سهم بیش از ۴۰ درصدی زنان در کارفرمایی واحدهای صنفی پوشاک

دبیر کل اتاق اصناف ایران با بیان اینکه پوشاک قاچاق، تامین کننده ۱۶ درصد نیاز کشور است، گفت: سهم زنان در کارفرمایی واحدهای صنفی پوشاک بیش از ۴۰ درصد است و ظرفیت ۷۴ میلیارد دلاری برای صادرات پوشاک به کشورهای اسلامی وجود دارد.

به گزارش ایسنا، به نقل از اتاق اصناف ایران، محمدباقر مجتبایی،‌ضمن بیان این مطلب اظهار کرد: با توجه به این که در تقسیم‌بندی‌ها، پوشاک را شامل لباس‌های زنانه، مردانه و بچگانه (از کلاه و روسری گرفته تا پالتو و مانتو و … به جز کفش) در نظر می‌گیریم، از میان حدود ۳ هزار عنوان کد آیسیک که فعالیت‌های صنفی را نشان می‌دهند، گروه پوشاک از اهمیت بالایی برخوردار است. به طوری که در این گروه، فعالان صنفی هم در حوزه تولیدی و هم در حوزه توزیعی فعالیت دارند و ۹۵ درصد تولید پوشاک در کشور، توسط صنوف تولیدی تامین می‌شود.

وی افزود: در بحث توزیع هم سهم اصناف ۱۰۰ درصد است و در فروشگاه‌های صنفی سطح شهر اعم از فروشگاه‌های زنجیره‌ای و مغازه‌ها و فروشگاه‌های مجازی توزیع انجام می‌شود. البته مد نظر ما در این گزارش، فروشگاه‌های دارای مجوز است. در بخش پوشاک ایران، ۲۳۰ هزار و ۳۱۵ واحد صنفی تولیدی و توزیعی مجاز فعالیت می‌کنند که از این تعداد، ۵۷ هزار و ۴۰۴ واحد، تولیدی است. متوسط شاغلان در واحدهای صنفی تولیدی پوشاک، ۱۰ نفر است و متوسط شاغلان در حوزه توزیع پوشاک نیز به ۳ نفر می‌رسد. به منظور مقایسه این آمار خوب است بدانیم، حدود ۱۰۰۰ نوع کد آیسیک تولیدی صنفی در کشور داریم که متوسط شاغلان در آن‌ها حدود ۵ نفر است و متوسط شاغلان در کل ۳ میلیون واحد صنفی (تولیدی، توزیعی، خدماتی، خدمات فنی) ۲.۱ نفر کشور است.

مجتبایی ادامه داد: از میان ۵۷ هزار و ۴۰۴ واحد صنفی تولیدی پوشاک کشور، ۲۳ هزار و ۷۰۲ کارفرما و کارآفرینان زنان هستند که حدود ۴۱ درصد کل واحدها است و در حوزه توزیع پوشاک (به غیر از کسب و کارهای مجازی) ۱۷۲ هزار و ۹۱۱ واحد توزیعی در کشور داریم که ۷۷ هزار و ۴۵۰ پروانه کسب از این آمار، یعنی حدود ۴۵ درصد متعلق به زنان است. اگر به آمار زنان کارآفرین در حوزه پوشاک، تعداد زنانی که در صنف تولید یا توزیع پوشاک مشغول به کار هستند نیز اضافه شود، به روشنی سهم زنان در این حوزه را در خواهیم یافت.

وی درباره آمارهای واحدهای تولیدی و توزیعی پوشاک در تهران نیز گفت: از میان کل واحدهای صنفی تولیدی پوشاک کشور، ۱۲ هزار و ۶۶۶ واحد و از کل آمار واحدهای صنفی توزیعی پوشاک، ۲۲ هزار و ۳۴۰ واحد در استان تهران فعال اند.

ایرانی‌ها چه قدر پوشاک می‌خرند؟

دبیر کل اتاق اصناف ایران با اشاره به بررسی های انجام شده در اطلاعات مربوط به مرکز آمار ایران اظهار کرد: اولویت مردم برای خرید پوشاک، اولویت پنجم و حدود پنج درصد هزینه خانوارها مربوط به پوشاک و کفش است. همان طور که می‌دانید کل جامعه ایران به ۱۰ دهک تقسیم شده است که خانوارهای دهک اول که ضعیف‎‌ترین گروه از نظر مالی هستند، ۲.۲ درصد درآمد خود را صرف پوشاک و کفش می‌کنند. این مقدار در خانوارهای دهک پنجم حدود ۵.۲ درصد است و به طور کلی جامعه ایران، به طور متوسط ۳.۵ درصد از درآمد خود را هزینه پوشاک و کفش می‌کنند.

