چه عواملی سبب می‌شود تا یک فرد به کما برود؟

 اگر سری به بیمارستان ها و مراکز درمانی بزنید، حتما افراد مختلفی را خوابیده بر روی تخت بیمارستان می بینید که گفته می شود در حالت کما به سر می برند، اما چه عواملی سبب می‌شود تا یک فرد به کما برود و از طرفی چه راهکارهایی برای خروج فرد از کما وجود دارد؟

کما؛ حالتی از ناهشیاری
کما حالتی از ناهشیاری نامیده می شود که طی آن فرد با دردناک‌ترین محرک‌های فیزیکی هم به هوش نمی آید و به همان حالت تا مدتی پایدار بماند البته باید به این نکته توجه کنید که کما؛ یک مریضی نیست، بلکه علامتی از یک مریضی یا واکنشی به یک حادثه است که برای بدن فرد اتفاق افتاده است؛ مثل یک ضربه شدید و سخت به سر که باعث ایجاد شوک عصبی و کما می‌شود.

اکثر کما‌هایی که به این دلیل ایجاد می‌شود، بیشتر از ۴ هفته طول نمی‌کشد. بعضی از کسانی که به کما می‌روند، پس از این مدت به سمت زندگی نباتی پیش می‌روند. زندگی نباتی یعنی فرد نفس می‌کشد، فشار خون نرمال دارد و حتی دستگاه گوارش آن‌ها درست کار می‌کند، بدون آنکه بدن بیمار نسبت به این کار‌ها آگاهی داشته باشد. زندگی نباتی ممکن است سال‌ها و حتی دهه‌های متمادی طول بکشد.

مهم‌ترین علامت مشخصه کما، ناتوانی در هشیار شدن است یعنی خود فرد نمی‌تواند توسط محرک‌ها هوشیاری اش را به دست آورد البته علامت‌های دیگری هم وجود دارند که از میان آن‌ها می‌توان به نبود خود آگاهی، فقدان چرخه خواب و بیداری، نداشتن حرکت هدفمند و نداشتن کنترل روی تنفس اشاره کرد.



علت های رفتن به کما
کما به دلیل آسیب دیدن مغز به وجود می‌آید. آسیب مغز می‌تواند به علت فشار زیاد، خونریزی، کمبود اکسیژن یا سموم به وجود بیاید و این آسیب می‌تواند موقتی یا دایمی و یا برگشت پذیر باشد. در واقع بیش از ۵۰ درصد از افرادی که به کما می‌روند در اثر ضربه به سر و اختلال در سیستم گردش خون مغز، دچار چنین حالتی می‌شوند.

اما از دیگر مشکلاتی که منجر به کما می‌شود عبارت است از:

عفونت
عفونت سیستم عصبی مرکزی مانند مننژیت و یا انسفالیت نیز می‌تواند منجر به کما فرد شود.

قند خون
در افراد دیابتی، با افزایش بیش از حد سطح قند خون ممکن است کما رخ بدهد. با کاهش بیش از حد قند خون نیز ممکن است کما بروز کند.

این نوع از کما معمولا با اصلاح سطح قند خون قابل بازگشت است.

نرسیدن اکسیژن به مغز در اثر ایست قلبی، تنفسی یا موارد دیگر
افزایش فشار داخل مغز به دلیل سکته‌های مغزی یا خونریزی مغزی
بالا رفتن اوره خون

سموم
برخی مواد به طور طبیعی در بدن وجود دارند که بدن از بالا رفتن میزان آن‌ها جلوگیری می‌کند و آن‌ها را دفع می‌کند. در برخی موارد بدن قادر به این کار نمی‌شود و یا نمی‌تواند دفع را به درستی انجام دهد. برای مثال آمونیاک که از بیماری‌های کبدی ناشی می‌شود یا دی اکسید کربن ناشی از حمله‌های شدید آسمی و یا اوره ناشی از نارسایی کلیوی می‌توانند در بدن تجمع کنند و به سطحی سمی برسند. مصرف بیش از حد مواد مخدر و الکل نیز می‌توانند عملکرد سلول‌های عصبی مغز را مختل کند.



راهکارهایی برای بیرون آمدن از کما
حالتی که شخص شروع به بیرون آمدن از حالت کما می‌کند، درست در زمانی است که وی شروع به پاسخ دادن به محرک‌های خارجی می‌کند. هرچند به‌دست آوردن کامل هوشیاری، یعنی دو مرحله واکنش نشان دادن و تشخیص فکر، باید در او پدیدار شود تا بشودگفت که او از کما بیرون آمده است زیرا وجود هر دوی این موارد در هوشیاری کامل، اجتناب ناپذیر است.

حتی در بعضی موارد پس از به هوش آمدن بیمار باز آموزی و به خاطر آوردن بسیاری از چیز‌ها از جمله حرف زدن و به خاطر آوردن خود شخص، ممکن است لازم باشد.

اما توجه به این نکته آماری شاید جالب باشد که؛ هر ۱۰ دقیقه یک نفر بر اثر آسیب سر به حالت کما می‌رود. بد نیست بدانید آسیب‌های وارد به سر اولین علت به کما رفتن، مرگ و یا معلولیت افراد ۱ تا ۴۴ سال محسوب می‌شود. بین ۵ تا ۱۰ درصد از کسانی که به کما می‌روند، قادر به باز گردان حالت هوشیاری خود نیستند و در نهایت به زندگی نباتی که تنها علائم حیات در آن‌ها وجود خواهد داشت، منجر می‌شوند. بسیاری از مردم فکر می‌کنند که این حالت همچنان کما نامیده می‌شود، اما به این حالت مرگ مغزی گفته می‌شود.