رییس جمهور: دوران انسداد گذشته / باید جامعه گفت‌وگو بسازیم/ با فیلتر سوال و شبهه پاسخ داده نمی‌شود

 رییس جمهوری در آیین پایانی جایزه کتاب سال با اشاره به اینکه انقلاب اسلامی پیش از آنکه یک حرکت سیاسی باشد، انقلابی فرهنگی و اجتماعی است که با کتاب آغاز شد، گفت: امروز دوران انسداد گفته و باید به سوالات با عقل، دانش، کتاب و گفت و گو پاسخ داد.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی «تدبیر و امید»؛رییس جمهوری عصر سه شنبه در آیین پایانی جایزه کتاب سال که در تالار وحدت برگزار شد، افزود: ما به آن روزی که شما بر اقتصاد، فرهنگ، رادیو و تلویزیون، ارتش، نیروی انتظامی و گمرکات ما حکومت می کردید و فکر می کردید ایران ابزاری در اختیار شما است که بر او فرمانروایی کنید، باز نمی گردیم و آن دوران دیگر سپری شده است.
روحانی ادامه داد: اروپا، آمریکا، منطقه و ارتجاع عرب همه چیز دادند و ما را در حصر کامل قرار دادند و نتوانستند پیروز شوند، چون ایمان، اعتقاد و امید بود. تا روزی که چراغ امید، ایمان، روح بلند و قلب قوی هست، ظلمت نمی تواند ما را گمراه کند.
وی یادآور شد: فشار و مشکل وجود دارد، ما در زمان جنگ کشته، زخمی، مجروح و ویرانی داشتیم که این آثار طبیعی جنگ است؛ در زمان حصر و فشار اقتصادی ما بی مشکل نیستیم، الان در این جایزه کتاب شما خوب پیام را گرفتید که تحریم آمریکا علیه ایران چگونه است.
رییس جمهوری اضافه کرد: آمریکا می گوید من به ملت ایران، فرهنگ ایران و کشور ایران قصد سوء ندارم، پس چرا مانع حضور چهار نفر دانشمندی که می توانستند جایزه کتاب را از ایران بگیرند، شدند که آن چهار دانشمند نتوانند به تهران بیایند، پس مشخص است که در تحریم شما هستند.
وی گفت: تحریم شما در برابر علم است، در برابر دانشمندان و قلم است، شما می خواهید قلم را بشکنید، چرا نگذاشتید این چهار دانشمند به دعوت وزارت ارشاد ما پاسخ دهند و جایزه کتاب سالشان را دریافت کنند، آنها را تهدید کردید و گفتید که اگر ایران بروید و جایزه بگیرید و برگردید دیگر به شما ویزای ورود نمی دهیم. شما با چه کسی مبارزه می کنید؟ شما دارید با افکار و تمدن دنیای امروز مبارزه می کنید.
روحانی افزود: شما با ملت های منطقه ما در حال مبارزه هستید، شما با زبان سخیف و غیردیپلماتیک و غیرقابل قبول سخن می گویید. می گویید در عراق می مانیم تا مواظب ایران باشیم، در حالی تا حالا می گفتید در عراق می مانیم برای مبارزه با تروریسم و چقدر خوب شد که حرف دلتان را گفتید.
