در سرمقاله روزنامه رسالت نوشته جواد شاملو آمده است: «یکی از تحلیلهای جامعهشناختیای که در باب اعتراضات اخیر زیاد به گوش میخورد، حضور فعال و جدی و غیر قابل انکار جوانان و نوجوانان دهه هشتادی در خیابانها بود؛ حضوری که عدهای آن را صرفا حماسی، رشکبرانگیز و شجاعانه تحلیل میکردند و آن را صرفا حاصل از حقطلبی این نوجوانان برمیشمردند. عدهای نیز با تمسخر و تحقیر این نسل، آنان را با رزمندگان جوان دفاع مقدس یا فعالان کمسال اما بلندنظر انقلاب اسلامی مقایسه کرده و به پوچی اهداف آنان میخندیدند. هر دوی این تحلیلها برای میدان جنگ است؛ میدان جنگی که این روزها نه در کف خیابان که در کف فضای مجازی در حال وقوع است و در اصل معرکه روایتهاست.
اگر بیرون از حالت جنگی نگاه کنیم، این نسل یک معمای جامعهشناختی است که باید روی آن فکر کرد. این نسل را نسل Z هم میخوانند. با کمی بازی با کلمات میتوانیم آن را نسل ضد بخوانیم! نسلی که پارهای اوقات جلوهای عیانگر، قاعدهگریز و رهاییطلب از آن میبینیم. این نسل را پیشتر هم میتوانستیم ببینیم. در روزمرههای توییتری، وقتی که داشتند با ادبیاتی شدیداللحن و با زبانی بیقید و شوکآور از والدین و ایفای نقش آنان انتقاد میکردند. وقتی که نزدیک نوروز، از نزدیکشدن روزهای دیدوبازدید با فامیل گلایه میکردند و تحمل فامیل را روی اعصابترین کار دنیا میخواندند. وقتی تمایلات جنسی خود را با لذت و افتخار افشا میکردند. نسلی که خود را سوخته میداند؛ در حالی که وقتی از دور نگاه میکنی، آن را غرق در امکانات مییابی. نسلی که با اینترنت بزرگ شده. حوالی سال هشتاد شمسی یا دو هزار میلادی به بعد به دنیا آمده. عشق ویدئوگیم و بازی کامپیوتری است و خیلی زود پای شبکههای اجتماعی به زندگیاش باز شده. رفتار بخش بزرگی از این نسل گاهی شدیدا سنتگریز و جامعهستیز است؛ ساز مخالف این نسل با جامعه تا آن حد تیز کوک شده که بسیاری از دغدغهمندان را به توجه به نوجوان واداشت و وضع اصطلاحاتی چون دهه هشتادی از همین توجه برمیآید. برای این نسل و در نظر او عناصری چون حیا، ادب، صله ارحام و از این دست همه ابزارهایی برای سرکوب خواستههای او و درکنشدنش هستند.
در این نسل خشونتی تهنشین شده و رسوبکرده که بخش عمدهای از آن نتیجه رکیکبودن و خشونت سینما و تلویزیون دو دهه اخیر جهان و مشخصا آمریکاست. همچنین بازیهای کامپیوتری عمدتا جنگی از بسیاری از آنها چریکهایی بالقوه درآورده. اگر این سخن به نظرتان مضحک میرسد، میتوانید خبر دستگیری بزهکاری حرفهای در آمریکا را که اذعان کرده بود جنگ شهری را از بازی ندای وظیفه آموخته در اینترنت جستجو کنید. این نسل بعضا هیجانطلب و بیاعصاب، اساسا قدرتستیز و تقدسستیز است. مادر را مقدس نمیداند و هر نوع احترام به پدر را پدرسالاری میشمارد. تکلیفش با حاکمیت که دیگر مشخص است.
بخشی از پدیدآمدن چنین نسلی غیر قابل اجتناب و زاییده دوران است و بخشی از آن هم حاصل کمکاری و غفلت ما. شکاف این نسل با نسل پیش، پهنایی هولناک دارد. این همان نسلی است که توجه دیده، اما تکریم نشده. همواره همه چیز برای او آماده بوده اما با حسن خلق و رفتار کریمانه با او برخورد نشده. همواره برخوردار بوده اما هیچگاه جدی گرفته نشده. در مدارس بهتری درس خوانده اما زیر کوهی از توقعات بوده. در مدرسه، زندگی و اخلاق را نیاموخته و در دانشگاه برای امیال خود و تفکرات حسی و احساسی خود، تئوری و نظریه یافته! این نسل اما تشنه زیبایی است. زیبایی، شاهکلید ورود به قلعه این نسل است. حضرت امام رضا علیهالسلام، سخنی دارند که برای همه زمانها و همه نسلها کارآمد و صادق است: «إِنَّ النّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحاسِنَ کَلامِنا لاَتَّبَعُونا». یکی از معجزات و علائم حقانیت مکتب اسلام و اهل بیت، زیبایی کلام آنهاست. با چشاندن طعم این زیبایی به کام مردم و خصوصا جوانان، میتوانیم ذائقه الهی خود و جامعهمان را بیدار کنیم و قلوب کویری مردمان این دوران را آب بپاشیم و احیا کنیم. درک اغلب جامعه ما از احادیث معصومین، در حد احادیث فراوان شنیدهشده و تکراری است؛ حال آنکه زیبایی کلام پیشوایان دین، هر ادیبی را خاضع و هر زیبادوستی را شیفته میگرداند. ما از پیامبر و اهلبیت، جز به زیبایی کلام و فرهنگ آنان دسترسی نداریم. فرد متخلق به اخلاق اهل بیت، حاجقاسم میشود و همه ایران را لشگر خود میگرداند و نشر کلام ائمه، این نسل هنردوست را که زبان زیبایی را بهخوبی میشناسند، جذب خواهد کرد. در آن صورت، اعتراض این نسل دستمایه شیاطینی که آرزویشان نابودی این نسل است، نخواهد شد.»