از فیلترینگ نه برای نظارت که برای تأمین سیاست حاکمیت استفاده می‌شود

فواد صادقی(روزنامه‌نگار و فعال اجتماعی) در رابطه با نظارت بر اینترنت معتقد است که در همه جای دنیا یک امر طبیعی است، اما این نظارت در ایران تبدیل به مخاطره‌ی افکار عمومی شده و برخی از آن به عنوان یک ابزار سیاسی استفاده می‌کنند.

صادقی  اظهار داشت: در همه کشورها دسترسی به سایت‌های پورنوگرافی  و سایت‌هایی که از آنها برای تخریب فضای وب استفاده می‌شود؛ ممنوع است. پس فیلترینگ و نظارت در همه کشورها وجود دارد، اما در ایران با این قضیه براساس حقوق بشر برخورد نمی‌شود بلکه از آن به عنوان حرکتی که در جهت تأمین سیاست حاکمیت باشد؛ استفاده می‌شود.

وی ادامه داد: با این شرایط، فیلترینگ برعکس دنیا کارکردش را از دست داده. مخاطب از طریق فیلترشکن‌های نرم‌افزاری به اینترنت دسترسی پیدا می‌کند و وجود همین فیلترشکن‌ها باعث می‌شود هیچ مدیریتی در فضای وب صورت نگیرد و به گونه‌ای از دسترسی کلی خارج می‌شود. در وضعیت فعلی این ماجرا را باید از دست افراطیون سیاسی که فاقد علم و آگاهی از شرایط روز دنیا هستند؛ خارج کرد و آن را در اختیار یک سیستم عقلانی قرار داد.

صادقی با بیان اینکه شبکه‌های اجتماعی، یک نیاز امروز نسل جوان است؛ گفت: اگر به سابقه خود مراجعه کنیم؛ می‌بینیم که در دهه‌های قبل روزنامه‌ها مجرای اصلی برقراری ارتباط بودند، اوایل دهه هشتاد شاهد حضور وبلاگ‌ها بودیم که نقش ارتباطی را ایفا می‌کردند و امروز شبکه‌های اجتماعی این وظیفه را به عهده گرفته‌اند. نادیده گرفتن این واقعیت باعث می‌شود تنها با آن به مقابله و مخالفت بپردازیم و این فضای مثبت را محدود کنیم.

او در بیان نقاط مثبت و منفی شبکه‌های اجتماعی افزود: هر پدیده‌ای در جامعه نکات مثبت و منفی زیادی دارد. در دنیا چیزی نداریم که جنبه منفی نداشته باشد. وظیفه ماست که دربرابر این نقاط منفی مقاومت کنیم و به گونه‌ای آن را مدیریت کنیم.

صادقی در پاسخ به این سوال که دولت روحانی با توجه به قول‌هایی که برای رفع فیلترینگ داده بود؛ تاکنون چه موفقیت‌هایی در این راه کسب کرده؛ گفت: رییس‌جمهور و مجموعه دولت او؛ دو مقوله مجزا هستند. نباید تک‌تک اعضای دولت را به حساب رییس‌جمهور بگذاریم. آقای روحانی برای رفع فیلترینگ قول‌هایی دادند و تلاش‌هایی برای آن انجام دادند اما به دلیل کارشکنی‌هایی که ازسوی برخی نهادها صورت گرفت؛ نتوانست به هدف اصلی خود برسد.

او با اشاره به کمیته تعیین مصادیق اظهار داشت: در این کمیته 13 نفر عضو بودند که هفت نفر به صورت مستقیم از طرف دولت تعیین می‌شدند. در این کمیته بیشتر افراطیون و تندروها حضور داشتد اما در دولت جدید فرآیند سایت‌های اینترنتی به شورای عالی مجازی منتقل شده. در این زمینه باید سازوکارهای لازم صورت بگیرد و دولت به آنها عمل کند. متأسفانه دستگاه‌ها و نهادهای دیگر در کار دولت مداخله می‌کنند و دولت اختیار تام ندارد. همچنین حرکت دولت دچار کندی و محافظه‌کاری است. در کل تا حدی در فضای اینترنت بهبود وجود دارد اما کماکان با وجود همین تغییرات کوچک؛ اوضاع مثل سابق است.

او با بیان اینکه باید واقع بین باشیم و بپذیریم که دنیای امروز با سال‌های قبل تغییرات زیادی کرده؛ گفت: ما این تغییرات را در خیلی چیزها مثل پخش مسابقات ورزشی و فیلم‌های دوبله شده از صدا و سیما شاهدیم. ممیزی‌ها و استانداردها نسبت به سالیان پیش تغییرات زیادی کرده. در زمینه نرم‌افزارهای موبایل شاهدیم که هنوز فیلتر نشده‌ یا برای جلوگیری از فیلتر آن‌ها مقاومت‌هایی صورت گرفته. در دولت جدید تا حدی شاهد بهبود نسبی هستیم.

وی ادامه داد: متأسفانه یکی از نقاطی که دولت در آن ضعف دارد؛ برقراری ارتباط با مراجع است. برخی مراجع داری پایگاه اجتماعی قابل توجهی‌اند و دغدغه‌شان حفظ دین و اسلامی کردن جامعه هستند. بخشی از علما نیز که تبلیغ دین می‌کنند، دغدغه‌های سیاسی دارند. در بخش عمده علما که دین‌داران هستند و دغدغه‌شان اسلامی کردن است، دولت می‌تواند ارتباط مناسبی را به صورت صحیح و نظارت شده با ایشان برقرار کند. با این ارتباط مناسب، برخوردهای صرفاً ذاتی که با اصل شبکه‌های اجتماعی مخالفت صورت می‌گیرد که زیان کشور و جامعه را در پی دارد، اصلاح می‌شود.

صادقی در جواب این سوال که چرا برخی از علما با وجود اینکه خود از این شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند؛ با آن به مخالفت می‌پردازند؛ گفت: اگر به صورت کارشناسی برای مراجع توضیح داده شود، آن‌ها با اینترنت کنترل شده موافقت خواهند کرد.