فرمانده یگان ویژه ناجا: ناآرامی‌های سال ۹۶، موضوع جدیدی بود که با آن مواجه می‌شدیم / در برخی شهر‌ها مانند تهران، شیراز و اصفهان در سال ۹۸، در بیش از ۱۵۰ نقطه درگیری وجود داشت

تسنیم: فرمانده یگان ویژه نیروی انتظامی گفت: دشمن افرادی را در کشور دارد که روی آنها سرمایه‌گذاری کرده است، در صورت بروز یک اتفاق و تجمع، صحنه را به هم می‌ریزند و حرف حق مردم نیز فدای این افراد می‌شود که نمی‌خواهند صدای مردم شنیده شود.

 یگان ویژه نیروی انتظامی، یکی از رسته‌های پلیس است که در سال 1370 به منظور کنترل اجتماعات شکل گرفت، واحدهای مختلفی اعم از "نوپو"، رهایی گروگان، "اسواران" (اسب‌سواران یگان ویژه) و اخیراً یگان زنان، در یگان ویژه نیروی انتظامی مشغول خدمت هستند.

سردار حسن کرمی از سال 1391 فرماندهی یگانهای ویژه نیروی انتظامی را برعهده دارد؛ وی پیش از سال حضور در یگان ویژه پلیس، فرمانده انتظامی استان اصفهان بود.

 شاید عمده مردم بر این باور باشند که یگان‌های ویژه نیروی انتظامی فقط در زمان ناآرامی‌ها و اغتشاشات وارد عمل می‌شوند در صورتیکه گستره فعالیتهای نیروهای یگان‌های ویژه نیروی انتظامی بسیار وسیع است؛ درباره فعالیتهای یگان‌ویژه قدری توضیح دهید.

شهربانی، ژاندارمری و کمیته‌های انقلاب، بعد از انقلاب وجود داشتند و کار انتظامی انجام می‌دادند اما در سال 1370، این نهادها با هم ادغام شده و نیروی انتظامی فعلی به وجود آمد. در آن زمان، یگانهای ویژه نیروی انتظامی عمدتاً به منظور کنترل اجتماعات شکل گرفت، یعنی اگر اعتراضی شکل گرفت، این واحد بتواند با نشان دادن عکس‌العمل، اعتراض شکل گرفته را کنترل کند.

اکنون یگان ویژه نیروی انتظامی پنج مأموریت کنترل اجتماعات یا بحرانهای اجتماعی، مقابله با عملیاتهای تروریستی داخل کشور به صورت محدود و رهایی گروگان، عملیات دفاع‌شهری، عملیات مردم‌یاری و پشتیبانی از فرماندهی انتظامی استانها و پلیسهای تخصصی نیروی انتظامی را برعهده دارد.

در وهله نخست، آموزشهای عمده واحدهای یگان ویژه به منظور کنترل اجتماعات یا بحرانهای اجتماعی صورت می‌گیرد، در بحث مقابله با عملیاتهای تروریستی، اگر این موضوع در حد محدود باشد برعهده ما است اما اگر از حالت انتظامی خارج شود، برعهده سپاه خواهد بود که در این رابطه تیپ "نوپو" متشکل از واحدهای ویژه و تیراندازهای زبده تشکیل شده است. در مأموریت سوم اگر درگیری داخل شهر روی دهد یا عملیات محدودی صورت گیرد، ورود به موضوع برعهده یگانهای ویژه پلیس است و نیروهای ما باید عملیات دفاع شهری را نیز آموزش ببینند.

درباره عملیات مردم‌یاری، در زمانهایی که مأموریت نداریم و با فرصتهای به وجود آمده از توانمندی‌های یگان ویژه برای عملیات مردم‌یاری استفاده می‌کنیم.

