نقش اصل برائت در احراز صلاحیت‌ها

سخنگوی شورای نگهبان گفت که طرح حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر مورد ایراد شورای نگهبان قرار گرفته است.

 نجات‌الله ابراهیمیان در نشست خبری امروز خود با اهالی رسانه گفت: طرح حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر در آخرین جلسه شورای نگهبان مورخ 10/10/ 93 و یک جلسه قبل از آن مورد بررسی قرار گرفت.

سخنگوی شورای نگهبان افزود: درباره این طرح که دارای 24 ماده است بحث‌های مفصلی صورت گرفت و در چهارده بند ایرادات آن که عمدتا موارد مغایرت با قانون اساسی بود، اعلام شد.

وی گفت: ایرادات، تذکرات و ابهامات در رابطه با این طرح از سوی شورای نگهبان به مجلس اعلام شده است.

سخنگوی شورای نگهبان همچنین با اشاره به بررسی طرح افزایش اختیارات وزیر دادگستری و اعلام ایرادات آن به مجلس، گفت که هنوز مجلس در رابطه با ایرادات اعلام شده پاسخی به شورای نگهبان نداده است.

 سخنگوی شورای نگهبان در ابتدای این نشست ضمن تبریک ایام ماه ربیع‌الاول و سالروز حماسه 9 دی به بیان موضوعات مورد بررسی جلسات شورای نگهبان طی حدود دو ماه گذشته پرداخت.

وی گفت: لایحه نحوه اجرای محکومیت‌های مالی علیرغم رفت و برگشت بین مجلس و شورای نگهبان دارای ایراداتی بود و بررسی‌های منجر به تایید این لایحه نشده است.

سخنگوی شورای نگهبان همچنین گفت که یکی از مواد طرح جامع حدنگار (کاداستر) کماکان مغایر قانون اساسی شناخته شده است.

ابراهیمیان در پاسخ به سوالی درباره برگزاری همزمان انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان گفت: پیش از این بحث مربوط به تجمیع انتخابات موضوع مباحث مختلف بوده است. هدف اصلی از این کار صرفه‌جویی و کاهش هزینه‌ها بوده است.

سخنگوی شورای نگهبان افزود: با محاسباتی که شده به نظر می‌رسد درگیر کردن کل کشور در فاصله‌های زمانی اندک باعث می‌شود هزینه و وقت زیادی صرف شود.

خبرنگاری از ابراهیمیان خواست درباره عبارتی که از او نقل شده مبنی بر اینکه «اصل برائت در مورد احراز صلاحیت کاربرد ندارد» توضیح دهد که سخنگوی شورای نگهبان در این باره گفت: این مساله یک امر حقوقی و فقهی قابل توجه است و قبلا هم مورد بحث بوده است. تفسیر اصل برائت در احراز صلاحیت‌ها باید در مجالس علمی مطرح شود تا درست به آن پرداخته شود. همچنین نباید مانند برخی مطبوعات زرد وقتی سوالی مطرح شد صرفا به انعکاس برخی شعارها اکتفا کنیم.

وی ضمن قرائت اصل 37 قانون اساسی که از آن به عنوان اصل برائت یاد می‌شود، گفت: مراد از صحبتی که گفته شد این نیست که شرایط اعمال اصل 37 فراهم است، اما شورای نگهبان این اصل را اعمال نمی‌کند.

سخنگوی شورای نگهبان ادامه داد: مراد این است که هر جا احراز امری به عهده نهادی گذاشته شده ما نمی‌توانیم در موارد مشکوک و جایی که وضعیت فردی مبهم است فقط به این اکتفا کنیم که فرد مجرم نیست به عبارتی مجرم نبودن مساوی با احراز صلاحیت نیست.

ابراهیمیان با بیان اینکه این بحث سابقه فقهی نیز دارد، گفت: در رابطه با احراز عدالت شاهد یا امام جماعت نیز نمی‌توانیم بگوییم اصل برائت است. تدین و التزام نیز با اصل برائت احراز نمی‌شود.

سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سوالی درباره وضعیت لایحه قانون تجارت، گفت: در آخرین بررسی شورای نگهبان این لایحه مورد ایراد قرار گرفت و به مجلس ارسال شد. مجلس با یک تغییر این لایحه را به شورای نگهبان فرستاد، ولی باز هم مورد ایراد قرار گرفت بنابراین این طرح فعلا موضوع مباحثات شورای نگهبان نیست.

سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سوالی درباره وضعیت اعضای برخی احزاب مانند اعتماد ملی برای شرکت در انتخابات مجلس، گفت: من در مورد مصداق صحبت نمی‌کنم. ما پرونده هر فرد را به طور مستقل بررسی می‌کنیم. اگر از سوی مقامات قانونی و صلاحیت‌دار فعالیت گروه و حزبی غیرقانونی تلقی شود و کسی در آن عضویت داشته باشد قانون این امر را مانع تلقی می‌کند.

ابراهیمیان در پاسخ به سوالی درباره اظهارنظرش مبنی بر اینکه «گروه‌های سیاسی را از شورای نگهبان نترسانید»، گفت: آنچه که من عرض کردم به عنوان یک اتفاق جدید و تغییر رویکرد نباید تلقی شود. این یک قاعده است، در گذشته اینطور بوده و همیشه هم باید اینطور باشد. ما باید منتظر بمانیم و بر اساس عملکرد هر فرد شرایط را در مورد او رسیدگی کنیم؛ لذا درست نیست گروه‌های سیاسی و یا حتی رسانه‌ها داوری‌های زودهنگام در مورد شورای نگهبان یا هر نهاد نظارتی دیگری داشته باشند.

سخنگوی شورای نگهبان با بیان اینکه طی دوره‌های گذشته سلیقه‌های مختلف فرصت نمایندگی در مجلس شورای اسلامی را داشته‌اند، افزود: وجود سلیقه‌های مختلف حکایت از این دارد که شورای نگهبان و نهادهای نظارتی جلوی حضور سلیقه‌های مختلف را نگرفتند.

وی با بیان اینکه ان‌شاءالله در داوری تحت تاثیر انتخاب‌های شخصی و سیاسی‌مان قرار نمی‌گیریم، گفت: من قبلا نیز گفته‌ام که هر شخص یک انتخاب سیاسی دارد و باید به یک نفر رای دهد، اما وظیفه شرعی ما این است که در موقع داوری و قضاوت انتخاب ما در داوری‌مان موثر نباشد.

سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سوالی درباره این صحبت که حضور در ستاد انتخاباتی کاندیداهای سال 88 مانعی برای حضور در انتخابات مجلس نیست، گفت: ماده 30 قانون انتخابات مواردی از محکومیت کیفری را ذکر می‌کند که صرف سابقه به عنوان مانع تلقی شده است، یعنی همین که کسی به حدود شرعی، اقدام علیه جمهوری اسلامی، کلاهبرداری، اختلاس، ارتشاء، غصب و سوء استفاده مالی محکوم شود ولو تحمل مجازات کرده باشد، مانع است.

وی ادامه داد: در مورد ارتکاب جرایم دیگر باید گفت ممکن است برخی جرایم در این لیست نیامده اما از نظر تحقق برخی عناوین دیگر موثر باشند. مثلا کسی چندین محکومیت کیفری داشته باشد که در این لیست نیامده اما سوء شهرت یا تجاهر به فسق دارد. در این موارد نه از حیث محکومیت کیفری، بلکه از حیث شرایط احتمال اینکه مانع تلقی شود وجود دارد.

خبرنگاری درباره تعارض اظهارنظر ابراهیمیان مبنی بر اینکه «گروه‌های سیاسی را از شورای نگهبان نترسانید» با صحبت‌های آیت‌الله جنتی سوال کرد که سخنگوی شورای نگهبان در این باره گفت: دبیر محترم شورای نگهبان سمت‌ها و نقش‌های متفاوتی از جمله عضو شورای نگهبان، دبیر شورای نگهبان، امام جمعه و مبارز با سابقه دارند. وقتی ایشان در یک جلسه رسانه‌ای قرار می‌گیرند شما سوالاتی را به تبع تمام این سمت‌ها از ایشان می‌پرسید و ایشان هم اظهارنظر می‌کند اما همان‌طور که قبلا هم گفته شد مواضع رسمی شورای نگهبان از طریق سخنگوی شورای نگهبان اعلام می‌شود.

سخنگوی شورای نگهبان افزود: همه گروه‌های سیاسی نیز تاکید دارند که کسانی که در فتنه 88 پا را از حدود قانون فراتر گذاشتند و امنیت کشور را به خطر انداختند، برای حضور در انتخابات با مانع روبرو هستند.