اواسط سال ٢٠٠٧ بود كه اروپا با خبر خوش پروژه بزرگ گازي آن هم از سوي روسيه مواجه شد.روسيه تصميم گرفته بود گاز اروپا را جدا از مسير اوكراين، از طريق درياي سياه و كشورهاي بلغارستان و صربستان به مجارستان و اتريش برساند.
روزنامه اعتماد در یادداشتی به قلم منصور بیطرف نوشت:شايد اروپايي ها فكر نمي كردند تحريم روسيه و چالشي كه با آن بر سر اوكراين پيدا مي كنند براي آنها گران تمام شود، به اندازه يي كه هم سرمايه گذاري آنها در برخي از بخش هاي اقتصادي را بر زمين بزند و هم تامين سوخت مورد نيازشان را به مخاطره بيندازد.روسيه هشتمين اقتصاد بزرگ دنيا، اولين دارنده گاز جهان و بزرگ ترين توليدكننده نفت غيراوپك، تقريبا ٨/٢ درصد توليد ناخالص داخلي جهان را در اختيار دارد. اين كشور چالش جديدي را با غرب آغاز كرده است. در اين چالش روسيه مهم ترين سرمايه گذاري گازي خود با غرب را نه تنها به حالت تعليق درآورده بلكه جايگزيني را هم براي آن پيدا كرده است.اواسط سال ٢٠٠٧ بود كه اروپا با خبر خوش پروژه بزرگ گازي آن هم از سوي روسيه مواجه شد.روسيه تصميم گرفته بود گاز اروپا را جدا از مسير اوكراين، از طريق درياي سياه و كشورهاي بلغارستان و صربستان به مجارستان و اتريش برساند. آنها اسم اين طرح را «ساوث استريم» گذاشتند. حدود پنج سال قبل از آن پروژه گازي ديگري كه كشورهاي غربي در سرمايه گذاري آن سهيم بودند قرار بود بخش ديگري از گاز اروپا را تامين كند. اسم اين طرح كه بنا بود گاز جمهوري ْآذربايجان را از طريق تركيه، بلغارستان، روماني و مجارستان به اتريش برساند، نوباكو بود. اكنون اروپا محروم از اين دو طرح است. اجراي طرح نوباكو با مشكلات فني مواجه شد و طرح «ساوث استريم» را هم روسيه معلق كرده است و در عوض بابت جلب حمايت تركيه طرح را به گونه يي ديگر به تركيه داده است.ماجراي تعليق طرح «ساوث استريم» را ولاديمير پوتين، رييس جمهوري روسيه، به طور ضمني در سفر اخير خود به تركيه مطرح كرد. در آنجا او گفت: «تركيه هاب گازي مي شود.» اعلام اين خبر مثل بمب در رسانه هاي اروپايي پيچيد.روزنامه فاينانشيال تايمز از سوخته شدن ٥٠ ميليارد دلار سرمايه گذاري خبر داد و رويترز هم از خسارت چندين ميليارد دلاري شركت هاي نفتي اروپايي كه در اين طرح سرمايه گذاري كرده بودند، خبر داد. آن طور كه رسانه ها گزارش داده بودند، مردم اروپاي شرقي بيشتر از همه عصباني و ناراحت هستند.
مسوولان دولتي بلغارستان، صربستان و مجارستان گفته اند كه هيچ اخطار يا هشداري را از مقامات مسكو براي جلوگيري از اين طرح دريافت نكرده اند. البته پيش از اين و در زمان شروع طرح برخي مقامات اتحاديه اروپا هشدار و اخطار داده بودند كه اجراي پروژه «ساوث استريم» باعث مي شود كه بازار انرژي اروپا در اختيار روس ها قرار گيرد. با اين حال طرح «ساوث استريم» از سوي چندين كشور اروپاي جنوب شرقي كه با مشكل تامين گاز مواجه بودند حمايت شد. آنها از اين طريق هم مي خواستند امنيت انرژي خودشان را بالاببرند و هم از طريق ترانزيت گاز، درآمدي به جيب خود بريزند. در نشستي كه سفيران اتحاديه اروپا در روز سه شنبه در بروكسل برگزار كردند، نماينده مجارستان از رييس تازه سياست خارجي اتحاديه اروپا پرسيد: «اول نوباكو، حالاساوت استريم، اكنون چه بايد كنيم؟»
«الكساندر ووچيچ» نخست وزير صربستان به شبكه تلويزيوني آر تي اس آن كشور گفته است كه تصميم قطع پروژه «ساوث استريم»، خبر بدي براي بلگراد بوده است و در اين ارتباط مي خواهد با پوتين حرف بزند. به گفته وي «صربستان هفت سال در اين پروژه سرمايه گذاري كرده است و اكنون بايد بهاي نبرد ميان قدرت هاي بزرگ را بپردازد.» ايتاليا و اتريش هم كه از حاميان اين سرمايه گذاري بوده اند از اين تصميم پوتين اظهار نگراني كرده اند.
اما خبر پوتين باعث شد كه قيمت سهام شركت هاي نفتي سرمايه گذار در عمليات «ساوث استريم» به شدت كاهش يابد. رويترز از خسارت ٢/١ ميليارد دلاري شركت ايتاليايي «سايپم» خبر داد و فاينانشيال تايمز از كاهش ٤/٧ درصدي قيمت سهام شركت آلماني «سالتيزگر». مديران اين دو شركت گفته اند كه هيچ گزارشي از مسكو براي لغو عمليات دريافت نكرده اند.
حركت جديد پوتين در خصوص لغو عمليات «ساوث استريم» كه قرار بود سالانه ٦٣ ميليارد مترمكعب گاز به اروپا صادر كند، نشان از تغيير زمين بازي است. اروپا و امريكا با تحريم روسيه باعث شده اند كه ارزش روبل به شدت كاهش يابد و قيمت هر دلار از حدود ٢٠ روبل در ابتداي سال جاري ميلادي به حدود ٤٧ روبل برسد، اكنون پوتين هم مقابله به مثل كرده است. او فعلااز تنها ابزار خود كه انرژي است، اينچنين بهره برده است. چه كشور يا دولتمرد اروپايي مهره بعدي را در مقابل پوتين بازي خواهد كرد؟ آيا اصلامي تواند به تنهايي بازي كند؟
ارسال نظر
