازی منطقه باشد به طوری که در ۲۰۲۳ چند قرارداد صادرات گاز له اروپا از جمله بلغارستان، رومانی و مالدیو به امضا رسانده است همچنین به دنبال این است که از روسیه، آذربایجان، ترکمنستان و ایران دریافت گاز داشته باشد.

وی افزود: عراق نیز برنامه افزایش تولید نفت را دنبال می‌کند و بنا دارد به ۶ میلیون بشکه در روز برسد.

عادلی در ادامه به چالش ناترازی انرژی در بخش‌های مختلف در ایران اشاره و اظهار داشت: ما علاوه بر ناترازی گاز در حوزه برق نیز ۱۲ تا ۱۵ هزار مگاوات ناترازی داریم، در حوزه بنزین ۱۰۰ میلیون لیتر تولید و ۱۱۰ میلیون لیتر مصرف داریم. ما به ۱۶۰ تا ۲۵۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری در حوزه نفت نیاز داریم و مهمترین چالش ما تنش سیاسی و تحریم‌های گسترده است به طوری که تدوین راهبرد کشاورزی و تحقق جایگاه درست اقتصادی و ژئوپلیتیک بدون صادرات نفت و گاز میسر نیست.

وی تاکید کرد: اکنون چالش‌ها و برنامه‌های حوزه انرژی در دنیا مشابه هم بوده، اما در ایران متفاوت است. در همه کشور‌ها افزایش تولید نفت و گاز و سرمایه گذاری روی تجدیدپذیر‌ها گریزناپذیر است، اما موضوع ایران متفاوت است ما با ناترازی در همه حوزه‌های انرژی مواجهیم.

وی ادامه داد: مصرف گاز در بخش خانگی ۷۰۰ میلیون متر مکعب است نیروگاه‌ها به ۳۰۰ میلیون متر مکعب گاز نیاز دارند ۱۰۰ میلیون متر مکعب تحویل داده می‌شود، فولاد به ۴۵ میلیون متر مکعب نیاز دارد ۲۰ تا ۲۵ میلیون متر مکعب تحویل می‌گیرد، سیمان به ۳۰ میلیون متر مکعب نیاز دارد و ۵ تا ۸ میلیون متر مکعب تحویل می‌گیرد، پتروشیمی ار ۷۵ میلیون متر مکعب نیاز ۵۰ میلیون متر مکعب را در اختیار دارد، بنابراین ناترازی بالاست و این چالش ایجاد می‌کند.

عادلی ابراز امیدواری کرد که بر چالش تحریم و ژئوپلیتیک فائق آییم و با سیاستگذاری جدید در حوزه انرژی یک بار دیگر در بازار انرژی به بازیگر بزرگ تبدیل شویم.