با دست پس زدن و با پا پیش کشیدن بیت کوین!

هر روز فصل جدیدی به ماجرای پرچالش استخراج ارز مجازی در کشور اضافه می‌شود؛ ماجرایی که یک روز قانونی و روز دیگر غیرقانونی خوانده می‌شود و در نتیجه فعالان این حوزه گاهی به عنوان متهمان اصلی افزایش مصرف برق معرفی و گاهی هم اعلام می‌شود اگر تعرفه‌ای برای آن‌ها تعیین شود، می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند.

 با ورود کشور به بازه پیک مصرف برق، اخبار استخراج ارز دیجیتال و بیت کوین بیش از پیش داغ و تأثیر این فرآیند بر میزان مصرف برق از اهمیت خاصی برخوردار شد. در حالی که وزارت نیرو مدام از تأثیر استخراج ارز مجازی بر شبکه سراسری برقی و سوءاستفاده فعالان این حوزه از قیمت ارزان برق در ایران شکایت دارد، فعالان این حوزه بر این باورند که در اعلام سهم استخراج کنندگان ارزهای دیجیتال در بالا بردن مصرف برق کشور و احتمال قطع برق به علت فعالیت آن‌ها اغراق شده است.

آن‌ها همچنین اعلام کردند با هدف جلوگیری از وارد آمدن کمترین فشار به هموطنان گرامی در فصل تابستان و در جهت همراهی با دولت و وزارت نیرو در ساعات اوج مصرف (از ساعت ۱۰ تا ۱۷) دستگاه‌های استخراج ارز دیجیتال خاموش می‌شود که این روند تا پایان روزهای گرم فصل تابستان ادامه می‌یابد. فعالیت کنندگان این حوزه از دوگانگی برخورد مسؤولان نیز انتقاد کرده و تقاضا کرده‌اند قانونی شفاف در این حوزه تعریف شود.

در یک سوی ماجرا وزارت نیرو از آمار و ارقام نجومی مصرف برق توسط استخراج کنندگان ارز مجازی حکایت می‌کند و می‌گوید برآوردها حاکی است که استخراج ارز دیجیتال ۵۰۰ مگاوات در ساعت برق مصرف می‌کند و استخراج هر بیت کوین معادل مصرف ۲۴ واحد مسکونی در سال است و در سوی دیگر فعالان این حوزه عنوان کرده‌اند که اگر آماری که ارائه می‌شود صحت داشته باشد، یعنی در ایران ۵۰ درصد بیت‌کوین دنیا تولید می‌شود.

آخرین اظهار نظر بانک مرکزی درباره بیت کوین

با این حال بانک مرکزی که تاکنون رفتار ضد و نقیضی با فعالان حوزه مذکور داشت، در آخرین اظهار نظر خود اعلام کرد "فعالیت در این بخش غیرمجاز است و با متعاملان آن برخورد می‌شود. طبق اعلام بانک مرکزی انتشار رمز ارز با پشتوانه ریال، طلا و فلزات گران‌بها و انواع ارز در انحصار بانک مرکزی است.

همچنین تشکیل و فعالیت اشخاص برای ایجاد و اداره شبکه پولی و پرداخت مبتنی بر فناوری زنجیره بلوک، از نظر این بانک، غیرمجاز محسوب می‌شود. بانک مرکزی حق پیگرد قانونی اشخاصی که با نادیده گرفتن مقررات، به ایجاد و اداره شبکه اقدام یا نسبت به آن تبلیغ می‌کنند را برای خود محفوظ می‌داند. هرگونه ضرر و زیان ناشی از فعالیت بر اساس شبکه‌های پولی و پرداخت مبتنی بر فناوری زنجیره‌ای بلوک و کسب و کارهای مرتبط با آن، متوجه ناشران، پذیرندگان و متعاملان آن است. موضوع استخراج رمز ارزهای جهان روا و شرایط آن در کمیسیون اقتصادی دولت در حال بررسی است و پس از اتخاذ تصمیمات لازم، ضوابط آن مطابق با مقررات و مصوبه فوق ابلاغ می‌شود."

