انحراف مسیر فعالیت‌های فضایی در زمان احمدی‌نژاد

رییس اتحادیه صنایع هوایی و فضایی ایران در گفتگو با خبرآنلاین، تغییرات ساختاری فضایی کشور را در دولت قبل (سال 1389) عامل به انحراف کشیده شدن مسیر فعالیت های فضایی کشور دانست و گفت که معتقد است سازمان فضایی ایران در پنج سال گذشته خروجی مناسبی نداشته است.

دکتر امین سالاری، رییس اتحادیه صنایع هوایی و فضایی ایران که اکنون ریاست اتحادیه صنایع هوایی و فضایی کشور را بر عهده دارد و از کارشناسان فعال هوافضای کشور در بخش خصوصی است، با اشاره به ماجرای خروج سازمان فضایی از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در سال 1389 و ادغام چندین پژوهشکده با آن و ایجاد پژوهشگاه فضایی گفت: پنج سال پیش که تصمیم بر این شد تا ساختار فضایی کشور به نهاد ریاست جمهوری منتقل شود هم به فال نیک گرفتیم و هم مایه تعجب بود، چراکه صنایع فضایی ایران مسیر رشد خوبی را پشت سر می گذاشت و تغییر ساختار برای صنعتی که با آهنگ رشد خوبی روبه پیشرفت بود جای تعجب داشت.

وی افزود: در آن زمان پروژه های ماهواره های تحقیقاتی به خوبی در حال انجام بود و دولت به جایی رسیده بود که رسماً از بخش خصوصی درخواست ماهواره کاربردی در حوزه های مخابراتی و سنجشی کرد.

سالاری با اشاره به تأثیر منفی تغییر ایجادشده گفت: متاسفانه تغییرات ساختاری که رخ داد عملاً سرعت کارها را به صفر رساند و مسیر فعالیت های فضایی ایران دچار انحراف شد.

وی افزود: متاسفانه افرادی در این مسیر دارای مسئولیت شدند که از فعالیت های فضایی شناخت مناسبی نداشتند و به جای ادامه روند پیشرفت و توسعه ایجادشده، تمرکز خود را بر ایجاد یک ساختار اقتدارگرای غیر چالاک و غیر منعطف گزاردند.

رییس اتحادیه صنایع هوایی و فضایی ایران گفت: از این مسیر هم همان گونه که ملاحظه می کنید خروجی نصیب کشور نشد و بسیاری از فرصت ها از بین رفت، چراکه عمده انرژی آقایان صرف ایجاد تمرکزی شد که این تمرکز تنها خروجی که داشت ایجاد یک ساختار پرهزینه و دیوان سالار ناکارآمد بود.

وی با اشاره به اینکه طی پنج سال گذشته خروجی مناسبی از سازمان فضایی و زیرمجموعه ها مشاهده نمی شود افزود: دوره ای را پشت سر گذاشتیم که رکود قابل توجهی در مسیر فعالیت های فضایی کشور ایجاد شد.

این کارشناس هوافضایی گفت: فعالیت های فضایی جهت به نتیجه رسیدن به دوره های زمانی چندساله نیاز دارند و متاسفانه نتیجه تلاش مدیریت پنج سال گذشته فعالیت های فضایی به گونه ای است که در حال حاضر پروژه به ثمر رسیده مناسبی جهت بهره برداری وجود ندارد.

سالاری با شاره به اینکه جهت ارزیابی فعالیت های صورت گرفته می توان میزان حصول دو خروجی «تولید محصولات فضایی کاربردی» و «ایجاد اشتغال پایدار» را در رابطه با این پنج سال مورد ارزیابی قرار داد افزود: طی این مدت در رابطه با شاخص اول هیچ خروجی ملموسی مشاهده نمی شود و یا حداقل اینجانب مطلع نیستم و در رابطه با اشتغال ایجادشده به نظر بنده اشتغال ایجادشده به هیچ وجه پایدار نیست، چراکه چنین اشتغال زایی مبتنی بر پول نفت تا یک زمانی جوابگو خواهد بود، درحالی که با چنین منابع در اختیاری توان ایجاد شغل های بیشتر و از جنس پایدارتر برای نخبگان فضایی کشور وجود داشت.

