تصمیمات دولت برای جلوگیری از شوک بهای نفت

اسحاق جهانگیری گفت: باید مساله کاهش قیمت نفت را با درایت مدیریت کنیم چرا که در غیر این صورت ممکن است برای اقتصاد کشور دردسرساز شود.

 معاون اول رییس جمهور در دوازدهمین کنفرانس بین المللی مدیریت که روز گذشته در مرکز همایش‌های بین المللی رازی برگزار شد با اشاره به مساله کاهش قیمت نفت اظهار کرد: در دهه 80 با وفور درآمدهای نفتی مواجه بودیم و در زمان دولت آقای خاتمی و برنامه سوم برای ذخیره مازاد درآمد نفت، صندوق ذخیره را ایجاد کردیم. اما متاسفانه با توجه به اتفاقات رخ داده در سال‌های اخیر امروز جزء محدودترین کشورهایی هستیم که در مقطع فعلی کاهش بهای نفت برای ما مشکل ساز خواهد بود، چون حساب ذخیره ارزی با درآمد صرف کنار گذاشته شد و در حال حاضر صندوق توسعه ملی ایجاد شده است که موجودی آن هم محدود است.

جهانگیری تاکید کرد: اگر در زمانی که درآمدهای نفتی بالایی داشتیم مدیریت خوب اتفاق می‌افتاد امروز با مشکل روبرو نبودیم.

معاون اول رییس جمهور با بیان اینکه اقتصاد ما در دهه 80 ، 850 میلیارد دلار درآمد نفتی داشته است که می‌توانست از این طریق پایه گذار اقتصاد پایدار باشد خاطرنشان کرد: متاسفانه از این درآمد 720 میلیارد دلار واردات انجام شد و 80 میلیارد دلار خروج سرمایه از کشور اتفاق افتاد و شاهدیم که میزان شاغلان ابتدا و انتهای دهه هشتم در کشورمان تغییر چندانی نکرده است.

وی با بیان اینکه قیمت نفت در حوزه درآمد ریالی و ارزی دولت تاثیرگذار است، افزود: دولت برای جلوگیری از شوک بهای نفت سهم صندوق توسعه ملی را به 20 درصد تقلیل داد و از این طریق 4 میلیارد دلار ارز به اقتصاد کشور وارد شد تا جلوی شوک گرفته شود.

وی افزود: تصمیم‌های دیگر دولت در مقابله با کاهش قیمت نفت این بود که به هیچ وجه برای تامین بودجه به بانک مرکزی مراجعه نکنند همچنین در هزینه‌ها صرفه جویی داشته و افزایش کارایی هزینه‌ها را موردتوجه قرار دهد و در این رابطه تجربه موفق ما در سال 92 در حوزه استفاده از ظرفیت مدارس غیرانتفاعی قابل توجه است.

جهانگیری با اشاره به اینکه دولت تلاش کرده است روند روبه رشد بودجه‌های عمرانی را مدنظر قرار دهد تصریح کرد: بخش عمرانی در خروج از رکود بسیار کارساز است و ما طرح‌های عمرانی را به صورت جدی اولویت‌بندی کرده‌ایم و بازدهی سرمایه گذاری طرح‌های دولتی را نیز باید به حداکثر برسانیم.

معاون اول رییس جمهور با اشاره به تصمیم دولت برای واگذاری طرح های نیمه تمام به بخش خصوصی خاطرنشان کرد: همچنین دولت تصمیم به بهره مندی از فاینانس خارجی دارد و همچنین 100 میلیارد دلار برای طرح‌هایی که صرفه جویی انرژی در آن‌ها مدنظر قرار گرفته است در بودجه سال درنظر گرفته است.

جهانگیری همچنین به تصمیم دولت برای توسعه صادرات غیرنفتی اشاره کرد و همچنین نقش بنگاه‌های بزرگ در فرایند خروج از رکود را بسیار کارساز دانست و افزود: از نقاط ضعف عمده اقتصادی ما این است که ارتباط محکم بین بنگاه‌های متوسط ، کوچک و بزرگ کشور وجود ندارد و انتظار داریم در شرایط فعلی بنگاه‌های بزرگ به کمک بنگاه‌های کوچک بیایند و نیازهای خود را از داخل کشور تامین کنند.

