کسی به فکر این 42 هزار میلیارد نیست!

خرج ۴۲ هزار میلیاردی دولت برای یارانه‌نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی گویا قرار است همیشه ادامه داشته باشد و کسی برای ممانعت از هدر رفت این منبع بزرگ کاری نکند؛ چراکه تنها اتفاقی که در این چند سال افتاده این است که بعد از چالش‌هایی بین دولت و مجلس برای حذف پردرآمدها، هر کدام نظر دیگری را رد کرده و فقط حذف سه دهک بالایی در بودجه مورد تاکید قرار گرفته است که در نهایت آن هم اجرایی نمی‌شود.

 غربالگری یارانه‌بگیران طی سال‌های اخیر همواره یکی از بزرگترین چالش‌های اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها بوده است، چرا که توزیع یارانه نقدی بین حدود ۷۸ میلیون نفر از جمعیت نزدیک به ۸۰ میلیونی کشور انحراف از قانون هدفمندی بود و همواره موجب تحمیل هزینه‌های زیادی به دولت شده است.

این موضوع در کنار کسری‌هایی که سالانه با خود به همراه داشت، مانع شد که دولت‌ها بتوانند سهم سایر بخش‌هایی که شامل قانون هدفمندی یارانه‌ها می‌شوند از جمله تولید و بهداشت و درمان را به آنها اختصاص دهند.

این در حالی است که سالانه حدود ۴۲ هزار میلیارد تومان منابع به سمت توزیع برای یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی روانه می‌شود، آن‌هم در شرایطی که این رقم از سال ۱۳۸۹ تغییری نداشته و تاکنون ارزش آن به طور قابل توجهی کاهش یافته است.

حذف یارانه‌بگیران پردرآمد موضوعی است که سال‌ها مطرح بوده و همواره در جریان بررسی و تصویب لایحه بودجه به یکی از چالش‌های بزرگ بین دولت و مجلس تبدیل شده است. از سویی مجلس بر حذف اقشار پردرآمد به ویژه سه دهک بالا تاکید دارد و حتی زمانی هم در قوانین بودجه گروه‌بندی‌های آن را هم مشخص کرد، اما از سوی دیگر دولت به هر دلیلی از این تکلیف سرباز زد و به طور خاص اقدامی برای حذف دهک‌های پردرآمد انجام نداد.

در شرایطی پیشنهاد مجلسی‌ها با عدم اجرا از سمت دولت مواجه است که برای سال آینده، این بار پیشنهادی که دولت در لایحه بودجه به مجلس برد با مخالفت نمایندگان مواجه شده است، دولت پیشنهاد کرده بود در سال ۱۳۹۸، حذف یارانه‌بگیران پردرآمد به صورت استانی انجام شود؛ به طوری که از طریق تفویض اختیار به استانداران آنها برای حذف سه دهک بالای درآمدی در استان‌ها اقدام کرده و منابع ناشی از آن صرف پروژه‌های عمرانی شود.

اما این پیشنهاد دولت که در زمان طرح آن نیز مخالفان و منتقدانی با خود به همراه داشت، در نهایت در جریان بررسی لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق نیز رأی نیاورد و رد شد و مجلس بار دیگر مصوب کرد که دولت باید یارانه‌ها را در سه دهک بالای درآمدی حذف کند.

حذف سه دهک بالایی نیز مصوبه جدیدی از سوی مجلس نیست و چند سالی است که در بودجه بر آن تاکید می‌شود اما دولت رسماً اعلام کرده که نمی‌تواند به آن ورود کند؛ به طوری که برای امسال هم در قانون بوده گنجانده شد ولی عملکرد قانون هدفمندی نشان داد که حذفی در کار نبوده و اکنون حدود ۷۸ میلیون نفر در هر ماه یارانه دریافت می‌کنند.

در حالی به نظر می‌رسد حذف یارانه‌بگیران به توپی میان مجلس و دولت تبدیل شده و هر یک تنها پیشنهاداتی را مطرح و دیگری آن را رد کرده و یا موافق اجرای آن نیست که راهکار اساسی و مشخصی در این رابطه پیشنهاد نمی‌شود و در این حالت هر ساله فقط حذف یارانه‌بگیران به عنوان یکی از بندهای تبصره هدفمندی یارانه‌ها در قانون بودجه می‌آید و در نهایت روی کاغذ باقی می‌ماند و فقط سالانه بیش از ۴۲ هزار میلیارد تومان از منابع صرف پرداخت‌هایی می‌شود که مشخص نیست چه نتیجه‌ای برای خانوارهای ثروتمند دارد.