عضو هیئت علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره احتمال کاهش خطر بروز دیابت با مصرف ویتامین D، گفت: مطالعاتی وجود دارد که نشان می‌دهند دریافت مقادیر کافی ویتامین D با کاهش خطر بروز دیابت نوع ۲ ارتباط دارد.
عضو هیئت علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره احتمال کاهش خطر بروز دیابت با مصرف ویتامین D، گفت: مطالعاتی وجود دارد که نشان می‌دهند دریافت مقادیر کافی ویتامین D با کاهش خطر بروز دیابت نوع ۲ ارتباط دارد.دکتر گلبن سهراب روز چهارشنبه افزود: در گزارشی که در سال ۲۰۰۶ منتشر شد، ۸۰ هزار زن به مدت ۲۰ سال پیگیری شدند، خطر بروز دیابت نوع ۲ در زنانی که دریافت کلسیم بیشتر از ۱۲۰۰ میلی گرم و ویتامین D بیشتر از ۸۰۰ واحد داشتند ۳۳ درصد کاهش یافت.
وی ادامه داد: نتایج مطالعه دیگری که در سال ۲۰۱۱ منتشر شد نشان داد، افرادی که مقادیر بالای ویتامین D دریافت می‌کنند، خطر دیابت نوع ۲ در آنها ۴۳ درصد کاهش می‌یابد، همچنین مطالعه بعدی در سال ۲۰۱۳ نشان داد که سطوح بالاتر ویتامین D در موش در ارتباط با کاهش شیوع دیابت نوع ۲ است.
سهراب درباره ارتباط دیابت با کمبود ویتامین D نیز گفت: رایج‌ترین عوارض بیماران دیابتی، مشکلات قلبی - عروقی است و نتایج تحقیقات، اهمیت کمبود ویتامین D در شیوع بیماری‌های قلبی - عروقی را نشان می‌دهند و اینکه ویتامین D، یک عامل درمانی یا پیشگیری‌کننده در دیابت نوع ۲ است.
متخصص تغذیه یادآور شد: سال ۲۰۱۷ در آمریکا نشستی برگزار شد که نتایج آن بیان‌کننده ارتباط بین کمبود ویتامین D با افزایش سطح کلسترول LDL (کلسترول بد) در بدن است. افزایش سطح کلسترول LDL خطر بیماری‌های قلبی - عروقی را افزایش می‌دهد بنابراین کمبود ویتامین D می‌تواند بر عوارض ناشی از دیابت نیز تاثیرگذار باشد.
سهراب با اشاره به اینکه با وجود تمام فواید ویتامین D، آیا استفاده بیش از حدِ این ویتامین، می‌تواند تاثیر ناگواری بر سلامت انسان بگذارد، گفت: ویتامین D جزء آن دسته از ویتامین های محلول در چربی است که قابلیت ذخیره شدن در بدن را دارد و مصرف بیش از حد مجاز آن می‌تواند باعث عوارضی از قبیل رسوب کلسیم در کلیه‌ها، ریه‌ها، قلب، گوش، دردهای استخوانی، از دست دادن اشتها و تهوع، افزایش حجم ادرار، یبوست، اختلالات کلیوی و حتی مسمومیت شود.
وی ادامه داد: کمبود ویتامین D با افزایش نمایه توده بدنی، فشار خون بالاتر، تری گلیسرید بالا و مقاومت به انسولین که همگی از عوامل مستعدکننده فرد به بروز دیابت نوع ۲ هستند، ارتباط دارد. نکته حائز اهمیت این است که دریافت مقادیر مطلوبی از ویتامین D در پیشگیری یا کنترل دیابت تاثیر داشته و مصرف بیش از حد آن همراه با عوارض جدی است.
سهراب افزود: مصرف ویتامین D از طریق مکمل، نیازمند بررسی‌های پزشکی و تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه باید صورت گیرد و باید از مصرف خودسرانه آن پرهیز شود.
سهراب توصیه کرد که با توجه به شیوع بالای کمبود ویتامین D در ایران وضعیت ویتامین D خون در همه افراد بخصوص افرادی که در مرحله پیش‌دیابت قرار دارند، مورد بررسی قرار گیرد.
چگونگی ارتباط ویتامین D و دیابت
گیرنده‌های ویتامین D تقریباً در تمام سلول‌های بدن وجود دارند که این نشان‌دهنده نقش مهم این ویتامین در فرآیندهای شیمیایی بدن است. اما این ویتامین نقش قابل توجه و مهمی در تنظیم عملکرد سلول‌های بتای پانکراس (سلول‌های ترشح‌کننده انسولین در پانکراس یا همان لوزالمعده) دارد.
در دیابت نوع ۱ که ترشح انسولین در آن مختل می‌شود، سلول‌های بتای پانکراس توسط سیستم ایمنی بدن تخریب می‌شوند و در دیابت نوع ۲، سلول‌های بتا تلاش می‌کنند تا انسولین بیشتری تولید کنند چون در سایر بافت‌های بدن مقاومت به انسولین وجود دارد و این هورمون نمی‌تواند عملکرد لازم را داشته باشد. از جمله مهم‌ترین عواملی که باعث مقاومت به انسولین می‌شوند؛ اضافه وزن، نداشتن فعالیت فیزیکی، چربی شکمی زیاد و زمینه ژنتیکی است.