وی با تاکید بر اینکه هماهنگی و اشتراک اهداف اهمیت بسیار بالایی در شرایط فعلی دارد افزود: بهره‌وری در بنگاه‌های بزرگ کمتر از بهره‌وری در بنگاه‌های کوچک است بنابراین نیازمند اصلاحات ساختاری جدی در بنگاه‌های بزرگ هستیم.

جهانگیری از مسائل مهم موردتوجه مدیران ارشد را توجه به مسائل کهنه و مزمن جامعه برای پیداکردن راه‌حل‌های جدید با نگاه علمی و نو دانست و افزود: نیازمند ساختارهای نو برای مدیریت بر منابع انسانی و فیزیکی و اجتماعی و فرهنگی هستیم.

معاون اول رییس جمهور با بیان اینکه جامعه ما میراثی از تجربه های تلخ در اتلاف منابع دارد و نمی‌تواند با انگاره‌های قدیم مدیریت را پیش برد، افزود: در مدیریت فقط به مدیریت آتش نشانی نیازمند نیستیم بلکه نیازمند مدیریت‌های معماری هستیم که فکر کرده،‌طراحی کنند و راهکار پیدا کنند.

وی با اشاره به اینکه اقتصاد نفتی دولت ها را به سوی کوته بینی ، عامه انگیزی، ویژه خواری و فساد سوق می‌دهد خاطرنشان کرد: متاسفانه جامعه امروز ایران از پدیده اتلاف منابع رنج می‌برد چون اتلاف صدها میلیارد دلار درآمد نفتی در سال‌های اخیر را شاهد بوده است.

وی با اشاره به مشکلات پیش روی دولت یازدهم در زمان آغاز به کار اظهار کرد: تحلیل دولت از ابتدا این بود که مشکلات اقتصادی کشور دو ریشه متفاوت دارد. یکی مربوط به تحریم‌ها بود و دیگری مربوط به کیفیت و نوع سیاست‌های اقتصادی به کار گرفته شده.

جهانگیری با اشاره به اینکه با برنامه ریزی دقیق و تعیین تیم باتجربه مذاکرات را در حوزه تحریم‌ها دنبال کردیم گفت: موفق شدیم با تاسیس حقوق هسته‌ای ملت ایران روند تحریم‌ها را متوقف کنیم. در حالی که تا قبل از دولت یازدهم هر 3 ماه تحریم‌های جدیدی علیه کشورمان وضع می‌شد.

وی با بیان اینکه حرکت دولت بر مبنای کاهش تورم و برقراری ثبات اقتصادی در کشور بود، تصریح کرد: در مدت کوتاهی با ریشه یابی دقیق از تورم 40 درصد به حدود 17 درصد رسیدیم و ثباتی در اقتصاد کلان کشور ایجاد شد. همچنین توان سیستم بانکی برای تسهیلات دهی به بنگاه‌ها بالاتر رفت و در 8 ماه سیستم بانکی 207 هزار میلیارد تومان به بنگاه‌های اقتصادی تسهیلات داد که 32 درصد آن مربوط به حوزه صنعت و معدن می‌شد.

وی با تاکید بر اینکه ما فعال سازی موثر بخش نفت را موردتوجه قرار دادیم گفت: بر میادین مشترک پارس جنوبی و فروش نفت متمرکز شدیم چون از آثار بد تحریم‌ها در کشور ما این بود که خیلی ها مدعی فروش نفت در کشور بودند و از دولت وقت نفت گرفته بودند تا در بازارهای جهانی بفروشند اما حتی یک دلار از آن نفت‌ها به کشور بازنگشت.

