در یک دهه گذشته که دو برنامه توسعه تدوین شده‌اند، در مجموع به موضوع پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی توجه شده است، اما انتظار می‌رود که بدلیل اهمیت حوزه آسیب‌های اجتماعی، در ابعاد مختلف به این موضوع در برنامه‌های آینده توسعه پرداخته شود و شاخص های معینی برای مدیریت کلان آن در کشور در نظر گرفته شود.
مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش راهکارهای پیشنهادی برای ترسیم چشم انداز آینده توسعه‌ای حوزه مدیریت آسیب‌های اجتماعی کشور از جمله در برنامه ششم را در شش محور تبیین کرد.دکتر نادر منصورکیایی در پاسخ به اینکه وضعیت برنامه‌های توسعه‌ای در زمینه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ اظهار کرد: در یک دهه گذشته که دو برنامه توسعه تدوین شده‌اند، در مجموع به موضوع پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی توجه شده است، اما انتظار می‌رود که بدلیل اهمیت حوزه آسیب‌های اجتماعی، در ابعاد مختلف به این موضوع در برنامه‌های آینده توسعه پرداخته شود و شاخص های معینی برای مدیریت کلان آن در کشور در نظر گرفته شود.
وی افزود: در ماده 97 قانون برنامه چهارم توسعه، به چند موضوع کلیدی در حوزه آسیب‌های اجتماعی اشاره شد که از جمله آنها ضرورت توجه به شناسایی نقاط آسیب‌خیز ، پیشگیری اولیه، آموزش مهارت‌های زندگی و همچنین موضوع بازتوانی آسیب‌دیدگان است.
مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه همچنین در سیاست‌های کلی برنامه پنجم توسعه، به توسعه نظام های پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، سامان‌بخشی مناطق حاشیه‌نشین و نیز استفاده از ابزارهای فرهنگی، آموزشی و رسانه‌ای برای پیشگیری از ناهنجاری‌های فرهنگی و اجتماعی پرداخته شده است گفت: اما همچنان موضوعاتی هستند که لازم است در برنامه‌های آینده توسعه به آنها توجه شود.
منصورکیایی ادامه داد: به نظر می‌رسد در برنامه‌های آینده لازم است به موضوعاتی چون گسترش پیشگیری اولیه، استقرار نظام مراقبت اجتماعی، توسعه برنامه‌های مبتنی بر شواهد، گسترش نرخ پوشش فعالیت‌های پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، استقرار نظام رصد، توسعه مداخلات مربوط به گروه‌های درمعرض خطر و پرخطر ، توسعه نظامات و چارچوب‌های الگو و همچنین توسعه زیرساخت‌ها و خدمات در حوزه مدیریت آسیب‌های اجتماعی بطور ویژه مورد توجه قرار بگیرد.
وی درباره راهکارهایی موجود در این زمینه گفت: راهکارهای پیشنهادی برای ترسیم چشم انداز آینده توسعه‌ای حوزه مدیریت آسیب‌های اجتماعی کشور از جمله در برنامه ششم را می‌توان در شش محور دسته‌بندی نمود که مورد نخست آن «ایجاد نهضت فرهنگی پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی» است.
به گفته مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش این نهضت شامل مواردی از قبیل اجرای گسترده برنامه‌های مبتنی بر رویکرد پیشگیری اولیه در کشور، حمایت از استقرار و اجرای همه جانبه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش (بویژه راهکارهای تحولی مربوط به تربیت روانی – اجتماعی دانش آموزان)، تولید و پخش آثار رادیویی و تلویزیونی در زمینه آسیب‌های اجتماعی، حمایت از تولید و انتشار گسترده محصولات فرهنگی در زمینه آسیب‌های اجتماعی، راه‌اندازی نمایشگاه دائمی و سیار در زمینه آسیب‌های اجتماعی و افزایش نرخ پوشش فعالیت‌های پیشگیری در کشور (بویژه در بین کودکان و نوجوانان) است.