آموزشها و تجهیزات ما باید متناسب با مأموریتهای مذکور باشد، یعنی واحدهای ما باید نحوه اجرای این مأموریتها را فراگیرند و تجهیزات متناسب را داشته باشند، به طور مثال در هر کدام از مأموریتهای دفاع‌ شهری، مقابله با تیمهای تروریستی یا رهایی گروگان، عملیات مردم‌یاری و مقابله با آشوبها تجهیزات خاص خود آن مأموریت را نیاز داریم. ما در کشور تنها واحدی هستیم که در مأموریت خودمان از سرباز استفاده نمی‌کنیم و از کادری استفاده می‌کنیم که خودمان آنها را در یگان ویژه جذب می‌کنیم.

نیروهای خود را در زمان جذب از لحاظ مختلف مانند اعتقادی، انقلابی، وضعیت بدنی، قدرت جسمانی و روانی بررسی می‌کنیم لذا نیروهای یگان ویژه باید روحیه و شجاعت داشته باشند و با انگیزه و اعتقاد بالا وارد مجموعه یگان ویژه شوند. به طور مثال در حوزه آموزش، هر نیروی یگان ویژه پس از موفقیت در گزینش، یک سال آموزش مقدماتی را می‌گذارند و پس از فارغ‌التحصیلی باید پنج سال در تهران، آموزشهای مهارتی، تخصصی و تکمیلی را بگذرانند.

این نیروها در این پنج سال کاملاً پخته‌تر شده و نسبت به کارشان مهارت پیدا می‌کنند، مرتب از نظر قوای جسمانی روی این نیروها کار می‌شود زیرا به طور مثال زمانی پیش می‌آید که با تجهیزات ضد شورش باید بیش از 10 ساعت فعالیت داشته باشند. ما معتقدیم افرادی که از نظر جسمانی قوی باشند، آستانه تحمل بالایی نیز دارند، زود عصبانی نمی‌شوند و زود از تجهیزات استفاده نمی‌کنند.

نیروهای یگان ویژه در صورت اینکه مأموریت خاصی به آنها محول نشده باشد، در هر روز ابتدا 90 دقیقه ورزش صبحگاهی دارند، سپس در دو کلاس تخصصی حضور پیدا کرده و بعدازظهر نیز یک کلاس تخصصی دیگر در رشته‌های رزمی دارند، در اثنای این فعالیتها، نیروهای یگان ویژه به اردوهای صحرایی رفته و مأموریت خود را در شرایط سخت نیز دنبال می‌کنند، به طور مثال پیاده‌روی شبانه و طولانی مدت تا 45 کیلومتر می‌گذرانند.

اصطلاحی در یگان ویژه داریم، این سؤال را مطرح می‌کنیم که چرا می‌خواهیم قوی شویم و پاسخ این است که ابتدا آسیب نبینیم و دوم آسیب نزنیم، زیرا در تجمعات، افرادی که تجمع شکل داده‌اند، درخواستی دارند، نمی‌خواهیم به آنها آسیب بزنیم و هدفمان این است که با کمترین آسیب صحنه را جمع کنیم.

مأموریتهای ما در این چند سال محدود و به ندرت بوده اما هرگز نباید فکر کنیم که دشمنان نمی‌خواستند کاری در کشور انجام دهد، به طور مثال چند مأموریت سنگین ما در این چند سال مربوط به سال 96 و 98 بود، ناآرامی‌های سال 96، موضوع جدیدی بود که با آن مواجه می‌شدیم که خوشبختانه در دو هفته جمع شد، ناآرامی‌های سال 98 نیز با وجود گستره زیادتر از ناآرامی‌های سال 96، دو روز طول کشید، شاید در برخی شهرها مانند تهران، شیراز و اصفهان در سال 98، در بیش از 150 نقطه درگیری وجود داشت.

البته در سال 97، اعتراضات بعد از سقوط هواپیمای اوکراینی و تنش آبی خوزستان نیز مأموریتهایی داشتیم، دشمن واقعاً در این ناآرامی‌ها فعالیت داشتند، دشمن افرادی را در کشور دارد که روی آنها سرمایه‌گذاری کرده است، در صورت بروز یک اتفاق و تجمع، صحنه را به هم می‌ریزند و حرف حق مردم نیز فدای این افراد می‌شود که نمی‌خواهند صدای مردم شنیده شود.