وی با تاکید بر لزوم جلوگیری از قاچاق تصریح کرد: با مطالعه آمارهای بین المللی و صادراتی پوشاک سایر کشورها به ایران می‌بینیم که حدود ۱۶.۶ درصد از نیاز بازار ایران به پوشاک توسط واردات تامین شده که با توجه به ممنوعیت واردات پوشاک به ایران طی چند سال اخیر، این میزان واردات پوشاک به ایران، قاچاق بوده است. با تلفیق آمار اعلامی از سوی گمرکات سایر کشورها و اندازه بازار مصرف ایران می توان نتیجه گرفت حدود ۸۳.۴ درصد نیاز بازار داخل از طریق تولیدکنندگان ایرانی و مابقی توسط قاچاق تامین می‌شود.

این مقام صنفی با بیان اینکه اندازه بازار ایران در زمان دلار حدود ۴ هزار تومانی، ۱۲ میلیارد دلار پیش بینی شده بود، تصریح کرد: با گرانی دلار، پیش‌بینی می‌شود که اندازه بازار کاهش یافته و احتمالا وضعیت قاچاق هم تغییر کرده است. با وجود این قاچاق هنوز وجود دارد و عامل مخربی علیه تولید داخلی است. خصوصا این که عمده تولیدکنندگان داخلی پوشاک، کارگاه‌های کوچک و متوسط هستند و این گروه به نسبت صنایع بزرگ، از قاچاق بیشتر آسیب خواهند دید و ضمن تقدیر از تلاش‌های ارزشمند و موثر ستاد مبارزه با قاچاق برای کاهش این پدیده شوم، انتظار صنوف تولیدی و اتاق اصناف ایران این است که همت عالی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز ادامه یابد و از سوی دیگر،سیاست‌های حمایتی برای تقویت واحدهای طراحی و تولید در نظر گرفته شود. به ویژه در تامین مواد اولیه از نخ و پارچه و ملزومات جانبی تا سرمایه در گردش باید حمایت جدی و موثر از سوی دولت و بانک مرکزی انجام شود.

دبیرکل اتاق اصناف ایران با بیان اینکه طی سال‌های گذشته، کیفیت تولیدات داخلی بالا رفته، گفت: در نمایشگاه مدکس هم که برای نخستین بار در حال برگزاری است شاهد این کیفیت هستیم. برخی از تولیدات پوشاک داخلی با برندهای خارجی برابری می‌کند و حتی بالاتر از محصولات رقبایی نظیر ترکیه و هند و بنگلادش است. در این نمایشگاه که از ۲۰ تا ۲۳ مهر در نمایشگاه آفتاب با حمایت اتاق اصناف ایران برگزار شده، حدود ۱۰۰ تولید کننده برتر کشور حضور یافته‌اند.

سهم ۰.۱ درصدی ایران از صادرات پوشاک در جهان

وی در خصوص ظرفیت صادارتی پوشاک تولید ایران نیز گفت: پوشاک از جمله اولویت‌های اتاق اصناف ایران در خصوص تولید برای صادرات است. در سال ۲۰۲۰ کل واردات پوشاک در جهان ۴۱۰ میلیارد دلار گزارش شده است و متاسفانه سهم ایران از این صادرات ۰.۱ درصد است. از سوی دیگر ۵۷ کشور اسلامی (OIC) ۷۴ میلیارد دلار واردات پوشاک دارند. با توجه به این که ایران یکی از بزرگترین کشورهای اسلامی است و ظرفیتی قابل قبول در تولید پوشاک دارد و در مقابل، اکثر این کشورها از نظر صنعتی ضعیف هستند، بنابراین بازار بسیار خوبی برای تولیدات ایرانی خواهند بود. از این رو مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت و اتاق‌های اصناف، بازرگانی و تعاون باید در کنار هم برنامه ریزی اجرایی برای سند ملی ساماندهی، توسعه و حمایت از تولید صادراتی گروه پوشاک را تهیه کنند تا بتوانیم از این بازار پر اهمیت بهره کافی ببریم.

مجتبایی با تاکید بر اینکه در جریان مبارزه با کرونا، پوشاک از جمله گروه‌هایی بود که بیشترین آسیب را دید، تصریح کرد: صنوف توزیعی ما با پیک‌های شدید کرونا در مجموع حدود دو ماه مجبور به تعطیلی مطلق شدند و در سایر ایام مثل اسفند ۹۸ که اعلام رسمی پاندومی کرونا شد، پوشاک تولید شده روی دست تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان ماند و ما شاهد موجی از چک‌های برگشتی بودیم. کرونا همچنین مسئولان کشور را مجبور به اتخاذ و اجرای سیاست‌های تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها کرد. مراسم‌ها و میهمانی‌ها هم با توصیه کارشناسان بهداشتی کاهش یافت و یا لغو شد و بدین ترتیب سطح خرید و تقاضا برای پوشاک کاهش چشمگیری یافت و مجموع این عوامل موجب بروز ضربات مکرر بعدی کرونا بر گروه پوشاک شد.