رییس جمهوری ادامه داد: این منطق شد؟ منطقی که هیچ عراقی و ایرانی آن ر ا نمی پذیرد و هیچ فرد در دنیا آن را نمی پذیرد. شما به صراحت می گویید ما رفتیم بخشی از خاک عراق را اشغال کردیم برای جاسوسی علیه کشور همسایه عراق، آیا این با هیچ منطقی در دنیا سازگار است؟
وی گفت: در افغانستان هم برای همین حضور دارید، شما حضورتان در این منطقه به این دلیل است که یا می خواهید مراقب قدرت ایران باشید یا مراقب قدرت روسیه یا چین باشید. به چه مناسبت هستید در حالی که شما ناوگان و نیروی دریایی دارید، بروید در دریاها مراقب باشید، شما که نیروی هوایی قدرتمند دارید چرا خاک کشورهای دیگر را اشغال می کنید؟ چرا دروغ می گویید؟ چرا سالها به مردم دروغ می گویید؟
روحانی با اشاره به اینکه ما امروز باید با کتاب و منطق مان به آنها جواب بدهیم، گفت: باید امروز انقلاب مان را با قلم و استدلال تضمین کنیم، فشار می بینیم، هر جنگی زخمی دارد. در جنگ اقتصادی هم زخمی داریم، اما شما پیروز این راه نخواهید شد، این ملت بزرگ ما برای آرمانش می ایستد.
رییس جمهوری تاکید کرد: ملت ایران از شما اجازه نخواهد گرفت و سر فرود نخواهد آورد. ملت ایران در برابر خدا و خواست ملی خود سر فرود خواهد آورد و در برابر شما خم نمی شود و این راه را ادامه می دهد و شما نمی توانید ما را برگردانید به عقب، ما در مسیر پیش رو حرکت می کنیم.
روحانی ادامه داد: همه آمار و ارقام در این چهل سال به ما می گوید که مسیر ما درست بوده است، ممکن است در جایی کاستی و اشتباه داشته ایم، هیچ کس نمی تواند بگوید من بدون ایراد بوده ام، اما راه ما درست بوده است.

**افزایش 8 برابری حرکت زنان کشور در مسیر پیشرفت
وی اضافه کرد: آماری که وزیر ارشاد اعلام کرد و گفت در آغاز انقلاب در سال 1358 در میان نویسندگان بزرگ این جامعه، سهم زنان 4 درصد بود و امروز در میان نویسندگان سهم زنان 32 درصد شده است. یعنی ۸ برابر زنان ما مسیر پیشرفت را انتخاب کردند.
وی با اشاره به سخنان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره این که در گذشته داستان نویسی توسط مردان نسبت به زنان 30 برابر بود اما در حال حاضر تقریبا مساوی است، تاکید کرد: پس مسیر درست است.
رییس جمهوری خطاب به غرب اضافه کرد: شما می‌گویید این انقلاب و اسلام ضد حقوق زن است، پس چرا زنان ما در همه زمینه ها پیشرفت کرده اند؟ به دانشگاه‌های ما نگاه کنید، ابتدای انقلاب در دانشگاه تهران چند درصد از دختران ما تحصیل می‌کردند و امروز چند درصد در حال تحصیل هستند.
روحانی یادآور شد: بسیاری از خانواده در دبیرستان‌ها و دانشگاه ها با آن شرایطی که شما در گذشته درست کرده بودید جرأت نمی‌کردند دختران خود را به آن مکان ها بفرستند؛ امروز آمار و ارقام به ما می گوید زنان و دختران فرهیخته ما که در دانشگاه ها قبول می شوند همتراز مردها و گاهی بیشتر حضور دارند.
وی با تاکید بر این که این موضوعات نشان می‌دهد راه و مسیر ما درست بوده است، تصریح کرد: امروز وحدت، اتحاد، وحدت، یکپارچگی، امید به آینده و نشاط ما علیرغم سختی هایی که به غلط به ما تحمیل کردید - که از این سختی ها هم عبور خواهیم کرد – وجود دارد.
رییس جمهوری خطاب به آمریکایی ها ادامه داد: شما می‌خواستید چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی را نبینیم و جشن نگیریم و فکر می‌کردید در چهلمین سال انقلاب شما در تهران پایکوبی می کنید و بر ملت ایران مسلط می شوید و ملت را به زانو در می آورید.