منصورکیایی افزود: محور دوم «استقرار نظام مراقبت اجتماعی در کشور» از قبیل توسعه خطوط کمک و خدمات اورژانس اجتماعی در کشور، تدوین و استقرار پروتکل‌های مداخله ای در زمینه آسیب‌های اجتماعی، استقرار نظام ارجاع در زمینه آسیب‌های اجتماعی، استقرار نظام مددکاری خانواده در کشور، طراحی و ارائه خدمات مبتنی بر مراقبت اجتماعی در بین کودکان و نوجوانان (از طریق هماهنگی و هم‌افزایی دستگاه‌های اجرایی، بویژه دستگاه‌های مداخله‌گر با پشتوانه حمایت‌های قضایی) است.
وی با بیان اینکه محور سوم، «ساماندهی و بهبود ساختار و نظام رصد و مدیریت آسیب‌های اجتماعی کشور» است گفت: این محور شامل راه‌اندازی مرکز دیده‌بانی و رصد آسیب‌های اجتماعی در کشور، راه‌اندازی مرکز یا ستاد مدیریت آسیب‌های اجتماعی کشور، تدوین و استقرار سند یا نظامنامه مدیریت آسیب‌های اجتماعی کشور، تدوین و تصویب سیاست‌های کلان راهبردی و اجرایی در زمینه مدیریت آسیب‌های اجتماعی، تدوین و تصویب سیاست‌های خاص تربیتی در زمینه آموزش پیشگیری است.
مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: محور چهارم «استقرار و توسعه نظام آمایش سرزمین در حوزه مدیریت آسیب‌های اجتماعی در کشور» از قبیل تدوین نقشه آمایش سرزمین در زمینه آسیب‌های اجتماعی کشور (با هدف شناسایی مناطق پرخطرکشور )، تدوین و پیاده‌سازی برنامه‌های استانی و منطقه‌ای در زمینه مدیریت آسیب‌های اجتماعی در کشور، تدوین برنامه‌های مداخله‌ای برای مناطق اولویت‌دار کشور و به تناسب وضعیت خطرپذیری، تدوین شاخص‌های سنجش کنترل آسیب‌های اجتماعی برای کلیه مناطق کشور است.
منصورکیایی محور پنجم را «ساماندهی و بهبود وضعیت حقوقی و قضایی در زمینه آسیب‌های اجتماعی کشور» دانست و گفت: این محور شامل مواردی از قبیل تدوین قانون مددکاری اجتماعی کشور، تدوین بسته سیاست‌های مداخله و بازتوانی در زمینه آسیب‌های اجتماعی، تدوین و توسعه نظام مجازات‌های قضایی جایگزین برای کودکان و نوجوانان بزهکار است.
وی اضافه کرد: محور ششم «توسعه مداخلات مربوط به افراد در معرض خطر و پرخطر ( بویژه کودکان و نوجوانان )» از قبیل طراحی و ارائه خدمات برای افراد در معرض خطر و پرخطر، اختصاص حمایت‌ها و منابع پایدار برای کمک به آموزش و پرورش در جهت توسعه پیشگیری اولیه در سطح مدارس کشور، هم‌افزایی ملی برای ارائه خدمات اجتماعی به کودکان و نوجوانان در معرض خطر و پرخطر، گسترش خدمات معاضدت قضایی برای کودکان و نوجوانان درمعرض خطر و پرخطر، طراحی و ارائه خدمات خاص مداخله‌ای برای کودکان و نوجوانان خانواده‌های بدسرپرست و بی سرپرست و طراحی و پیاده سازی نظام درمان و بازتوانی افراد در معرض خطر و پرخطر است.
مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش در پاسخ به اینکه از میان این راهکارها ، چه مواردی باید بیشتر مورد تاکید قرار گیرند؟ گفت: برداشتم این است که چند راهکار در اولویت قرار دارند که گسترش نرخ پوشش برنامه‌های پیشگیری در سطح کشور، تمرکز ویژه برنامه‌های پیشگیری بر گروه سنی کودکان و نوجوانان، استقرار نظام مراقبت اجتماعی در کشور، طراحی و اجرای برنامه‌های پیشگیری مبتنی بر الگوی آمایش سرزمین، توسعه برنامه‌های مبتنی بر شواهد در زمینه پیشگیری و گسترش مشارکت‌های مردمی از طریق الگوهای اجتماع محور در زمینه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی بویژه مشارکت خانواده‌ها در برنامه‌های پیشگیرانه از جمله آنهاست.
منبع: ایسنا
ارسال نظر
