زمان تصمیم‌های سخت فرا رسیده است

اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری در دولت های یازدهم و دوازدهم در یادداشتی نوشت: اهمیت امنیت و پایداری تولید انرژی مسئله ای روشن در توسعه ملی است؛ انرژی قوه محرکه اقتصاد هر کشوری بوده و بدون آن نه تنها چرخ تولید از حرکت می ایستد، بلکه همه نظامات زندگی اجتماعی و فردی را دچار اختلال جدی می کند. سالهاست به دلیل تحریم‌ها و برخی سیاست‌های داخلی، ورود تکنولوژی جدید و سرمایه لازم در بخش نفت و گاز و برق متناسب با ظرفیت کشور و نیاز جامعه انجام نگرفته است.

حالا تأثیر تحریم‌ها و عدم سرمایه‌گذاری مناسب، در بحران اخیر آشکار شده است. این بحران که هر چند ماه یکبار خودش را در قطع برق و یا گاز نشان میدهد، به دلیل عدم توازن تولید و مصرف است. تا سال‌ها قبل، این عدم توازن با قطعی گاز و برق در بخش صنعت و نیروگاهی، سالانه میلیاردها دلار خسارت به بار می آورد و اکنون علیرغم قطعی گسترده گاز و برق در صنایع، به ناچار در بخش خانگی نیز اتفاق افتاده است.

متأسفانه برخی به جای پرداختن به علت اصلی مشکل و حل ریشه‌ای آن، طبق معمول دنبال محکوم کردن یکدیگر هستند. دیگر کار از این سخن‌ها و از شعارهای بی‌پایه و اساس و وعده‌های پوچ گذشته و زمان اتخاذ تصمیم‌های سخت فرا رسیده است. قطعی گاز امسال در ایام سرما به منازل مردم رسید و مرزنشینان محروم از جمله خواهران و برادران اهل سنت را در تربت جام و شهرها و روستاهای دیگر در برگرفت. در همین حال، نیروگاه‌ها به جای سوخت تمیز گاز، مازوت مصرف کرده و هوای آلوده، آلوده‌تر شده که نتیجه آن تعطیلی پیاپی مدارس و دانشگاه‌ها است.

در سندهای تهیه شده، مشخص شده است که این بحران سال‌به‌سال بدتر می‌شود. راهکار، تنها در گرو توسعه ظرفیت‌های تولیدی و مدیریت مصرف به طور همزمان است، و اجرای آن نیازمند دسترسی به فناوری های روز و چند صد میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در بخش نفت و گاز و برق است. تجربه ملی و جهانی به وضوح نشان می‌دهد که این منابع را باید از بازارهای بین المللی تامین کرد. نفت و گاز بزرگترین سرمایه مردم ایران و به تعبیر اصحاب توسعه "مرغِ تخم‌طلایی توسعه" است که می‌تواند هم به تامین انرژی داخلی توسعه و رفاه مردم کمک کند و هم با صادرات درست و روان به دور از محدودیت‌ها، ارز مورد نیاز توسعه اقتصادی را فراهم کرده و با ریال آن بودجه دولت را یاری رساند.

این ضرورت در هر دو وجه داخلی و خارجی نگران کننده است؛ از منظر داخلی تابستان و نیز اوج سرمای امسال گذشت، اما تابستان و زمستان بعدی در راه است. از منظر خارجی هم با تداوم شرایط کنونی، موقعیت و جایگاه ایران به رغم ذخایر سرشار نفت و گاز در بازارهای بین المللی بیش از گذشته به مخاطره می افتد. لازم است با تغییر سیاست ها به این چالش مهم توجه عملی کنیم و امروز و آینده ایران و جایگاه انرژی را در رفاه و توسعه کشور دریابیم.