**ایران با نشاط در چهلمین سال انقلاب
روحانی گفت: این چهلمین سال انقلاب است؛ این ایران با نشاط است؛ در سراسر کشور از شمال تا جنوب، از شرق تا غرب، همه در این ایام در تمام استان‌ها در حال افتتاح ده‌ها و صدها و هزارها پروژه کوچک و بزرگ آن هم افتتاح پروژه هایی که مربوط به یک تا سه سال اخیر است.
وی خطاب به نویسندگان حاضر در این نشست با تاکید بر این که راه ما برای پیشرفت به دست شماست، گفت: مهم نیست که این نوشته کتاب ها بر روی کاغذ یا صفحه دیجیتال باشد، شکل ممکن است فرق کند، اما باز اندیشه شماست.
رییس جمهوری افزود: در فضای مجازی هم اگر شک کنیم، باز به کتاب مکتوب مراجعه می کنیم تا مشاهده کنیم که دقیق است یا خیر، هنوز هم کتاب کاغذی ما سند اصلی ماست، اگر یک نکته ای در فضای مجازی ببینیم و تردید کنیم به کتابخانه مراجعه کرده، از کتاب استفاده می کنیم.
روحانی با بیان این که کتاب، قلم و اندیشه جایگاه خود را دارد، یادآور شد: به حول و قوه الهی انقلاب، فرهنگ، تعالی و اندیشه خود را ادامه خواهیم داد و پیروزی نهایی انشاالله از آن ما خواهد بود.

**دوران انسداد گذشته است
رییس جمهوری به مسجد شیان در کشور چین که مربوط به بیش از 1000 سال گذشته است، اشاره کرد و افزود: در ورودی این مسجد بر روی سنگ نوشته ای به زبان فارسی، نصب شده که نحوه وضو گرفتن، اوقات نماز، نماز خواندن حجاری شده است.
روحانی اظهار داشت: ما می بینیم که چطور از هزار سال پیش حضور و تمدن ایرانی و پیام ایرانی از طریق یک کتابت به راحتی متصل می شود و این اثر جاودانه کتاب برای جامعه ما است.
رییس جمهوری بیان کرد: امروز ما در عصر و زمانی زندگی می کنیم که کتاب باید به سوال ما پاسخ دهد، این سوال ممکن است مربوط به تاریخ، جغرافیا، آسمان ها و کهکشان ها و یا حتی به شیوه زندگی، اخلاق، دین، عرفان یا هر چیز دیگری باشد.
روحانی یادآور شد: ممکن است زمانی ما کتابی را می نویسیم که این کتاب در جای خودش ارزشمند است، اما نمی تواند پاسخگوی سوالات و شبهات امروز جامعه ما باشد.
رییس جمهوری گفت: امروز ما راهی برای جلوگیری از ایجاد شبهات نداریم. اگر همه قلم های عالم را بشکنیم و همه زبان های عالم هم بریده شوند، شبهه با همان اشاره کردن هم به وجود می آید.
روحانی افزود: شبهه و سوال به هر حال به وجود می آید و هیچ سانسور و فیلتری قابل مبارزه با آن نبوده و به هیچ شکلی نمی توان جلوی آن را گرفت و فقط بایستی بتوانیم در برابر سوال پاسخگو باشیم. با امر و نهی و فیلتر سوال و شبهه مردم پاسخ داده نشده و رفع هم نمی شود.
رییس جمهوری بیان کرد: دیگر دوران انسداد گذشته که اگر هم نگذشته باشد در دنیای امروز نمی تواند مشکل ما را حل کند.
روحانی اضافه کرد: ما باید با عقل، دانش و کتاب و با گفت و گو همانگونه که خداوند در قرآن تاکید کرده به بهترین شیوه با مردم صحبت کنیم. بایستی با درایت و حکمت، دلسوزی و موعظه، نصیحت با مردم صحبت کنیم، نه اینکه باید شعار و فریاد با مردم سخن بگوییم.
