باورهای غلط در مورد رژیم های غذایی

 این روزها که همه به دنبال لاغری و کاهش وزن هستند، مطالب زیادی در مورد رژیم غذایی و لاغری منتشر می‌شود. اما تمایز قائل شدن میان اطلاعات علمی و تاییدشده از سوی منابع معتبر، شبه علم و باورهای علمی غلط دشوار است. تلاش برای کاهش وزن به منظور تناسب اندام و سالم بودن باید طبق اصول و منطق درست باشد.

تمایل رو به افزایش مردم به‌ خصوص در دهه گذشته برای استفاده از رژیم غذایی و ورزش برای لاغری، باعث شده افسانه‌ها، خرافات، شبه علم و علم، همگی در هم گره بخورد و بحث سلامت، تغذیه و رژیم‌های لاغری به شکل کاملاً سلیقه‌ای و تبلیغاتی به عموم مردم معرفی شود.

واقعیت آن است که اصول علمی در عین پیچیدگی، منطق و الگوی مشخصی دارند و از همه مهم‌تر اینکه بر اساس واقعیت و تجربه شکل گرفته‌اند، به‌ طور مثال وقتی گفته می‌شود غذای چرب برای بدن مضر است، دلایل علمی، تحقیقات مختلف، آزمایشات واقعی، مطالعات روی زندگی افراد در درازمدت و کوتاه مدت و غیره انجام شده، به‌ علاوه میزان شرایط مضر بودن، مقدار آن و بسیاری جزئیات دیگر بر اساس شواهد علمی مشخص شده نه آن که صرفاً عقیده یا طرز فکر یا سلیقه یک فرد یا یک گروه از افراد باشد.

برخی کارشناسان علوم تغذیه بر این باورند که برخی از افراد فکر می‌کنند برای لاغر شدن باید تمام غذاهای مورد علاقه و پرکالری را کنار گذاشت و به همین دلیل همیشه با رژیم غذایی سالم سر جنگ دارند. ولی در حقیقت لزومی به این کار نیست. دلیل ندارد برای کاهش وزن افراد ارتباط با غذای محبوب خود را قطع کنند.

به گفته آنان، در واقع مسئله مهم، کاهش کالری دریافتی در روز است که از نظر بحث سلامت، رعایت تعادل گروه‌های غذایی اهمیت دارد. ولی غذاهای مورد علاقه همگی می‌توانند بخشی از برنامه رژیم لاغری باشند، فقط باید مراقب مقدار کل کالری دریافتی و تعادل گروه‌های غذایی در روز بود.

ممنوعیت برنج، نان و نشاسته، اشتباه است

مهدی معتمد عضو انجمن متخصصان تغذیه در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید: تعداد زیادی از مردم به‌ خصوص در ایران فکر می‌کنند غذاهایی با نشاسته زیاد، مثل نان، برنج، ماکارونی و غیره چاق کننده هستند و در رژیم غذایی باید از خوردن آن‌ها پرهیز کرد، ولی از نظر اصول تغذیه، این ترکیبات لزوماً چاق کننده یا مضر نیستند و مراجع معتبر تغذیه پیشنهاد می‌کنند به‌ جای محصولات غلات تصفیه شده، از غلات کامل استفاده شود که باعث احساس سیری بیشتر می‌شود.

وی می افزاید: به عنوان مثال توصیه می‌شود حدود نیمی از غلات دریافتی، غلات کامل باشد، محصولاتی مثل برنج قهوه‌ای، نان، ماکارونی و غلات کامل همگی در این دسته قرار می‌گیرند و غلات کامل علاوه بر آن که فیبر زیادی در خود دارند، آهن و مواد مغذی دیگر بدن را هم تأمین می‌کنند.

تصور غلط در مورد سالم بودن غذاهای بدون گلوتن

معتمد با بیان اینکه گلوتن پروتئینی است که در گندم و جو وجود دارد، ادامه می دهد: تصور مضر بودن گلوتن بیشتر به خاطر آگاهی بیشتر مردم در مورد بیماری سلیاک است زیرا در بیماری خود ایمن سلیاک، بیمار به گلوتن حساس است. اگر بیماری سلیاک ندارید، دلیلی ندارد از گلوتن فرار کنید.

وی اضافه می کند: رژیم غذایی خالی از گلوتن به هیچ وجه توصیه نمی‌شود چرا که دریافت ویتامین، فیبر و مواد معدنی معمولاً با حذف غذاهای دارای گلوتن بسیار سخت می‌شود.

رژیم غذایی لاغری به معنای حذف چربی نیست

این کارشناس علوم تغذیه تصریح می کند: یکی از رایج‌ترین تصمیمات اشتباه در رژیم‌های لاغری، تلاش برای حذف چربی از رژیم غذایی است، حذف چربی برای کاهش وزن چندان مفید نیست، چربی مواد مغذی و ضروری زیادی برای بدن تأمین می‌کند.

وی می گوید: یک رژیم غذایی سالم باید حتماً شامل مقداری چربی باشد و این باور اشتباه از آن جا شکل گرفته که هر گرم از چربی کالری بیشتری نسبت به پروتئین یا کربوهیدرات دارد، ولی بهتر است برای کاهش وزن، مقدار چربی دریافتی روزانه تحت کنترل باشد و چربی‌های سالم‌تر مثل روغن آووکادو، روغن گردو، روغن زیتون و غیره مصرف کرد و توصیه می‌شود فقط حدود ۱۰ درصد از کالری دریافتی روزانه به شکل چربی اشباع باشد.

لاغری با گیاه خواری، ممنوع

معتمد ادامه می دهد: برخی از افراد بر این باورند که گیاه خواری باعث کاهش وزن و سلامت بیشتر می‌شود که این باور درست نیست، غذاهای غیرگیاهی ترکیبات مفید (مثل پروتئین) زیادی دارند که حذف کامل آن‌ها بدون جایگزین توصیه نمی‌شود و بهتر است یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید.

نخوردن صبحانه شما را چاق می‌کند

وی اظهار می دارد: نخوردن صبحانه حس گرسنگی را در طول روز زیاد می کند و باید تمایل به غذاها بیشتر شود، اگر دوست داریم بدنی سالم و رژیم غذایی متعادل داشته باشیم یا برای کاهش وزن اقدام کنیم، باید بر اساس پیشنهادهای متخصصان تغذیه پیش برویم و با باورهای غلط سلامتی را به خطر نیندازیم.