کشف گورستانی دیگر از دوران متاخر آهن در محوطه ریوی/ محوطه ریوی سکونتگاه شهری امپراتوری مادها بود

مهم‌ترین دستاوردهای فصل نهم کاوش باستان‌شناسی مشترک ایرانی- آلمانی در محوطه تاریخی ریوی کشف بقایای یک دژ نظامی مربوط به ۲۷۰۰ سال قبل همزمان با امپراطوری مادها در بخش جنوبی محوطه، گورستان عصرآهنی در بخش جنوب‌شرقی محوطه و یک قطعه سفال نوشته به خط پهلوی ساسانی در بخش شمالی محوطه اعلام شد.

محمد جواد جعفری (سرپرست پایگاه ملی میراث‌فرهنگی محوطه تاریخی ریوی) گفت: نهمین فصل پژوهش‌های مشترک ایرانی – آلمانی در محوطه تاریخی ریوی که از ابتدای مهر ماه سال جاری آغاز شده بود با نتایج قابل توجهی به پایان رسید.

سرپرست ایرانی فصل نهم کاوش باستان‌شناسی مشترک ایرانی- آلمانی محوطه تاریخی ریوی افزود: در روند کاوش سال‌های قبل بخش‌هایی از یک گورستان عصر مفرغ (۳۷۰۰ سال قبل) در بخش شمالی و در سال جاری بقایایی از یک گورستان دیگر از دوران متاخر آهن (۲۶۰۰-۲۹۰۰ سال قبل) در بخش جنوب شرقی محوطه تاریخی ریوی شناسایی شد که مطالعه بقایای انسانی این دو گورستان اهمیت بسیار زیادی در شناخت جوامع استقراری گذشته منطقه دارد.

جعفری اظهارکرد: کشف بقایایی از یک دژ نظامی همزمان با شاهنشاهی مادها در بخش جنوبی محوطه تاریخی ریوی نیز نشان از وجود حکومت‌های کوچک منطقه‌ای همزمان و یا دست نشانده شاهنشاهی ماد در بخش‌های شمال شرقی قلمرو ایشان است.

این باستان‌شناس با بیان اینکه مرکز شاهنشاهی ماد در حوالی همدان امروزی (هگمتانه) قرار داشته و تا کنون شواهد کمی از گسترش قلمرو این شاهنشاهی تا مناطق خراسان امروزی کشف شده تصریح کرد: سفال نوشته ساسانی نیز در بخش‌های شمالی محوطه و در میان ساختمان‌های خشتی باقی مانده از این دوران بدست آمد که بیانگر استمرار اهمیت سیاسی و اقتصادی محوطه تاریخی ریوی تا دوران ساسانی بوده است.

به گفته جعفری، این کتیبه حاوی دو کلمه است که به‌نظر می‌رسد اشاره به اسمی خاص دارد و ممکن است به اسم شخص و یا مکانی تاریخی در دوره ساسانی اشاره داشته باشد.

او خاطرنشان کرد: یکی از مهمترین سئوالات علمی در مطالعات باستان‌شناسی محوطه تاریخی ریوی کشف نام تاریخی این شهر بوده است که اهمیت زیادی در مطالعات تاریخی شمال شرق ایران دارد.

سرپرست پایگاه ملی میراث فرهنگی محوطه تاریخی ریوی افزود: با توجه به یافته‌ها و مدارک باستان‌شناسی که طی ۹ سال پژوهش‌های باستان‌شناسی از محوطه تاریخی ریوی بدست آمده می‌توان این محوطه را سکونتگاهی مهم دانست که از ۳۷۰۰ سال قبل (اواخر دروان مفرغ) تا ۱۰۰۰ سال قبل (قرون اولیه اسلامی) توالی استقراری داشته است.

جعفری خاطرنشان کرد: بر اساس دیدگاه‌های مقدماتی علمی، محوطه ریوی را می‌توان یک سکونتگاه شهری معرفی کرد که همزمان با امپراتوری مادها شکل گرفته و طی دوران‌های هخامنشی، اشکانی و ساسانی نیز همچنان هویت شهری داشته است.

2

او گفت: در حدود سالهای ۴۰۰ میلادی که اواسط دوران شاهنشاهی ساسانی است استقرار شهری این محوطه تخریب و یا متروک می‌شود و یک استقرار کوچک روستایی از اوایل دوران اسلامی در بخش شرقی محوطه شکل می‌گیرد.

این باستان‌شناس افزود: ۲۷۰۰سال بقایای استقراری جوامع مختلف، محوطه تاریخی ریوی را هم از لحاظ پژوهش‌های نوین باستان‌شناسی و هم از لحاظ ظرفیت‌های گردشگری به یکی از مهمترین آثار تاریخی شمال شرق کشور تبدیل کرده و امید است فصل جدید فعالیت‌های علمی و عمرانی در این محوطه در قالب «پایگاه ملی میراث فرهنگی محوطه تاریخی ریوی» بستری مناسب برای شکوفایی ظرفیت‌های علمی و گردشگری این اثر تاریخی فراهم کند.

وی با بیان اینکه نزدیکی این شهر تاریخی به جاده ارتباطی گرگان - مشهد فرصت مناسبی را برای ایجاد سایت موزه گردشگری و رشد صنعت توریسم منطقه نیز فراهم کرده اظهار کرد: فعالیت‌های باستان‌شناسی محوطه تاریخی ریوی با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی وگردشگری، توسط اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی و موسسه باستان‌شناسی آلمان از سال ۱۳۹۱ آغاز شده است.