روحانی به تعبیر زیبای قرآن اشاره کرد و گفت: به تعبیر قرآن اگر گروهی بر شما ستم روا نمی دارند دارای هر دین آسمانی که هستند از یهود و نصارا و مجوس و زرتشتیان به عنوان اهل کتاب و کلمه کتاب را به کار می برد و می گوید حتی زمانی که می خواهیم با سایر ادیان و اعتقادات هم سخن بگوییم، باید جدال احسن داشته باشیم.
رییس جمهوری افزود: افتخار این است که همه این امت های بزرگ ادیان ابراهیمی دارای کتاب هستند و خداوند آنها را به عنوان اهل کتاب می شناسد و در صحبت کردن با آنها هم به بهترین شیوه و زبان و بهترین قلم گفت و گو و مفاهمه و بحث کنیم و جدال احسن داشته باشیم.

**ما اهل جدال احسن هستیم و اهل نزاع و رویارویی غیراخلاقی نیستیم
روحانی بیان کرد: پس راه برای ما این است که با بیان احسن و زیباترین شیوه به سوال و شبهه مردم پاسخ دهیم و جامعه ای را بسازیم که جامعه گفت و گو باشد. همه با هم در جامعه حرف بزنیم. اگر به جناح یا حزبی علاقمند هستیم با رقیب سخن بگوییم نه اینکه جنگ کنیم.
رییس جمهوری اضافه کرد: ما اهل جدال احسنیم و اهل نزاع و رویارویی ناصحیح و غیراخلاقی با یکدیگر نیستیم.
روحانی یادآور شد: بعد از گذشت 40 سال یعنی پس از طی دوران پختگی و بلوغ و فراز و نشیب چرا زمانی که می خواهیم درباره یک لایحه یا قانون حرفی و یا حتی پشت تریبونی حرف بزنیم یا مقاله ای بنویسیم، چرا به این شکل با یکدیگر صحبت کنیم.

**انقلاب اسلامی انقلابی فرهنگی بود
وی با بیان این که در ایام جشن های چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی در جمع صاحب نظران، اهل قلم، نویسندگان و اصحاب فرهنگ هستیم، یادآور شد: انقلاب ما بی تردید قبل از سیاسی بودن یک انقلاب فرهنگی بود.
رییس جمهوری با تاکید بر این که این انقلاب یک انقلاب فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بود، تصریح کرد: این انقلاب، انقلابی بود که حتما از کتاب آغاز شد و اگر آغاز نهضت اسلامی را مشاهده کنیم با اعلامیه مراجع و علمای بزرگ و به ویژه امام راحل شروع شد. انقلاب، اعلامیه نوشتار کلام و انقلاب کتاب و فرهنگ بود.
روحانی افزود: با یک نوارکاست ما به جنگ تمام رسانه های قدرتمند شاه رفتیم. یک نوار کاست از سوی امام راحل(ره) که از نجف یا از پاریس ملتی را به حرکت در می آورد و من فکر نمی کنم رهبری در تاریخ نهضت ها و انقلاب ها تا این حد محبوب سراغ داشته باشیم.
وی خاطرنشان کرد: ایشان با یک فرمان، یک مصاحبه و سخنرانی یا یک دعوت همه ملت را به خیابان می کشید. این چه قدرت عظیم و بزرگی بود که 36 میلیون نفر را در ایران با یک سخن، یک اعلامیه، با یک فریاد و یک ندا به خیابان ها می کشید و مردم از رژیم تا دندان مسلح هیچ هراسی نداشتند.
رییس جمهوری با بیان این که رژیم پهلوی از لحاظ قدرت مادی و ظاهری با مردان انقلاب آن روز و ملت انقلابی از لحاظ قدرت مادی قابل مقایسه نبودند، تصریح کرد: همه قدرت های سیاسی دنیا تقریبا بدون استثنا پشت سر رژیم دیکتاتور گذشته بودند.