وی افزود: به طور مثال فردی 2.6 میلیارد دلار به بهانه فروش، از کشور نفت خارج کرد اما هیچ پولی برگردانده نشد البته برخی نهادها و دستگاه‌های دیگر نیز این کار را کرده‌اند که تا امروز پولی توسط آن‌ها به کشور بازگردانده نشده است. پس دولت تصمیم گرفته است نفت را فقط از طریق وزارت نفت به فروش برساند.

جهانگیری با بیان اینکه دولت رفع تدریجی مشکلات صادرات غیرنفتی و افزایش درآمد ارزی کشور را دنبال می‌کند توضیح داد: در سال 90 دو میلیون بشکه نفت می‌فروختیم که هر بشکه 100 دلار بود و در سال 92 میزان فروش به یک میلیون بشکه کاهش یافت که از این رقم 30 درصد به صندوق توسعه ارزی و 14.5 درصد به بخش نفت دادیم پس 50 درصد از یک میلیون بشکه در اختیار دولت بود بنابراین یکی از تنگناهای دولت در حوزه ارزی بوده است.

وی با اشاره به اینکه در 9 ماه اول امسال 18 درصد صادرات غیرنفتی داشتیم که اگر این رشد استمرار یابد دستاوردهای خوبی خواهیم داشت افزود: حدود 15 درصد واردات رشد داشته است که 88 درصد آن کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای بوده است.

جهانگیری خاطرنشان کرد: در 6 ماهه امسال رشد اقتصادی به 4 درصد رسید در حالی که در سال 91 منفی 6.8 درصد و در 6 ماهه اول 92 منفی 2.4 درصد بوده است پس ما به رونق اقتصادی وارد شدیم و سرمایه گذاری در نیمه اول امسال به 15.8 درصد در حالی که در 6 ماهه اول سال گذشته منفی 16.5 درصد بوده است و این یعنی اعتماد بیشتری در سرمایه گذاران ایجاد شده است.

معاون اول رییس جمهور با اشاره به اینکه برنامه جامع غیرتورمی خروج از رکود طراحی شده است که موضوعات مربوط به دولت عملیاتی و پیگیری شود گفت: امیدواریم بخش‌های مربوط به مجلس نیز به زودی تصویب شود تا بتوانیم شاهد روند رو به رشد رونق اقتصادی کشورمان باشیم.

جهانگیری همچنین به اهمیت موضوع انرژی اشاره کرد و گفت: در سال 93 با موضوع جدی هدفمندی یارانه‌ها و قیمت حامل‌های انرژی روبه رو بودیم که بسیاری افراد به ما توصیه می‌کردند که به قیمت حامل‌های انرژی دست نزنیم اما به دلایل زیادی چاره‌ای جز این کار نداشتیم و منابع حاصل از آن را در طرح سلامت استفاده کردیم و نشان دادیم که اگر منابعی در اختیار دولت قرار گیرد می‌تواند از این منابع به صورت هدفمند استفاده کند.

وی همچنین به شکایت عده‌ای مبنی بر پرداخت یارانه به افراد ثروتمند اشاره کرد و گفت: حذف افراد بدون محاسبه دقیق مشکل ساز است.

وی توضیح داد: کل منابع درآمد یارانه 28 هزار میلیارد تومان بود که قرار بود 14 هزار میلیارد از آن به خانوارها پرداخت شود یعنی برای هر نفر حدود 20 هزار تومان بود اما تصمیم گرفتند این رقم را به 45 هزار تومان برسانند و حتی مجلس هم مانع نشد اما امروز به ما گفته می‌شد که از پرداخت یارانه به پولدارها پرهیز کنیم در حالی که شناسایی این افراد کار دشواری است.

جهانگیری افزود: در موضوع سبد خانوارها که به عنوان تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی پرداخت می‌کنیم براساس گزارش‌ها فردی با کدملی تحت پوشش این نهادها در سال گذشته هزار و 500 میلیارد فعل و انفعال اقتصادی داشته است و این نشان می‌دهد که در کشور از نظر اطلاعات مشکل جدی وجود دارد.