مردم از خرید ۷۰ درصد پوشاک تقاضای متعارف خود منصرف شدند

به گفته دبیر کل اتاق اصناف ایران مردم در ۲۰ ماهه گذشته از خرید ۷۰ درصد پوشاک تقاضای متعارف خود منصرف شدند. چون وقتی میهمانی، مدرسه و دانشگاه و دید و بازدیدی نباشد، نیاز به خرید پوشاک هم کاهش خواهد یافت. اگرچه با پیگیری‌های اتاق اصناف ایران، گروه پوشاک در ستاد ملی مبارزه با کرونا جزء ۱۴ گروه آسیب دیده از کرونا قرار گرفت اما به دلیل محدودیت‌های مالی دولت، حمایت‌ از این گروه نزدیک به صفر بود. حتی در دو مرحله در ستاد کرونا مصوبه گرفتیم که چک‌ها برگشت نخورد، اما به علت ضعف در ساختار نرم‌افزاری بانک مرکزی و بانک‌های کشور، همیشه چک‌های اصناف برگشت خورد و این خسارت بسیار چشمگیر است.

مجتبایی با بیان اینکه وزارت صنعت، معدن و تجارت، اتاق اصناف ایران، اتحادیه پوشاک تهران که مرکز تحقیقات خوبی دارد و گروه مشورتی اتاق اصناف ایران که متشکل از اتحادیه‌های پوشاک سراسر کشور است، بررسی‌های دقیقی در خصوص فرصت‌های پوشاک داشته‌اند و حمایت از زنجیره ارزش پوشاک در دستور کار است، نمایشگاه مدکس را یکی از این کمک‌ها و حمایت ها دانست و تاکیدکرد: برای ایجاد رونق نسبی و اتصال دوباره بنگاه‌های تولیدی و توزیعی و آگاهی از مدل‌ها، کیفیت و توانمندی‌های آن ها، نخستین نمایشگاه مدکس به صورت تخصصی در نمایشگاه آفتاب برگزار شده است. این نمایشگاه نشان داد ظرفیت بسیار خوبی داریم که حیف است دولت سیزدهم که به دنبال ایجاد و توسعه فرصت‌های شغلی و تقویت صادرات است، از کشش‌پذیری بالای گروه پوشاک استفاده نکند.

وی با بیان اینکه در گروه پوشاک ما با کمتر از ۲۰۰ میلیون تومان می‌توانیم یک شغل ایجاد کنیم در حالی که در صنعت این میزان دست کم دو میلیارد تومان و در صنایع بزرگ حداقل ۲۰ میلیارد تومان است، گفت: مسئولان کشوری لازم است از این گروه که خود پیشران فعالیت‌های متعددی در زمینه سایر مشاغل مثل نخ ریسی، پارچه، رنگرزی، دوخت، تولید پوشاک، حمل و نقل و توزیع هستند، حمایت کنند. ضمن این که پوشاک بستر مناسبی برای اشتغال تحصیلکردگان در حوزه‌های مختلف از طراحی تا توزیع ایجاد می‌کند و زنان و مردان بدون محدودیت می‌توانند در آن مشغول به کار باشند و علاوه بر تامین نیاز داخلی، ارز آوری کنند.

تجهیز و به روزرسانی دستگاه‌های تولید پوشاک در اصناف

مجتبایی همچنین گفت: در سند توسعه پوشاک که در حال اجرای گام به گام آن هستیم، یک بخش توجه به فرهنگ ایرانی و اسلامی است. چهل میلیون از جمعیت کشور ما در سنین بین ۲۰ تا ۵۰ سال هستند، بدین معنا است که این صنف برای رضایت مشتری به کیفیت، تنوع، زیبایی و نام و نشان تجاری ایرانی توجه دارد. برندسازی یکی از سیاست‌های حمایتی اتاق اصناف ایران است. موفقیت‌های خوبی از نام و نشان‌های ایرانی شکل گرفته و برخی از آن‌ها حتی در فروش مجازی در عرصه داخلی و بین المللی موفق هستند.

وی ادامه داد: استراتژی بعدی، تولید برای صادرات است و همچنین تجهیز و نوسازی و کاهش هزینه‌های سربار است. در برش و دوخت می‌توان از تجهیزات لیزری و نوین استفاده کرد، اما در سایر حوزه‌ها بحث افزایش بهره‌وری عوامل تولید، به ویژه نیروی کار از طریق آموزش و ارتقای سطح مهارت‌ها دنبال می‌شود. تولید انبوه و یکپارچه‌سازی چند واحد مکمل با هم از دیگر استراتژی‌ها است‌. حتی چند شهرک صنفی در شهرستان‌های مختلف مکان‌یابی شده است.

به گفته دبیر کل اتاق اصناف ایران، گروه پوشاک به دلیل ظرفیت بالایی که در اشتغال زایی و سهم بزرگی که در اقتصاد دنیا دارد باید بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد و اتاق اصناف ایران به موجب همین اهمیت، تقویت زنجیره ارزش پوشاک را دنبال می‌کند. اما برای این منظور همکاری جمعی از سوی نهادهای دولتی و بخش خصوصی ضروری است تا بتوان به جایگاهی مناسب در تولید و صادرات دست یافت. ضمن اینکه سیاست‌های مبارزه با قاچاق پوشاک باید ادامه پیدا کند تا نام و نشان های ایرانی فرصت رشد و توسعه و ماندگاری در بازار پیدا کنند.