روحانی تاکید کرد: این ملت بدون سلاح و با دست خالی اما با روحی بلند و با امیدواری به پایان راه پیروزمند خود در برابر همه قدرت ها ایستادند و مقاومت کردند. آنچه که ملت ما را پیروز کرد پیروزی نور بر ظلمت بود.

**کتاب مسیر حرکت ما است
وی ادامه داد: آن وصفی که قرآن مجید درباره خود دارد، کتابی که با تابش نور ظلمت ها را کنار می زند و این وصف یک کتاب واقعی مفید در جامعه است. اگر هر کتابی ظلمتی را عقب راند و راهی نو را به ما نشان داد و مسیر را برای ما هموار کرد که چه این که در تاریکی راه رفتن هم با سرعت امکان پذیر نیست، هم امکان دقیق پذیر نیست و هم مواجه شدن و نشدن با مانع آن هم تقریبا امکان ناپذیر است چقدر راحت در ظلمت تله دشمن می تواند زندگی انسان را پایان دهد.
روحانی اضافه کرد: این نور است که راه و طریق واقعی را به ما نشان می دهد، خطرات را برای ما با بازگو می کند و بهترین مسیر را به ما نشان می دهد، مسیری کوتاه و بی خطر که این معنای کتاب است.
رییس جمهوری یادآور شد: نویسندگان، اندیشمندان و فرهیختگان در برابر همه مردم و همه آنهایی که از اندیشه و کتاب آنها استفاده می کنند، یک وام بزرگ بردوش همه در سایه آن افتخاری که برای جامعه می آفرینند، دارند.
روحانی گفت: آنچه امروز باید در این مقطع تاریخی از کتاب و نوشتن، فرهیختگان و اندیشه، بدانیم این است که از کتاب چیزی جز بازگویی اندیشه نیست، اندیشه ای که با کتابت جاودانه می شود. هرآنچه ما از تاریخ گذشته داریم و می توانیم ببینیم، اندیشه قرون گذشته، تاریخ قرون گذشته و مسیر و راه و تمدن آنها تقریبا منحصر به کتاب است. البته آثار دیگری هم هست. آثار تمدنی دیگری هست.
وی افزود: آنچه به زیبایی واقعیت را بازگو می کند نوشته اندیشمندان و صاحب نظران در گذشته است. شما می بینید شعرای بزرگ و نویسندگان بزرگ ما در علوم مختلف در طول تاریخ و هزاران سال در سراسر جهان آثارشان از طریق کتاب به ما منتقل شده است و ما از مسیر کتاب می توانیم ببینیم چه گفته اند و چگونه اندیشیده اند، تاریخ گذشته، راه گذشته و تمدن گذشته.
رییس جمهوری ادامه داد: امروز شما در سنگ نوشته هایی کتابت چندین هزاران سال قبل را به خوبی می بینید و می خوانید معنا می کند و از آن طریق به زمان هزاران سال پیش به راحتی متصل می شوید.

**با استدلال با هم سخن بگوییم
رییس جمهوری گفت: اختلاف نظر و اختلاف سلیقه اشکالی ندارد، با یک بیان واضح، مودبانه و اخلاقی همه با هم سخن بگوییم، پیام کتاب این است که می گوید با استدلال با هم حرف بزنیم، با دلیل و برهان آن هم به بهترین شکل.
روحانی افزود: کتابی می تواند موثر باشد که اولا محتوای آن نو باشد، پیام نو باشد و ثانیا به بهترین و زیباترین شکل باشد. گاهی افرادی طوری می نویسند که کسی نمی فهمد یا طوری بیان می کنند که مستمع نمی تواند بفهمد، تنها فهم درست و اندیشه درست باید با یک زبان درست و با یک قالب درست بیان شود.
وی تاکید کرد: خداوند طوری به آدم علم را یاد داد که همان وقت بیان کند و در برابر فرشتگان تبیین کند و گرنه آدم عالم باشد و نتواند بیان بکند فایده ندارد، ما باید درست بیندیشیم و در قالب درست برای نسل امروز جامعه ما اندیشه ها را بیان کنیم.
