چه بیماری‌هایی به سراغ روده بزرگ می‌آید؟

 روده بزرگ بخشی از لوله گوارش است که از چهار بخش تشکیل شده و مانند هرکدام از اندام‌ها و اعضای بدن دارای مشکلات و بیماری‌های مخصوص به خود است.

روده بزرگ چیست؟
روده بزرگ یا به اصطلاح (Large intestine) بخشی از لوله گوارش پستانداران محسوب می‌شود که بین روده باریک و مخرج قرار دارد و توسط دریچه ایلئوسکال به روده کوچک متصل می‌شود.

بخش های مختلف روده بزرگ
روده بزرگ شامل چهار بخش اصلی است:

کورروده یا سکوم
سکوم که به روده کوچک متصل است و ۶ اینچ (۱۵ سانتی متر) طول دارد، به نوعی بخش حفره مانندی از لوله است که مقادیر اندکی از کیموس را تا قبل از رسیدن به کولون در خود ذخیره می‌کند. این بخش بلندترین قسمت روده بزرگ به شمار می‌آید.

پس‌روده یا کولون
دومین و بزرگترین بخش روده بزرگ کولون نامیده می‌شود.

این بخش بر اساس جهت و شکل به چهار ناحیه تقسیم می‌شود:

پس‌روده صعودی
پس‌روده عرضی
پس‌روده نزولی
خم‌روده (کولون سیگموئید) یا خاصره لگنی
پس از اینکه کیموس سکوم را ترک می‌کند، برای دفع به کولون بالا رونده وارد می‌شود که در سمت راست شکم قرار دارد.

بخشی از کولون که در جلوی معده و درست زیر دیافراگم قرار دارد، کولون عرضی نامیده می‌شود.

در سمت چپ شکم، کولون نزولی دیده می‌شود، در این قسمت کولون به سمت وسط تنه خم شده و امتداد می‌یابد.

این قسمت به کولون سیگموئید معروف است و این پیچش در آخر به کوچکترین بخش‌های روده بزرگ که رکتوم و کانال مقعد است، ختم می‌شود.

راست‌روده یا رکتوم
رکتوم سومین قسمت از روده بزرگ در انسان است.

قبل از این قسمت خم روده (کولون سیگموئید) و بعد از این قسمت مقعد قرار دارد.

نقطه شروع آن در سومین مهره استخوان خاجی (ساکرال) است.

طول این مجرا ۱۲ سانتی متر است. بخش زیرین راست‌روده گشاد می‌شود و آمپول راست روده‌ای نام دارد.

ماهیچه‌های این قسمت از روده بزرگ هم مانند بقیه قسمت‌های روده هستند: الیاف طولی در خارج و الیاف حلقویی در داخل قرار دارند.

کانال مقعد
ممکن است مشکلاتی در کارکرد این اندام ایجاد شود.

این مشکلات عبارتند از:

یبوست
یبوست یک مشکل رایج در روده بزرگ است.

با وجود یبوست دفع مدفوع دشوار می‌شود. این مشکل معمولا ناشی از حرکت آهسته مواد زائد در دستگاه گوارش است. زمانی که مواد زائد در روده آهسته حرکت کنند، جذب آب از آن‌ها بیشتر می‌شود و مدفوع کم کم سفت و خشک می‌شود.

این بیماری گاهی نیز ناشی از مشکلات عصبی است. مشکلات عصبی موجب می‌شوند که رکتوم نیاز به دفع مدفوع را احساس نکند.

علاوه بر این، استرس نیز می‌تواند باعث سرکوب دفع شود.

اگر رژیم غذایی فرد دارای فیبر کافی نباشد، حرکت مواد غذایی در روده کند می‌شود.

برای اکثر افرادی که از یبوست رنج می‌برند، خوردن فیبر بیشتر و نوشیدن آب زیاد ممکن است مشکل را حل کند.

اسهال
هنگامی که مواد در روده بزرگ به سرعت حرکت می‌کنند، آب کمتری از آن‌ها جذب می‌شود و اسهال رخ می‌دهد.

علل اسهال عبارتند از:

رعایت رژیم غذایی حاوی فیبر زیاد
عفونت
استرس
سایر بیماری‌ها که سبب می‌شوند بدن به دنبال حرکت سریع مواد غذایی در روده و دفع آن از بدن باشد.

