پشت پرده یک تیتر / باج خواهی شماری از بدهکاران کلان بانکی از یک بانک خصوصی: چرا 80 درصد وام هایتان را به ما ندادید؟!

اخیرا یک روزنامه اصولگرا در مطلبی با حمله به یکی از بانک های خصوصی کشور، تلاش کرده است تا عملکرد این بانک در حوزه اعطای تسهیلات را زیر سوال ببرد. تمام آنچه مطلب مذکور قصد گفتنش را دارد، در تیتر آن خلاصه می شود و آن این است که بانک پاسارگاد 80 درصد وام های خود را به زیرمجموعه های همین بانک اعطا کرده است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی تدبیر و امید، مطلب مذکور هیچ نکته دیگری ندارد و حتی از آن نمی توان اقدامی خلاف قانون را برداشت کرد. با این حال رسانه های اصولگرا و مدعی ارزشمداری در سطح وسیعی به بازنشر آن پرداختند.

اما ماجرا چیست؟

در همان نگاه اول، با توجه به حساسیت مسائل اقتصادی برای مردم، می توان چنین برداشت کرد که پای برخی اقتصادیون و چه بسا صاحبان نفوذ و دارندگان رانت در میان باشد.

پیگیری این موضوع از طریق خبرنگار ما، چند نتیجه قابل تامل داشت.

اول اینکه چنانکه گفته شد این اقدام غیرقانونی و حتی غیرمنطقی یا غیرعقلانی نیست. زیرا برخی شرکت های زیرمجموعه یا همکار بانک مذکور در سال های اخیر طرح های زیرساختی فراوانی در کشور آغاز کرده و بسیاری از آنها را نیز به بهره برداری رسانه اند. به عنوان نمونه یکی از آنها پروژه فولادسازی بردسیر به عنوان یکی از سه پروژه زنجیره فولادسازی ‏هولدینگ میدکو با ظرفیت ایجاد ۱۲ هزار شغل بود که در بهمن ماه گذشته به دست معاون اول رئیس جمهور افتتاح شد. شرکت میدکو سهامی عام است و یک میلیون سهامدار در بورس دارد؛ به بیان دیگر، سود این شرکت به حجم زیادی از مردم می رسد. نمونه های دیگری از جمله پروژه های خط لوله گازی نیز قابل اشاره است. در چنین شرایطی، طبیعی است که هر بانکی وام های خود را به پروژه های قابل اعتماد خود که طرح توجیهی مناسبی نیز دارند اعطا کند. سود این کارطبیعتا به سپرده گذاران بانک و نیز سهامداران این بانک در بورس که همان مردم هستند می رسد.

دوم اینکه حملات به بانک پاسارگاد در چند هفته اخیر با توجه به عملکرد این بانک اندکی تردیدآمیز است. بانک پاسارگاد از معدود بانک های کشور است که در شرایط تحریمی فعلی، عملکرد قابل قبولی داشته است. به طور مثال، فارغ از آثار مثبت ناشی از تسعیر نرخ ارز در شرایط اقتصادی سخت کنونی، تراز بانک پاسارگاد با رقم قابل توجهی مثبت بوده به طوریکه در سه ماهه اول امسال به ازای هر سهم 85 ریال سود ساخته است. همچنین فعالان و کارشناسان بازار پیش بینی می کنند با وجود مشکلات اقتصادی کشور ناشی از تحریمها، بانک پاسارگاد در سال آتی نیز به ازای هر سهم خود ۴۰۰ ریال سود بسازد. جالب اینجاست که بر اساس پیگیری های خبرنگار ما، بعد از انتشار این اخبار، روند سپرده گذاری ها هیچ تغییری نکرده و مانند گذشته، به طور معمول با یک شیب ملایم در حال افزایش است.

همه این آمار از عملکرد قابل قبول بانک مذکور و طبعا رضایت سهامداران و سپرده گذاران آن حکایت دارد با این حال حملات به این بانک قبل و بعد از برگزاری مجمع عمومی اخیر آن نیز فراوان بود. اکنون نیز این هجمه ها شکل دیگری گرفته است. پیگیری های خبرنگار ما نشان می دهد منشأ این حملات گروهی هستند که در گذشته نه چندان دور از این بانک تقاضای وام های هنگفت کرده بودند. این افراد در گذشته از دیگر بانک ها، تسهیلات کلان گرفته و شماری از آنها پول ها را بازنگردانده اند. بانک پاسارگاد با تقاضای این افراد به دلیل آنکه طرح های آنها توجیه اقتصادی قابل قبولی نداشت، مخالفت کرده است. همین موضوع سبب شد تا آنها به بانک حمله کنند و گویا در حال حاضر نیز در صورت موافقت بانک پاسارگاد با درخواستشان هجمه ها را متوقف خواهند کرد.

سوم اینکه صداوسیما در اقدامی عجیب در دام این افراد افتاد و گزارش مذکور راژورنالیستی، یک پژوهش میدانی، ارزشمند، با سند، و با تحقیق و پژوهش خواند و مجری برنامه مذکور هم به بانک پاسارگاد حمله کرد و اقدام آن را مصداق « سفره ای هست؛ دور هم بخوریم» دانست. غافل از آنکه این اقدام پازل گروه مذکور را که درخواست های وام های کلانشان رد شده، تکمیل کرد و چه بسا آنها خودشان نیز باور نمی کردند صداوسیما دستشان را چنین بگیرد و فشار به بانک پاسارگاد را افزایش دهد تا در نهایت وام های کلان به همین گروه برسد.

نکته قابل تامل اینکه فارغ از صداوسیما، این گروه در شماری از رسانه هایی که ادعای ارزشمداری دارند، نیز رخنه کرده و آنها را به بازنشر این گزارش واداشته است. نتیجه این اتفاقات یک خوراک رسانه ای مطلوب برای رسانه های خارج نشین و معاند نظام بوده؛ یعنی مدعیان ارزشمداری، ناخواسته با رسانه های معاند نظام در یک سمت و جهت قرار گرفته و کار یکدیگر را تکمیل کرده اند.