رییس جمهوری تصریح کرد: امروز روزی است که جامعه ما به اندیشمندان، دانشمندان، صاحبان قلم و صاحبان کتاب بیش از دیروز نیاز دارد. انقلاب مان با کتاب و فرهنگ به پیروزی رسیده است، پس حتما با فرهنگ و کتاب می توانیم این انقلاب را نگه داریم، راه دیگری نداریم.

**دشمنان می خواهند از لحاظ فرهنگی ما را بشکنند
روحانی اظهار داشت: آنها هم که می خواهند ما را به زمین بزنند درست است از طریق اقتصادی امروز جنگ را آغاز کرده اند، اما نهایتا از لحاظ فرهنگی می خواهند ما را بشکنند. شدیدترین محاصره اقتصادی و بدترین حمله نظامی اگر باشد اگر روحیه بماند، اگر انگیزه بماند، حتما طرف پیروز نمی شود، اگر بهترین سلاح را داشته باشد اما طرف مقابل دارای روحیه و ایمان و رشادت یعنی همان فرهنگ و انگیزه لازم باشد، نمی تواند آن را به زمین بزند.
وی خاطر نشان کرد: ما هشت سال جنگ را تجربه کردیم و دیدیم نتوانستند ما را شکست بدهند، دنیا نتوانست رزمندگان ما را در میدان جنگ پشتشان را به خاک بمالد، ما توانستیم در جنگ هشت ساله در برابر انواع سلاح ها بایستیم، به ما که هیچ سلاح جدیدی نرسید، هر چه که از قبل داشتیم توانستیم تعمیر و آماده کنیم و استفاده کردیم، کسی به ما سلاح جدید نداد، حتی قطعه یک وسیله پدافندی هم به ما ندادند.
رییس جمهوری ادامه داد: این شما اصحاب قلم هستید که باید به نسل جوان ما بگویید ما با ایمان مان با قدرت مان و با وحدت مان و بدون امید به دیگران پیروز می شویم. شوروی سابق همسایه ما بود توپ 23 پدافندی را از آنها خریده بودیم، قراداد بسته بودیم، باید به ما قطعه می داد.
روحانی گفت: در جنگ بودیم این سلاح هم سلاح تهاجمی نبود، سلاحی بود که می خواست از آسمان ایران، از مردم ایران، از جان ایرانیان دفاع بکند، قطعه این توپ را به ما ندادند، گفتند درست است قرارداد داریم ولی در زمان جنگ نمی توانیم به شما سلاح بدهیم، مدرن ترین هواپیمای روزشان را به صدام دادند.

**جایزه کتاب سال
جایزه کتاب‌سال جمهوری اسلامی ایران همه ساله با هدف حمایت و تشویق مولفان، مترجمان و مصححان و ناشران سراسر کشور و ارتقای فرهنگ جامعه اسلامی، حفظ استقلال و هویت فرهنگی برگزار می‌شود.
طبق ضوابط دبیرخانه کتاب سال، آثار ارسالی به این رویداد باید حداکثر یک سال قبل، منتشر شده و جزء کتاب‌های کمک درسی و افست نباشند.
کتاب‌های داستان بزرگسال، نقد ادبی (تالیف)، مستندنگاری، شعر بزرگسال و کودک و نوجوان به دلیل همپوشانی با جایزه جلال آل‌احمد و جایزه شعر فجر در کتاب سال بررسی نمی‌شود.
آیین اختتامیه سی‌وششمین دوره جایزه کتاب‌سال جمهوری اسلامی ایران به منظور معرفی و تجلیل از برگزیدگان، هم اکنون با حضور دکتر «حسن روحانی» رئیس جمهوری، «سیدعباس صالحی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از فرهنگوران، ادیبان، نویسندگان و استادان دانشگاه در تالار وحدت درحال برگزاری است.