دکتر امین سالاری با اشاره به تصمیم رییس جمهور در ایجاد مرکز ملی فضایی نیز گفت: خوشبختانه تا جایی که اطلاع دارم این مرکز بنا به ورود به حوزه اجرا و فعالیت های تصدی گری ندارد، این مرکز اگر به وظایف حاکمیتی دولت از جمله نظارت، ایجاد زیرساخت های آزمایشگاهی و استاندارد و تدوین اولویت های فضایی توجه کند به نظر اینجانب به مأموریت خود به خوبی پرداخته است و امیدوارم هیچوقت به سمت فعالیت های ایجاد ساختار جدید و تصدی گری رو نیاورد.

این فعال بخش خصوصی در زمینه توجه سازمان فضایی به بخش خصوصی گفت: متاسفانه طی پنج سال گذشته، مدیران سازمان فضایی کشور هیچ گونه اعتقادی به بخش خصوصی نداشتند و حتی در سال های ابتدایی مدیریتشان اعلام می کردند هیچ کجای دنیا بخش خصوصی را نمی گذارند فعالیت ساخت ماهواره انجام دهد و متاسفانه سطح اطلاع و آگاهی آن ها در همین حد بود.

وی با اشاره به ظرفیت های بخش خصوصی هوافضایی کشور ادامه داد: در حال حاضر فعالیت های بخش خصوصی در کشور را از دو منظر می توان مورد ارزیابی قرار داد، یکی از اینکه بسیاری از زیرسامانه های فضایی در کشور توسط بخش خصوصی ساخته و مورد استفاده قرار گرفته است و از منظر دیگر پنج سال پیش و قبل از جدایی سازمان فضایی از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، با توجه به درخواست دولت، تعداد 27 شرکت بخش خصوصی اولین کنسرسیوم تخصصی فناوری فضایی کشور را جهت طراحی و ساخت ماهواره های کاربردی ایجاد کردند و تفاهم نامه ها و توافق نامه های متعددی را قبل از جابجایی ساختار سازمان فضایی، با این سازمان و برخی صاحبان فناوری فضایی دنیا به عنوان همکار به امضا رساندند.

سالاری در همین رابطه گفت: علاوه بر نهایی شدن پیوست فنی پروژه طراحی و ساخت ماهواره سنجش ازدور با دقت 2.5 متر با سازمان فضایی زیرمجموعه وزارت ارتباطات، پیش نویس قرارداد تنظیم شده هم نهایی شده بود که متاسفانه بعد از تغییر ساختار ایجادشده برای سازمان فضایی کشور این پروژه نیز عملاً متوقف شد و با وجود پیگیری های زیاد به عمل آمده، آقایان به اندازه ای سرگرم بزرگ کردن ساختار فضایی کشور بودند که به هیچ وجه پاسخی برای پیگیری های بخش خصوصی نداشتند.

رییس اتحادیه صنایع هوایی و فضایی با اشاره به اینکه بخش خصوصی کشور توانایی های زیادی در زمینه فضا داراست ادامه داد: هم از حیث فناوری که در بسیاری از زیرسامانه های اصلی ماهواره ها صاحب تجربه و دارای خروجی های اثبات شده است و هم از حیث تعاملات بین المللی که بسیاری از مراکز فناوری جهانی این حوزه کار با بخش خصوصی را ترجیح می دهند.

این کارشناس هوافضایی در زمینه اولویت های کشور در حوزه فناوری فضایی نیز گفت: قطعاً اولویت با استفاده از خدمات و صنایع فضایی برای بهبود رفاه جامعه است چراکه راه افزایش توان بازدارندگی و غرور ملی از همین مسیر عبور می کند و نه برعکس.

وی افزود: در حال حاضر تعیین اولویت های فضایی کشور و به کارگیری کلیه ظرفیت ها در جهت به نتیجه رسیدن و اخذ خروجی های کاربردی مهم ترین کار است که توصیه می شود.

سالاری در پایان در زمینه انتظار از ساختار جدید فضایی گفت: بخش های دانشگاهی، دولتی و خصوصی هر سه مکمل و از اجزای مهم نظام نوآوری های فضایی کشور محسوب می شوند و تعریف انتظارات بجا و مطابق با کارکردهای هر حوزه از مهم ترین وظائفی است که از مرکز ملی فضایی مورد انتظار است به گونه ای که این عناصر با همراهی هم بتوانند نوآوری های کاربردی برای بخش فضایی کشور به همراه داشته باشند.

منبع : خبر آنلاین