سازوکار مالی اروپا برای ایران به خانه آخر رسید؟

در حالی که قول‌های اتحادیه اروپا برای ایجاد سازوکار مالی با ایران دیگر تکراری شده و چندان اطمینانی به آن نیست، اما اروپا به تازگی اعلام کرده که سازوکار مالی ویژه موسوم به SPV در آستانه راه‌اندازی است.

 اروپا تاکنون چندین بار برای راه‌اندازی سازوکار ویژه مالی با ایران موسوم به SPV قول‌های مساعدی را به ایران داده، اما هنوز با گذشت بیش از دو ماه و نیم از قول ابتدایی این اتحادیه، این موضوع به مرحله اجرایی نرسیده است.

اما این بار کار به جایی رسیده که ایران به دنبال اقدام اجرایی واقعی از سوی اروپاست و اگر این اتفاق به سرانجام نرسد، این احتمال وجود دارد که ایران روابط خود با اتحادیه اروپا را تا سطح قابل توجهی کاهش دهد.

از سوی دیگر، اتحادیه اروپا هم بارها اعلام کرده که به برجام پایبند بوده و با قدرت به دنبال این است که ایران بتواند از منافع اقتصادی برجام استفاده کند، چرا که به نظر آن‌ها برجام تنها راه دیپلماتیک برای جلوگیری از آنچه که فعالیت‌های هسته‌ای ایران خوانده‌اند، است.

در حالی که ایران طی روزهای گذشته با حساسیت بیشتری موضوع راه‌اندازی SPV را دنبال می‌کند، یک سخنگوی اتحادیه اروپا اعلام کرده که ایجاد سازوکار مالی با ایران در مرحله نهایی خود قرار دارد و به زودی اجرایی می‌شود؛ اما این حرفی است که پیش از این نیز موگرینی، مسئول سیاست‌ خارجی اتحادیه اروپا چندین بار به آن اشاره کرده بود، اما در عمل اتفاقی از سوی اتحادیه اروپا نیفتاده است.

اخیرا یک سخنگوی اتحادیه اروپا اعلام کرده که کانال ویژه مالی اروپا موسوم به SPV در آستانه راه‌اندازی است و اتحادیه اروپا به اجرای برجام برای احترام به قراردادهای بین‌المللی و امنیت مشترک بین‌المللی پایبند است.

وی با بیان اینکه از ایران هم انتظار دارد تا نقش سازنده‌ای را در این زمینه ایفا کند و به اجرای تمام تعهدات هسته‌ای‌اش ادامه دهد، گفت: برجام طبق اهدافی که برای آن تعریف شده کار می‌کند و ایران را از دست‌یابی به سلاح هسته‌ای بازداشته است؛ همانطور که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز ۱۳ بار در گزارش‌های متوالی بر اساس یک نظام راستی آزمایی دقیق تایید کرده که ایران به تعهداتش پایبند است.

وی افزود: جمهوری اسلامی ایران همواره تاکید کرده است که برنامه هسته‌ای‌اش صلح‌جویانه بوده و گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز هیچ انحرافی را در آن نشان نمی‌دهد.

این سخنگوی اتحادیه اروپا همچنین در خصوص اقدامات اروپا نیز گفته است: ما قوانین مسدود سازی و تسهیلات مالی بانک سرمایه‌گذاری اروپا را به روزرسانی کردیم، همچنین اعضای اروپایی برجام از جمله فرانسه، آلمان و انگلیس به حفظ و نگهداری مراودات مالی موثر با ایران، به ویژه برای ایجاد کانال مالی ویژه موسوم به SPV متعهد هستند و این سازوکار اینک در آخرین مراحل راه‌اندازی قرار دارد.

به گفته وی، این اتحادیه همچنین در حال تکمیل سازوکار ویژه مالی است که تبادل مالی ایران با شرکت‌های اروپایی و جهان را بدون آسیب دیدن از تحریم‌های آمریکا تسهیل می‌کند.

موگرینی پیش از این وعده اجرای سازوکار ویژه مالی با ایران را برای ۱۳ آبان امسال و پایان سال گذشته میلادی اعلام کرده بود، اما با گذشتن از زمان این وعده‌ها هنوز هیچ اتفاق مشخصی در حوزه SPV نیفتاده است و همین امر سبب شده تا نتوانیم روی قول اروپایی‌ها برای اجرای این سازوکار حساب کنیم.

به گزارش ایسنا، آمریکا از ابتدای سال جاری با خروج از برجام، تحریم‌های جدیدی را علیه ایران اعمال کرد و علاوه بر فشار بر بازار ارز و طلا، تلاش کرده تا صادرات نفت ایران را بسیار کاهش دهد که البته تاکنون چندان موفق نبوده است.

پس از این اقدام، اتحادیه اروپا و سایر اعضای ۱+۵ به جز آمریکا بر حفظ و پایبندی به برجام تاکید کردند و گفتند که از برجام حمایت می‌کنند و اروپا نیز قول ایجاد سازوکار مالی ویژه موسوم به  SPV برای تسهیل تجارت سایر کشورها با ایران را داد.

اما با گذشت ماه‌ها از این قول، هنوز این سازوکار به مرحله اجرایی نرسیده و ایران کماکان در انتظار یک اقدام عملی از سوی اروپاست، هر چند که شاید کاسه صبر دیپلماسی ایران نیز ظرفیت خاص خودش را داشته باشد.