سه نکته از همکاری ایران و عراق

 امیر موسوی*

 سفر حیدرالعبادی به ایران سفر مهمی در حوزه دیپلماسی محسوب می‌شود. نخست‌وزیر جدید عراق برای هماهنگی با مهم‌ترین همسایه خود در حالی پای به تهران می‌گذارد که در یک سال گذشته و با جدی‌تر شدن خطر داعش، بارها و بارها مقامات دولت عراق از دولت مرکزی گرفته تا دولت کردستان از نقش ایران در امنیت عراق سخن گفته‌اند و از تلاش‌های کشورمان برای بازگرداندن امنیت به این کشور تقدیر کرده‌اند. امروز نیز عراق در بحث امنیتی و نظامی خود نیازهای مختلفی دارد. اولین نیاز عراق سازماندهی نیروهای مردمی و داوطلب و بسیج آنها علیه نیروهای داعش است. بر اساس اخباری که از عراق منتشر می‌شود نزدیک به نیم میلیون عراقی داوطلب مبارزه با داعش شده‌اند اما دولت عراق در ساماندهی این افراد مشکل دارد اما ایران که تجربه ارزشمند سازماندهی نیروهای مردمی را در قالب بسیج دارد می‌تواند در تشکیل یک نیروی قوی و منسجم و تاثیرگذار مردمی در عراق نقش‌آفرینی کند. مسئله دیگر درباره ارتش عراق است. ارتش عراق در موضوع تقسیم‌بندی نیروها، مشکلات عدیده‌ای دارد که باعث شده چابکی لازم را برای عملیات‌های مختلف نظامی نداشته باشد. نکته سوم بحث آموزش نیروهای نظامی در عراق است. در و اقع به نظر می‌رسد نیروهای آمریکایی نتوانسته‌اند یا نخواسته‌اند که آموزش کافی به نیروهای عراقی برای مبارزه با گروه‌های تروریستی و تکفیری بدهند و آموزش‌های آنها برای نیروهای عراقی مفید و کارآمد نبوده است. با اینکه نیروهای عراقی برای مقابله با اقدامات تروریستی میلیاردها دلار خرج کردند اما هنوز نتوانسته‌اند جلوی انفجارهای تروریستی را بگیرند و به نظر می‌رسد این مبالغ در فسادهای مالی قراردادهای نظامی با آمریکا از میان رفته و در مواقع اضطراری آمریکا نتوانسته نیازهای دولت عراق را برطرف کند. در واقع کشورهایی که قرارداد امنیتی با عراق نداشتند مثل روسیه بیش از آمریکا در این زمینه پشتیبان دولت عراق بوده‌اند. ایران نیز به نوبه خود می‌تواند بسیاری از نیازهای نظامی دولت عراق را برطرف کند و امکانات خود را برای مبارزه با تروریست‌ها در اختیار کشور دوست، برادر و همسایه قرار دهد. از سویی دیگر مبارزه با گروه‌های تروریستی در انحصار هیچ کشور یا نهادی نیست که ایران بخواهد به خاطر عدم حضور در ائتلاف جهانی علیه داعش از کمک به عراق اجتناب کند چرا که واقعیت کشورهای مدعی مبارزه با داعش امروز مشخص شده است و رفتار آنها به گونه‌ای بوده که در نهایت به رشد داعش و افزایش قدرت آن منجر شده است و در واقع این یک امتیاز ارزشمند برای ایران است که عضو این ائتلاف مشکوک و ناکارآمد نبوده و نشده است. ایران به صورت یک رابطه دوجانبه با عراق و به درخواست دولت این کشور می‌تواند نقش موثری در بازگشت امنیت به عراق و منطقه داشته باشد.

* کارشناس سیاست خارجی

منبع: آرمان