شایعه قتل خاوری را چه کسی منتشر کرد؟

 در روز‌های گذشته نام محمود رضا خاوری در خبر‌ها منتشر شد، این بار بحث بر سر محکومیت، پیگیری دستگیری، یا فعالیت تازه اقتصادی او در کانادا نبود، این بار شایعه قتل او رسانه‌ها و فضای مجازی را در نوردید. البته این اولین بار نیست که شایعه قتل خاوری منتشر می‌شود سال گذشته نیز خبری مشابه انتشار یافته بود.

براساس این شایعه، محمودرضا خاوری متولد ۱۳۳۱ شامگاه دو روز پیش توسط افراد ناشناس در کانادا به قتل رسیده و پلیس این کشور جسد وی را حوالی منزل شخصی‌اش در سان کرست از منطقه بردیل پت شناسایی کرده است.

این شایعه به سرعت در فضای مجازی پخش شد. اما برخی رسانه‌ها صحت آن را از پلیس کانادا جویا شدند که رد شد.

آذر ماه سال گذشته نیز خبری مشابه درباره قتل خاوری منتشر شد که به سرعت تکذیب گردید. هدف از انتشار شایعات پیاپی درباره مرگ خاوری روشن نیست، اما پس از شایعه سال گذشته، مصطفی ترک همدانی وکیل پایه یک دادگستری در گفتگو با رسانه‌های داخلی با بیان اینکه «انتشار خبر مرگ، شگرد بدهکاران و کلاهبرداران برای فرار از پیگرد قضایی است» عنوان کرد که خاوری خود شایعه کرده که در کانادا کشته شده است.

ممکن است که این شایعه به هر دلیلی از سوی خاوری منتشر شده باشد، اما گمانه زنی‌های دیگری نیز در این باره مطرح است. عده‌ای معتقدند که این شایعه برای تخریب نظام منتشر شده است. با این تصور که افکار عمومی می‌گوید قتل خاوری کار نظام بوده است. با وجود اینکه اثر گذاری این شایعات اندک است، اما عده‌ای ممکن است فریب آن را بخورند.

این گمانه زنی وقتی اهمیت پیدا می‌کند که چندی پیش برخی رسانه‌های معاند نظام مدعی شده بودند که محمود رضا خاوری به استرالیا رفته است و می‌خواهد با افرادی در داخل ایران وارد زدوبند‌هایی شود.

مدتی است که برخی دولت‌های اروپا ایران را متهم کرده اند که در حذف فیزیکی تعدادی از مخالفان نظام نقش داشته است. ادعایی که قویا از سوی ایران رد شده است. برخی معتقدند برای خاوری نیز سناریویی شبیه به همین موارد در نظر بوده است.

شاید به همین دلیل است که روز گذشته عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در اظهار نظری در این باره گفت: "جمهوری اسلامی ایران از آغاز کار محاکم و مراجع قانونی داشته و هر اقدامی را در چارچوب قوانین و مقررات مصوب انجام می‌دهد. بر این اساس هیچ نیازی نمی‌بیند اقداماتی که برخی از کشور‌ها و دولت‌ها مرتکب می‌شوند را در دستور کار قرار دهد؛ اگر کسی مجرم باشد طبق قوانین مجازات اسلامی هر زمان که در ایران مشاهده شود محاکمه خواهد شد و ایران در اجرای قوانین خود هیچ نگرانی ندارد. جمهوری اسلامی ایران در طول ۴۰ سال گذشته ثابت کرده در راستای دفاع از حقوق مردم بر اساس قانون و مقررات عمل می‌کند. "

به هر صورت حالا مشخص شده که شایعه قتل خاوری صحت ندارد.

محمود رضا خاوری که آخرین مقام او مدیر عاملی بانک ملی ایران بود در پی افشای فساد بزرگ مالی در مهر ماه ۱۳۹۰ از مقام خود استعفا داد و به کانادا فرار کرد.

به گفته ناصر سراج قاضی رسیدگی کننده به پرونده موسوم به فساد بزرگ بانکی، خاوری در تاریخ ۲۰ شهریور ماه سال ۹۰ به عنوان ماموریت، تقاضای خروج از کشور به انگلستان را داشته که در نهایت در تاریخ ۲۹ شهریور با ماموریت وی به خارج از کشور موافقت می‌شود. او به بهانه ماموریت از ایران می‌رود و دیگر باز نمی‌گرد. خاوری از جمله مدیران دو تابعیتی بود. او شهروند کانادا هم هست و از این امتیاز برای فرار بهره برد.

خاوری از متهمان اصلی پرونده فساد مه آفرید امیر خسروی بود. امیر خسروی در جریان این پرونده اعدام شد، اما تلاش‌ها برای بازگرداندن خاوری به کشور ناکام ماند و مدیرعامل پیشین بانک ملی در منطقه اعیان نشینی در اوتاوای کانادا مقیم شد.

