بحران اپلیکیشن‌های ایرانی در اپ استور

 توقف فعالیت اپلیکیشن‌های ایرانی در بازار آنلاین اپل، حداقل یک‌سوم کاربران موبایل را تحت تأثیر قرار داده و در نهایت شرکت‌ها به این سمت می‌روند که از حالت وب‌سایت برای برنامه‌های خود استفاده کنند، هر چند بسیاری از توسعه‌دهندگان همین حالا هم کارشان را از دست داده‌اند.

از شهریورماه سال گذشته، برخی ازاپلیکیشن‌های ایرانی به‌دنبال ایجاد محدودیت و تحریم‌های آمریکا از اپ‌استور حذف شدند، شرکت‌ها برای دور زدن محدودیت ایجاد شده، سراغ استفاده از اکانت‌های اینترپرایز (Enterprise) رفتند. اما برخی از توسعه‌دهندگانِ برنامه‌های آی‌اواس از این روش برای انتشار نسخه‌های هک‌شده اپلیکیشن‌های مختلفی استفاده کردند و این موضوع باعث شد اپل تصمیم بگیرد برای جلوگیری از سوءاستفاده از این روش، به غیرفعال کردن اکانت‌های اینترپرایز اقدام کند.

در این میان، تعدادی از پرمخاطب‌ترین اپلیکیشن‌های ایرانی از جمله برنامه‌های حوزه پرداخت و تاکسی آنلاین و غیره، در گوشی‌های با سیستم عامل iOS نیز با مشکل مواجه شدند. البته این شرکت‌ها هر کدام نسخه‌های جایگزین اپلیکیشن‌های قبلی را به کاربران خود ارائه کردند اما هر یک از این نسخه‌های جایگزین هم مدت زیادی دوام نیاورده و توسعه‌دهندگان ناچار می‌شوند با بسته شدن نسخه‌ای از اپلیکیشن، نسخه‌های دیگری را ارائه کنند.

بنابراین، در حالی که مسؤولان ارتباطی ایران از پیگیری این موضوع از راه‌های حقوقی خبر داده و وعده دادند «از پتانسیل‌های قانونی موجود در عرصه بین‌المللی استفاده کرده تا بتوانیم این مشکل را حل کنیم»، اما اپلیکیشن‌هایجایگزین هم بار دیگر از کار افتادند و توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌های ایرانی را مجبور کردند که نسخه‌ی دیگر ازاپلیکیشن‌هایشان را ارائه دهند و یا اعلام کنند با توجه به محدودیت‌های به‌وجود آمده از سوی شرکت اپل، در صورت غیرفعال شدن اپلیکیشن‌ها، از طریق لینک‌های داده‌شده اقدام به نصب اپلیکیشن کنند.

اپل بازارش را بسته اما گوگل نبسته است

در این باره عطا خلیقی - مشاور سازمان فناوری اطلاعات ایران- در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این‌که بازار اپل با اندروید متفاوت است، گفت: گوگل بازار اندروید را انحصاری نکرده و بازارش را نبسته است. بنابراین در اندروید می‌توان از بازارهای داخلی استفاده کرد، اما در اپل نمی‌توان هیچ کاری کرد. محدودیت‌هایی که اپل ایجاد کرده کاملاً مؤثر خواهد بود و روش‌هایی هم که توسعه‌دهندگان استفاده می‌کنند، کاملاً از طرف اپل قابل بسته شدن است.

وی با بیان این‌که تقریباً دیگر برنامه‌ای نداریم که در اپ‌استور مانده باشد، اظهار کرد: حجم عظیمی از اپلیکیشن‌ها از مارکت اپل خارج شدند. خیلی‌ها با مارکت‌هایی فعالیت می‌کردند که خودشان هم با اکانت‌های اینترپرایز توسط مردم نصب شده بود که آن‌ها هم این مشکل برایشان به وجود آمده است. بعضی از شرکت‌ها در اپ‌استور باقی مانده بودند و اپل هنوز تشخیص نداده بود که ایرانی هستند که آن‌ها را هم در روزهای اخیر تشخیص داد و غیرفعال کرد. خیلی‌ها هم خودشان اکانت اینترپرایز گرفتند که به زودی آن‌ها را هم غیرفعال می‌کند.

مدیر مرکز توانمندسازی و تسهیل‌گری کسب‌وکارهای نوپای فاوا در پاسخ به این‌که توقف فعالیت اپلیکیشن‌هایایرانی در اپ‌استور چه تأثیری در بازار این شرکت در ایران می‌گذارد، گفت: این موضوع حداقل یک‌سوم کاربران را تحت تأثیر قرار می‌دهد. خیلی‌ها دوست ندارند از وب‌سایت استفاده کنند و حتی افرادی بودند که بخواهند گوشی‌های آی‌اواس را کنار بگذارند.

راه‌حل جایگزین استفاده از نسخه‌ی بر پایه‌ی وب است

خلیقی درباره‌ی راه‌حل این موضوع توضیح داد: به همین دلیل توسعه‌دهندگان دارند به این سمت می‌روند که از نسخه‌ی PWA استفاده کنند که بر پایه‌ی وب است، اما حالت اپلیکیشن دارد. این نسخه نصب‌کردنی نیست و مانند این است که یک آدرس را بوک‌مارک کنید. درواقع در نسخه‌ی PWA اپلیکیشن نصب نمی‌شود، همان فضای وب‌سایت است در نسخه‌ی خاصی از موبایل که حالت وب دارد.

وی در ادامه بیان کرد: چاره‌ای نیست که همه به آن سمت بروند. استفاده از نسخه‌ی PWA قابل بستن نیست چوناپلیکیشنی وجود ندارد که بخواهند آن را حذف کنند. اما یک مشکل بزرگ وجود دارد و آن هم کاهش آمارهاست. زمانی‌که یک اپلیکیشن در بازارها نصب می‌شود، بسیاری از آمار از جمله تعداد نصب کاربران، رتبه‌ای که کاربران به اپلیکیشن می‌دهند، نظراتی که می‌دهند از این بازارها کسب می‌شود. اما با اپل این آمار را از دست خواهیم داد.

مشاور سازمان فناوری اطلاعات ایران با بیان این‌که احتمالاً شرکت‌ها دیگر سرمایه‌گذاری روی آی‌اواس را کنار می‌گذارند، گفت: یک شرکت کلی مارکتینگ می‌کند و بودجه برای نصب اپلیکیشن روی آی‌اواس تخصیص می‌دهد، اما ناگهان با این موضوع مواجه می‌شود که اپلیکیشن‌هایش دیگر کار نمی‌کنند. گروه بسیار بزرگی بودند کهاپلیکیشن‌های موبایل آی‌اواس می‌نوشتند. بسیاری از آن‌ها بیکار شدند. شرکت‌ها هم احتمالاً پروژه‌هایشان را برایآی‌اواس متوقف می‌کنند، چون بازار کاری که قبلاً وجود داشته دیگر نیست.