تسنیم: آیا به نیروهای یگان ویژه این آموزش داده می‌شود که در صورت بروز یک تجمع و ناآرامی بتوانند صف مردم را از آشوبگران جدا کنند؟

ما یک قدرت بازدارندگی برای خود تعریف کردیم؛ هر قدر یگانهای ویژه سرعت‌ عمل بالا و قدرت جابه‌جایی بیشتری داشته و از توانمندی بیشتری برخورد باشند و در نقاط مختلف کشور که احتمال وجود کانونهای شورشی است، به سرعت مستقر شوند، این خود نوعی بازدارندگی است، در سالهای گذشته نیز از این دست بازدارندگی‌ها صورت گرفته، در همین انتخابات ریاست جمهوری، برنامه‌های زیادی داشتند و در فضای مجازی کار زیادی کردند که صحنه‌های آرام را تبدیل به اعتراضات کنند اما اقدامات بازدارنده یگان ویژه پلیس منجر به این شد که اتفاقی روی ندهد.

ما در آموزشها، دانش نیروها را ارتقاء می‌دهیم، تنها به قدرت جسمانی آنها متمرکز نیستیم و به آموزشهای علمی ـ بصیرتی آنها نیز می‌پردازیم، آستانه تحمل نیروها را بالا می‌بریم و کنترل خشم را به آنها آموزش می‌دهیم.

نیروهای یگان ویژه باید بتوانند در صحنه‌های اعتراضات، کار روانشناختی جمعیت را نیز انجام دهند، نیروهای یگان ویژه باید ترکیب جمعیت را در اعتراضات مختلف، شناسایی کند، یعنی جمعیت‌شناختی را نیز به نیروها آموزش می‌دهیم، به طور مثال می‌گوییم برای کنترل دانشجو، اصناف یا بازاری‌ها چه اقداماتی باید صورت دهند.

ابزارهای مورد استفاده یگان ویژه، مکمل بخش نخست هستند، به طور مثال اکنون تمام یگانهای ما از سیستمهای صوتی بسیار قوی استفاده می‌کنند که "صور" نام دارند و اسم آنها از اسم "صور اسرافیل" اقتباس شده است، این سیستم صوتی صدای ما را می‌تواند با برد یک کیلومتر و شعاع 500 متر به جمعیت برساند.

صدا یکی از ابزارهای پلیس و تجهیز برای ما است، صدای ما زمانیکه اخطار می‌دهیم و صحبت می‌کنیم، باید به گوش جمعیت برسد، صور با خودرو در اختیار نیروهای ما است و گفته‌ایم در صورت عدم استفاده از خودرو، از سیستم صوت دستی استفاده کنند.

اکنون در اعتراضات اجتماعی تنها نگاه پلیسی وجود دارد درحالیکه سیستم مربوطه گفت‌وگو نمی‌کند، ما نیز در وهله نخست در زمان حضور در اعتراضات، گفت‌وگو را انتخاب کردیم، به ما خرده می‌گیرند که چرا با جمعیت معترض گفت‌وگو می‌کنید و برخورد نمی‌کنید، می‌گوییم حضرت امیر (ع) در جنگ نهروان چه کار کردند، 12 هزار نفر در مقابل حضرت امیر (ع) صف‌آرایی کرده بودند که حضرت امیر (ع) با گفت‌وگو هشت هزار نفر آنها را جدا کرد. امام حسین (ع) در صحنه عاشورا در بحبوحه جنگ، چند خطابه خواندند؟ چرا ما با مردم حرف نزنیم؟ آنها هموطنان ما هستند و ضد انقلاب نیستند، به موضوعی معترض هستند که به نظر آنها حق اس لذا باید آنها را کنترل کنیم و نمی‌توانیم سرکوب کنیم آنقدر به نیروها می‌گوییم شما باید تذکر و اخطار دهید که جمعیت معترض خسته شود.