مطالعات نشان داده‌اند که ویتامین D در سلول‌های بتا پانکراس بر تولید و ترشح انسولین اثر می‌گذارد. ترشح انسولین وابسته به کلسیم است و جذب کلسیم نیز تحت تاثیر ویتامین D قرار می‌گیرد.
نتایج برخی مطالعات حیوانی نشان داده که کمبود ویتامین D منجر به کاهش تولید انسولین می‌شود و یا اینکه کمبود ویتامین D، کاهش حساسیت بافت‌ها به انسولین و در نتیجه بروز دیابت نوع ۲ را به دنبال دارد.
وی ادامه داد: نتایج مطالعه دیگری که در سال ۲۰۱۱ منتشر شد نشان داد، افرادی که مقادیر بالای ویتامین D دریافت می‌کنند، خطر دیابت نوع ۲ در آنها ۴۳ درصد کاهش می‌یابد، همچنین مطالعه بعدی در سال ۲۰۱۳ نشان داد که سطوح بالاتر ویتامین D در موش در ارتباط با کاهش شیوع دیابت نوع ۲ است.
سهراب درباره ارتباط دیابت با کمبود ویتامین D نیز گفت: رایج‌ترین عوارض بیماران دیابتی، مشکلات قلبی - عروقی است و نتایج تحقیقات، اهمیت کمبود ویتامین D در شیوع بیماری‌های قلبی - عروقی را نشان می‌دهند و اینکه ویتامین D، یک عامل درمانی یا پیشگیری‌کننده در دیابت نوع ۲ است.
متخصص تغذیه یادآور شد: سال ۲۰۱۷ در آمریکا نشستی برگزار شد که نتایج آن بیان‌کننده ارتباط بین کمبود ویتامین D با افزایش سطح کلسترول LDL (کلسترول بد) در بدن است. افزایش سطح کلسترول LDL خطر بیماری‌های قلبی - عروقی را افزایش می‌دهد بنابراین کمبود ویتامین D می‌تواند بر عوارض ناشی از دیابت نیز تاثیرگذار باشد.
سهراب با اشاره به اینکه با وجود تمام فواید ویتامین D، آیا استفاده بیش از حدِ این ویتامین، می‌تواند تاثیر ناگواری بر سلامت انسان بگذارد، گفت: ویتامین D جزء آن دسته از ویتامین های محلول در چربی است که قابلیت ذخیره شدن در بدن را دارد و مصرف بیش از حد مجاز آن می‌تواند باعث عوارضی از قبیل رسوب کلسیم در کلیه‌ها، ریه‌ها، قلب، گوش، دردهای استخوانی، از دست دادن اشتها و تهوع، افزایش حجم ادرار، یبوست، اختلالات کلیوی و حتی مسمومیت شود.
وی ادامه داد: کمبود ویتامین D با افزایش نمایه توده بدنی، فشار خون بالاتر، تری گلیسرید بالا و مقاومت به انسولین که همگی از عوامل مستعدکننده فرد به بروز دیابت نوع ۲ هستند، ارتباط دارد. نکته حائز اهمیت این است که دریافت مقادیر مطلوبی از ویتامین D در پیشگیری یا کنترل دیابت تاثیر داشته و مصرف بیش از حد آن همراه با عوارض جدی است.
سهراب افزود: مصرف ویتامین D از طریق مکمل، نیازمند بررسی‌های پزشکی و تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه باید صورت گیرد و باید از مصرف خودسرانه آن پرهیز شود.
سهراب توصیه کرد که با توجه به شیوع بالای کمبود ویتامین D در ایران وضعیت ویتامین D خون در همه افراد بخصوص افرادی که در مرحله پیش‌دیابت قرار دارند، مورد بررسی قرار گیرد.
چگونگی ارتباط ویتامین D و دیابت
گیرنده‌های ویتامین D تقریباً در تمام سلول‌های بدن وجود دارند که این نشان‌دهنده نقش مهم این ویتامین در فرآیندهای شیمیایی بدن است. اما این ویتامین نقش قابل توجه و مهمی در تنظیم عملکرد سلول‌های بتای پانکراس (سلول‌های ترشح‌کننده انسولین در پانکراس یا همان لوزالمعده) دارد.
در دیابت نوع ۱ که ترشح انسولین در آن مختل می‌شود، سلول‌های بتای پانکراس توسط سیستم ایمنی بدن تخریب می‌شوند و در دیابت نوع ۲، سلول‌های بتا تلاش می‌کنند تا انسولین بیشتری تولید کنند چون در سایر بافت‌های بدن مقاومت به انسولین وجود دارد و این هورمون نمی‌تواند عملکرد لازم را داشته باشد. از جمله مهم‌ترین عواملی که باعث مقاومت به انسولین می‌شوند؛ اضافه وزن، نداشتن فعالیت فیزیکی، چربی شکمی زیاد و زمینه ژنتیکی است.
مطالعات نشان داده‌اند که ویتامین D در سلول‌های بتا پانکراس بر تولید و ترشح انسولین اثر می‌گذارد. ترشح انسولین وابسته به کلسیم است و جذب کلسیم نیز تحت تاثیر ویتامین D قرار می‌گیرد.
نتایج برخی مطالعات حیوانی نشان داده که کمبود ویتامین D منجر به کاهش تولید انسولین می‌شود و یا اینکه کمبود ویتامین D، کاهش حساسیت بافت‌ها به انسولین و در نتیجه بروز دیابت نوع ۲ را به دنبال دارد.
منبع: ایرنا
ارسال نظر