آپاندیسیت
بیماری آپاندیسیت یا التهاب زایده کرمی شکل شیوع فراوان دارد.

علل پیدایش آپاندیسیت بسیار مختلف است. یبوست، انگل‌های روده، تورم روده بزرگ، عفونت‌های عمومی از قبیل گریپ، آنژین چرکی و ... می‌توانند ایجاد آپاندیسیت نمایند.

نخستین علامت مهم آپاندیسیت حاد، احساس درد در اطراف ناف است، اما هنگام لمس و فشار ناحیه راست و زیر شکم، دردناک است.

هنگام حمله درد آپاندیسیت، جدار سمت راست و زیر شکم سخت می‌شود.

بیمار حالت تهوع و استفراغ دارد.

تب مختصر است و آزمایش خون از نظر نوع گلبول‌های سفید، عفونت حاد را نشان می‌دهد. اگر آپاندیس بیمار برداشته نشود، حمله حاد آپاندیسیت گاه به گاه تکرار خواهد شد. علت عود بیماری اغلب یک سرماخوردگی است. حملات بعدی آپاندیسیت همیشه سخت‌تر و با عوارض بیشتری توام است، آپاندیس متورم ممکن است در مدت کوتاهی چرک کند و قانقرایا شود.

بواسیر
بواسیر بصورت خارجی یا داخلی است.

اتساع سیاهرگ‌های اطراف مقعد به شکل یک یا چند دگمه برجسته آبی رنگ، بواسیر خارجی نام دارد.

بواسیر داخلی در صورتی که سیاهرگ‌های روده مستقیم متسع گردد، ایجاد می‌شود. یبوست مزمن، نشستن دائم و چاقی و آبستنی، مهمترین علل پیدایش بواسیر هستند و درمان آن از طریق عمل جراحی، صورت می‌گیرد.

سرطان روده مستقیم
مهمترین علامت سرطان روده مستقیم، تناوب اسهال و یبوست است. مدفوع گاه با خون همراه است. اگر بیماری زود تشخیص داده شود، با عمل جراحی قابل درمان است.



گاز روده
گاز تولیدشده توسط تعامل بین باکتری‌های کومنسال و مواد غذایی هضم نمی‌شود می‌تواند شرم‌آور و بسیار دردناک باشد.

بوی بدی که از گاز روده متساعد می‌شود حاصل ترکیب متان، دی اکسید کربن و سولفید هیدروژن است.

بعضی از غذا‌ها در بعضی افراد می‌توانند گاز تولید کنند.

برای این دسته از افراد توصیه می‌شود که از خوردن غذا‌های زیر اجتناب کنند:

لوبیا
سبوس
کلم
پیاز
شیر
بروکلی
بدن این افراد نسبت به هضم این مواد حساس است و در طی فرایند گوارشی به دلیل هضم نشدن آن ها، گاز تولید می‌شود.

بیماری‌های جدی
اکثر شرایط ذکر شده در بالا تنها ناراحتی‌های موقت و زودگذر هستند.

در کنار این شرایط، بیماری‌های جدی‌تری نیز وجود دارد که باید به سرعت درمان شوند.

این بیماری‌ها عبارتند از:

دیورتیکولوز
در بیماری دیورتیکولوز دیواره روده بزگ ضعیف و سبب ایجاد بیرون زدگی‌هایی در غشای داخلی این اندام می‌شود. افزایش مصرف فیبر ممکن است به درمان این بیماری کمک کند. در صورت آلوده شدن این برآمدگی‌ها باید جراحی انجام شده یا بیمار از آنتی بیوتیک استفاده کند.

کولیت اولسراتیو
کولیت اولسراتیو به معنای التهاب پوشش داخلی روده بزرگ است.

این بیماری می‌تواند باعث درد شکم، کاهش وزن و اسهال شود. مصرف دارو یا جراحی اغلب برای درمان این اختلال کافی است.

سرطان کولورکتال
دومین سرطان شایع در ایالات متحده بعد از سرطان پوست، سرطان کولورکتال است. علائم عمومی آن عبارتند از:

تغییر در حرکات روده
وجود خون در مدفوع
در بعضی از موارد درد شکمی
کولونوسکوپی معمولی می‌تواند این نوع سرطان را در مراحل اولیه و جایی که جراحی می‌تواند موجب بهبودی بیمار شود، تشخیص دهد.