تعرفه استخراج ارز مجازی در حال بررسی

در این راستا، مصطفی رجبی مشهدی - سخنگوی صنعت برق- در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این که وزارت نیرو تخمین می‌زند استخراج ارز دیجیتال ۵۰۰ مگاوات در ساعت برق مصرف می‌کند، اظهار کرد: به عبارت دیگر یک نیروگاه ۵۰۰ مگاواتی باید به این بخش اختصاص داده شود. در حال حاضر برخی فعالان این حوزه از انشعابات غیرمجاز مانند انشعاب کشاورزی یا صنعتی استفاده می‌کنند.

وی با تاکید بر این که هنوز تعرفه استخراج ارز مجازی مشخص نشده است، گفت: این موضوع در حال رسیدگی بوده و به زودی تعرفه آن‌ها مشخص می‌شود. تا زمانی هم که تعرفه مشخص شود، در انحصار بانک مرکزی است. البته تعرفه آن در کمیته اقتصادی هیأت دولت که هم بانک مرکزی و هم وزارت نیرو عضو آن هستند، در حال بررسی است و هنوز هیچ چیز به صورت رسمی ابلاغ و جلسات هم هنوز تمام نشده است. هر خبری هم منتشر می‌شود گمانه‌زنی است.

به گفته سخنگوی صنعت برق تعرفه هفت سنتی که برای استخراج ارز مجازی اعلام شده نیز نه قطعی است و نه رسمی.

رجبی مشهدی در ادامه درباره تأثیر جمع‌آوری مزرعه‌های بیت کوین در نقاط مختلف کشور روی میزان مصرف برق توضیح داد: تاکنون هر مقداری که مزرعه جمع‌آوری شده از مصرف کم شده است. اما پیک مصرف در کشور حدود ۵۸ هزار مگاوات و ۵۰۰ مگاوات نیز جزئی از ۵۸ هزار مگاوات است.

موضع وزارت نیرو در قبال استخراج کنندگان ارز مجازی

وی تاکید کرد: منظور وزارت نیرو این نیست که بیت کوین‌ها ۱۰ هزار مگاوات مصرف می‌کنند و بعد از این‌که تعرفه آن‌ها مشخص شود، شرایط اتصال به شبکه نیز مشخص می‌شود و مدیریت پذیر خواهند شد. یعنی در ساعات اوج مصرف، باید مصرف خود را کاهش دهند یا قطع کنند. در این شرایط لطمه‌ای هم به سیستم‌های پردازشی آن‌ها وارد نمی‌شود و فقط در آن ساعات از منافع اقتصادی بهره‌مند نمی‌شوند. مانند کارخانجات تولید فولاد.

حرف وزارت نیرو این است که از آنجا که در ساعت اوج مصرف، محدودیت‌ها سنگین‌تر است، فعالان این حوزه باید به صورت مدیریت شده و شناخته شده به شبکه متصل باشند و نه به صورت مخفیانه و در نقاطی که امکان رصد آن‌ها وجود ندارد.

سخنگوی صنعت برق در ادامه به این سوال که آیا وزارت نیرو به صورت رسمی درخواستی از چینی‌ها برای حضور در ایران با هدف استخراج ارز مجازی داشته است یا خیر پاسخ داد: تاکنون هیچ درخواست رسمی از طرف چینی‌ها نداشتیم. متقاضیان به تدریج درخواست خود را اعلام کنند و هر جا امکان اتصال وجود داشت و چالشی برای سایر مصرف کنندگان ایجاد نکرد درخواست آن‌ها بررسی می‌شود.

رجبی مشهدی با تاکید بر این که بررسی موضوع استخراج ارز مجازی فعلاً در اختیار کمیسیون اقتصادی هیأت دولت است تا تعرفه آن مشخص شود، درباره شناسایی افرادی که به صورت غیرقانونی اقدام به استخراج ارز مجازی می‌کنند، توضیح داد: روش‌های مختلفی برای این کار وجود دارد. در بازدیدهای دوره‌ای که برای قرائت کنتورها صورت می‌گیرد، اگر افزایش مصرف داشته باشیم، شناسایی می‌شوند. هم‌چنین گزارش‌های مردمی نیز ارائه می‌شود. اگر فعالیت استخراج کنندگان تأثیری روی مصرف برق داشته باشد، سایر مشترکین اعتراض می‌کنند و این افراد شناسایی می‌شوند.