سرنوشت روابط انرژی ایران و هند چه می‌شود؟

 پس از اعلام تصمیم هفته گذشته دولت ترامپ برای پایان دادن به معافیت‌ها برای مشتریان نفتی ایران، هند در شرایط بی‌نهایت دشواری قرار گرفته و معلوم نیست چه راهی در پیش خواهد گرفت.

 آیا هند تحریم‌های آمریکا را به چالش خواهد کشید و به واردات نفت ایران ادامه می‌دهد یا رهبران هند از دست دادن عرضه نفت ایران را در قبال حفظ روابط خوب با آمریکا به جان می‌خرند؟

هند سومین مصرف کننده بزرگ نفت در جهان است و حدود ۸۰ درصد از نیازهای نفتی خود را از طریق واردات تأمین می‌کند. هند دومین خریدار بزرگ نفت ایران پس از چین است. با در نظر گرفتن این حقایق می‌توان پی برد که تحریم‌ها علیه صادرات نفت ایران چه ضربه بزرگی برای این کشور در حال توسعه است. هند یکی از هشت کشوری بوده که در نوامبر گذشته برای ادامه واردات نفت ایران از آمریکا معافیت شش ماهه دریافت کرد. این معافیت در اول ماه مه به پایان می‌رسد و هند را در وضعیت دشواری قرار می‌دهد.

گمانه زنی‌های زیادی درباره رویکردی که هند در قبال تشدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران اتخاذ خواهد کرد وجود دارد و از یک سو گفته می‌شود هند با تحریم‌های یکجانبه واشنگتن مخالفت خواهد کرد و از سوی دیگر اعلام می‌شود دهلی نو محرومیت از نفت ایران را با استفاده از عرضه سایر کشورهای تولیدکننده نفت جبران خواهد کرد.

در این بین، دارمندرا پرادهان، وزیر نفت و گاز طبیعی هند در توئیتر اعلام کرده که هند شکاف ناشی از افت واردات نفت ایران را با استفاده از سایر کشورهای تولیدکننده نفت جبران خواهد کرد و پالایشگاه‌های هندی کاملاً آماده هستند تا با واردات از سایر کشورهای عضو اوپک و همچنین آمریکا و مکزیک، نیاز داخلی برای بنزین، دیزل و سایر فرآورده‌های نفتی را تأمین کنند.

مقامات آمریکایی دوشنبه هفته گذشته با اعلام تصمیم خود برای عدم تمدید معافیت‌های نفتی، از قول همکاری عربستان سعودی و هم پیمانانش در اوپک برای جبران افت صادرات نفت ایران خبر دادند. سعودی‌ها هم به نوبه خود اعلام کردند یک استراتژی را با هماهنگی سایر کشورهای تولیدکننده نفت تدوین خواهند کرد تا اطمینان حاصل کنند عرضه کافی برای مصرف کنندگان وجود خواهد شد و توازن بازار جهان برهم نمی‌خورد.

دوره معافیت شش ماهه که تحت آن هند ملزم شد واردات محدودتری از ایران داشته باشد فرصتی بود تا این کشور بتواند وابستگی خود به نفت ایران را به طور کامل قطع کند.

بر اساس گزارش اویل پرایس، اما بسیاری از تحلیلگران انرژی هنوز متقاعد نشده‌اند که تصمیم غافلگیرکننده آمریکا که قیمت‌های نفت را بالا برد، بتواند نفت ایران را به صورت یکجانبه از بازار نفت بین‌المللی حذف کند. مقامات چینی علناً نارضایتی خود را از این تصمیم اعلام کرده‌اند و برخی از تحلیلگران تصور می‌کنند که چین در مخالفت با تصمیم آمریکا، ممکن است وارداتش از ایران را افزایش دهد. بیارن شیلدراپ، تحلیلگر ارشد کالا در شرکت "اس ئی بی" در این باره چنین می‌گوید: ما تصور می‌کنیم که چین این بار عقب نخواهد نشست و این کار را نمی‌تواند انجام دهد و انتظار داریم شاهد افزایش واردات نفت چین از ایران شاید به میزان یک میلیون بشکه در روز باشیم.

درباره هند نیز تحلیلگران نظر مشابهی را دارند و بر این باورند که واردات نفت هند از ایران پایان نخواهد گرفت و شاید واردات نفت دهلی نو از تهران کاهش قابل توجهی پیدا کند اما به طور کامل قطع نخواهد شد.