"جمعه سیاه" چقدر در ایران واقعی است؟

 امروز در بسیاری از کشورهای جهان حراج جمعه یا همان «جمعه سیاه» برپاست. این جمعه برای مردم دنیا تعطیل رسمی نیست اما بسیاری از کارفرماها به کارمندان خود مرخصی می دهند تا از تخفیف های ویژه امروز بهره مند شوند و برای سال نو میلادی خرید کنند. آنها از صبح زود به فروشگاه هایی که از ساعت 4 صبح کار خود را آغاز کرده اند، هجوم می برند و تا می توانند، خرید می کنند.

 «جمعه سیاه» چیز جدیدی نیست و پیشینه ای عمیق دارد. به طوری که در گذشته قانونی نانوشته بین حسابداران رایج بود. آنها در ترازنامه‌های خود، اگر صورت سود و زیانشان منجر به ضرر می‌شد از جوهر قرمز استفاده می‌کردند. استفاده از جوهر قرمزرنگ، تنها جهت نمایان‌تر شدن ضرر در بیلان بود؛ اما اگر صورت سود و زیان به سود می‌رسید، از جوهر مشکی استفاده می‌شد. در اوایل دهه ۶۰ میلادی، حسابداران همیشه فردای روز عید شکرگزاری، حساب‌های خود را مشکی رنگ می‌دیدند. این روز سرآغاز موج سود و خریدهای پیش از عید به حساب می‌آمد. از این رو، بین خودشان آن را «بلک فرایدی» به معنای جمعه سیاه نام‌گذاری کردند.

همچنین، در سال ۱۹۶۱، پلیس فیلادلفیا و پلیس نیویورک به خاطر شلوغی و ترافیک خیابان‌ها در این روز، آن را جمعه سیاه خواندند. از نظر کارشناسان روابط عمومی آن دوران، استفاده از عبارت بلک فرایدی یا جمعه سیاه واژه مناسبی نبود. چراکه کلمه «سیاه» نشان دهنده رویدادی بدشگون محسوب می شد. آنها به رسانه‌ها و مردم پیشنهاد کردند، به‌جای «جمعه سیاه» یا «شنبه سیاه» از عباراتی مثل «جمعه بزرگ» استفاده کنند اما این عبارت معادل‌سازی شده عمر چندانی نداشت و مردم به همین واژه خو گرفتند.

خشونت،جرم و درگیری در «جمعه سیاه» نیز یکی دیگر از دلایلی است که پلیس این نام را برای این روز در نظر گرفته است؛ چرا که در این روز قتل و درگیری هم در فروشگاه ها اتفاق می افتد. تا جایی در سال 2010 در یک فروشگاه زنجیره ای درگیری های خریداران منجر به 10 کشته و 111 مصدوم شد. گفته می شود که بدترین جمعه سیاه هم مربوط به سال 2008 است که نگهبان یک فروشگاه با وجود قد 195 سانتی و وزن 122 کیلویی در زیر پای هجوم بیش از دو هزار نفر به دلیل خفگی جان سپرد و یک زن حامله نیز صدمه جدی دید.

در واقع اتفاق اصلی حراج جمعه تخفیف بر روی تمامی کالاهاست. تخفیفی که منجر یه ترغیب مشتریان برای رفع نیازهای خود با هزینه کمتر در آستانه سال نو و خالی شدن انبار فروشگاه‌ها با حاشیه سودی کمتر است. کالاهایی در جمعه سیاه حراج می خورند، عموماً از محصولات بسیار جذاب بازار نظیر گوشی‌های تلفن، تلویزیون‌های بزرگ، آخرین نسل دوربین‌ها یا آخرین و گران‌قیمت‌ترین لباس‌ها هستند که با تخفیفی باورنکردنی حتی تا ۷۰ درصد زیر قیمت اصلی خود عرضه می‌شوند.

این رویداد که در جهان از آن به عنوان پادشاه حراجی ها یاد می شود، چند سالی است که پایش به ایران نیز باز شده و فروشگاه‌های اینترنتی و همچنین فروشگاه‌های کوچک و خرده‌فروشی‌ها، در این روز تخفیف هایی را به مشتریانشان ارائه می‌دهند. همچنین گاهی برخی فروشگاه‌های اینترنتی از چند هفته قبل با ایمیل‌ و پیامک‌ مشتریانشان را از تخفیف های جمعه سیاه با خبر می کنند. اما جمعه سیاه چقدر در ایران واقعی است؟

یکی از کاربران توییتر در این باره نوشته است: «چند روز پیش داشتم از (یه فروشگاه اینترنتی) یه هدفون می خریدم ۲۲۰ تومن، یادم افتاد ممکنه به زودی بخاطر #جمعه_سیاه تخفیف بزارن. نخریدم و صبر کردم تا امروز که دوباره سر زدم. قیمتش شده بود ۳۰۵ تومن و با ۱۸٪ تخفیف شده بود ۲۵۲ تومن! بعدش رفتم یه مرکز خرید و یه مدل بهتر که (اون فروشگاه اینترنتی) نداشت رو خریدم.»

کاربر دیگری هم نوشته است: «به لحظات ملکوتی حراج های دروغین در ایران نزدیک می‌شویم. «شما جیب ما رو نزن...» توصیف #جمعه_سیاه فروشگاه‌های ایرانی در پنج کلمه.»

سمیرا اما دختر 28 ساله ای است که تجربه خرید جمعه سیاه در یک فروشگاه در تهران دارذ و به ایسنا می گوید: «یه فروشگاهی از خیلی وقت پیش تبلیغ جمعه سیاهو می کرد و منم با ذوق رفتم کلی ازش لباس خریدم که مثلا 50 درصد تخفیف خورده بود اما چند وقت بعدش خیلی اتفاقی گذرم به همون فروشگاه افتاد و از رو قیمتا فهمیدم اصلا اونجا حراج نبود و جمعه سیاه یه چیزی کشیده بودن رو قیمتاشون که ضرر نکنن.»

از نظرات کاربران و صحبت های علاقه مندان به خریدکردن از حراجی های مختلف می توان متوجه شد که تخفیف  های جمعه سیاه در ایران اغلب واقعی نیست و بیشتر شبیه یک نمایش تجاری است. جمعه سیاه در حالی همزمان با کشورهای غربی در ایران برگزار می شود که تاریخ این حراجی هیچ سنخیتی با تاریخ آغاز سال نو در ایران ندارد و مردم کشور ما در این بازه زمانی اصلا در تب و تاب خرید سال نو نیستند.

اگر شما تجربه خوب و بد از خرید در جمعه سیاه در ایران را دارید، می توانید تجربیاتتان را با ما به اشتراک بگذارید.