وضعیت خاوری به گونه‌ای است که همیشه شایعات فراوانی پیرامون او منتشر می‌شود. گاهی از معامله‌های بزرگش خبر منتشر می‌گردد و گاهی هم تصویری از مورد توجه افکار عمومی و رسانه‌ها قرار می‌گیرد.

با وجود اینکه هفت سال از فرار خاوری گذشته و نامش در لیست قرمز اینتر پل قرار داشت، اما دستگاه قضایی و پلیس ایران نتوانست این مفسد اقتصادی را به کشور بازگرداند.

مشکل آنجاست که دولت کانادا در این باره با ایران همکاری نمی‌کند. با وجود اینکه پلیس اینترپل اعلان قرمز برای خاوری را ابلاغ کرده، اما دولت کانادا تلاشی برای دستگیری و استرداد او انجام نداده است. به همین دلیل سال گذشته خاوری به صورت غیابی محاکمه شد و در جریان این محاکمه به ۳۰ سال زندان و سه میلیون دلار جریمه نقدی محکوم شد.

با وجود اینکه پرونده خاوری در قوه قضائیه ایران بسته شده و محکومیت او قطعی است و از سوی دیگر عدم استرداد خاوری به ایران نیز تقریبا قطعی است، اما حضور او در رسانه‌ها پر رنگ است.

اخیرا نامه‌ای از او در رسانه‌ها منتشر شده که نشان می‌دهد زمانی که ریاست بانک ملی را برعهده داشته بر لزوم مبارزه با فساد تاکید کرده است. این نامه بازتاب گسترده‌ای در فضای مجازی داشت و دست مایه طنز پردازی رسانه‌ها قرار گرفت.

یا اخباری از خانواده خاوری منتشر شده که مورد توجه قرار گرفته است. دو پسر خاوری همچون پدرشان در فعالیت‌های اقتصادی دستی دارند و در بازار املاک کانادا فعال هستند. چندی پیش بود که دادگاه شکایت یک برج‌ساز ایرانی-کانادایی از خانواده خاوری‌ها خبرساز شد.

ماجرای شراکت نافرجام خانواده خاوری با سام میرزاهی، از سرمایه‌گذاران ایرانی - کانادایی، گرچه بازتاب چندانی در رسانه‌های داخلی ایران نداشت، اما در کانادا خبرساز شد. به گزارش بلومبرگ، میرزاهی، خاوری را در سال ٢٠٠٨ ملاقات کرد. دو پسر خاوری، خشایار و اردوان، از ابتدای دهه سوم زندگی‌شان وارد کار مشترک با میرزاهی شدند. پایگاه خبری «گلاب اندمیل» سال پیش گزارشی در همین زمینه منتشر کرد.

بر اساس آن گزارش در آوریل سال ٢٠١٤، میرزاهی درباره مشکلات مالی اردوان (پسر محمود خاوری) در دوبی سخنانی را منتقل کرد. طبق اسناد دادگاه، میرزاهی در صورت پرداخت‌نکردن ١٤ میلیون دلار از فروش پروژه «هزلتون» با تهدید فیزیکی روبه‌رو خواهد بود. میرزاهی در آن زمان گفت: هیچ پولی از پروژه‌ها تا اتمام کاملشان توزیع نشد. میرزاهی همان زمان گفت: خاوری تهدیدش کرد اگر همکاری نکند، شهرتش را خراب می‌کند. خاوری یک ساعت برای تهیه صورت‌حساب به او فرصت داد و گفت: در غیر این صورت عواقب همکاری‌نکردن را بپذیرد. میرزاهی ادعا کرده از ترس تهدیدها، هفت میلیون دلار چک به خانواده خاوری داده است.

در اظهارات قانونی، خانواده خاوری تهدید به مرگ را انکار کرده‌اند. خشایار در پاسخ به مسائلی که در طرح دعوی مطرح شد، گفته؛ اتهام‌ها علیه پدرش با واقعیت فاصله دارد. خشایار در دادگاه اسنادی ارائه کرد که میرزاهی بار‌ها امنیت خانواده‌اش را به‌خاطر سابقه کیفری پدرش تهدید کرده است. پسر خاوری مدعی شده است که افراط گرایان با توجه به شغل قبلی خاوری در سیستم بانکی ایران، قصد صدمه به او و خانواده‌اش را داشته‌اند.

این خبر‌ها و گزارش‌ها نشان می‌دهد که افکار عمومی و رسانه‌ها حساسیت ویژه‌ای بر او دارند و همه حواشی خودش و خوانواده اش را رصد می‌کنند. حتی الگوی فرار او از کشور مورد توجه دیگر مفسدان اقتصادی است و شبح خاوری بر فراز فضای سیاسی و اقتصادی ایران وجود دارد.