قطع همکاری ایران با اروپا در حوزه مبارزه با ترانزیت مواد مخدر و مهاجران

 روابط این روزهای ایران و اتحادیه اروپا همچون روزهای سرد و خشک دی ماه با وقوع برخی از تحولات رو به سردی گراییده و با توجه به فراز و نشیب‌های صورت گرفته و فشار عنصر سومی همچون آمریکا در حال حاضر خبری از گرمی و یا رفع برخی از چالش‌های به وجود آمده نیست.

 بعد از انعقاد برجام بین ایران و کشورهای  1+5 همان‌طور  که پیش‌بینی می‌شد، روابط ایران و اتحادیه اروپا گرمی بیشتری نسبت به قبل  پیدا کرد ، چنان که شاهد سفر چندین باره  خانم فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایران بودیم و هر روز خبری از سفر مقامات عالی رتبه کشورهای اروپایی به همراه تجار این کشورها  به تهران در رسانه‌های ایران و جهان برای گسترش تعاملات و همکاری ها منتشر می‌شد.

در چارچوب تلاش‌های دو طرف برای ارتقای این روابط ، ایران و اتحادیه اروپا تصمیم گرفتند  که گفت‌وگوهای سیاسی سطح بالا بین دوطرف  را  بار دیگر از سر بگیرند  چنان که این گفت‌وگوها  تاکنون چندین دور، هر شش ماه یک بار به میزبانی تهران یا بروکسل در سه سال اخیر برگزار شده است. بعد از خروج آمریکا از برجام نیز ایران بنا به درخواست اروپایی‌ها به همراه چین و روسیه و تاکید آنها مبنی بر این که با تهیه ساز و کاری منافع ایران از برجام را تامین می‌کنند، به این قرارداد بین‌المللی متعهد ماند و به تعهدات خود عمل کرد. در حالی که ایران از اردیبهشت ماه سال جاری منتظر است که در برابر تحریم‌های یک جانبه آمریکا راهکار مالی اتحادیه اروپا یا SPV عملیاتی یا اجرایی شود و اروپایی‌ها به وعده‌های خود در این زمینه  عمل کنند، شاهد این بوده‌ایم که مقامات اروپایی بارها علی‌رغم این که بعضا زمان‌هایی را نیز برای تحقق این روند مشخص کرده بودند، هنوز به صورت عملی و عینی اقدامی را در این مورد انجام نداده‌اند چنان که هنوز افق روشنی در این زمینه مشاهده نمی شود .

با توجه به گله‌مندی ایران از اتحادیه اروپا به خاطر بدعهدی آنها در اجرای تعهدات‌شان به نظر می‌رسد که طی دو الی سه ماه پایانی سال 2018 و ژانویه 2019  برخی از کشورهای اروپایی به صورت هماهنگ جهت فرار از پاسخگویی به خاطر بدعهدی‌شان با طرح برخی از مسائل حاشیه‌ای و همچنین فشار کشوری همچون آمریکا تلاش کرده‌اند که روابط ایران و اتحادیه اروپا را با چالش‌هایی روبرو کنند به نحوی که توجه افکار عمومی را از بد عهدی اروپایی‌ها در اجرای تعهدات‌شان دور کنند .

در همین چارچوب می‌توان به ادعاهای اخیر فرانسه، دانمارک و هلند در ارتباط با اقدام ایران جهت انجام عملیات تروریستی در این کشور و سوء قصد به شهروندان این سه کشور اشاره کرد. موضوعی که با واکنش مقامات وزارت امور خارجه ایران مواجه شد، چنان که محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه در توییتی با اشاره به این ادعاها، نوشت : فرانسه، هلند و دانمارک در حالی این ادعاها را مطرح می‌کنند که این کشورها سال‌ها است محل اسکان گروه‌های تروریستی هستند که دست‌شان به خون صدها نفر از ایرانیان آلوده است.

تحولات صورت گرفته در روابط ایران و برخی از کشورهای اروپایی به موردی همچون بازداشت یک دیپلمات ایرانی در آلمان  اخراج تعدادی از دیپلمات های ایران از دانمارک، هلند و آلبانی و اعمال تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه ایران محدود نمی‌شود و نمونه آخر این اقدامات  ضد ایرانی را  می‌توان ، تصمیم کشور لهستان برای برگزاری نشست ضد ایرانی ورشو با همکاری آمریکا عنوان کرد .

در چارچوب همین تحولات، وزارت امور خارجه ایران در راستای  اجرای سیاست‌های کلان کشور  و حق انجام اقدام متقابل تلاش کرده با حفظ آرامش و بر اساس مصالح کشور اقداماتی را انجام دهد که در این زمینه  می‌توان به احضار برخی از دیپلمات‌های اروپایی به وزارت امور خارجه و پیگیری این گونه اتهامات از طریق مجاری بین‌المللی اشاره کرد.

در همین چارچوب بر اساس برخی اخبار شنیده شده به نظر می‌رسد که دستگاه دیپلماسی ایران با هماهنگی با سایر دستگاه‌های تصمیم‌ساز در کشور احتمالا در نوع همکاری‌های ایران با اتحادیه اروپا تجدید نظر کند. در حال‌ حاضر  ایران و اتحادیه اروپا در حوزه‌های مختلف  سیاسی، امنیتی ، اقتصادی در موضوع مهاجران و مبارزه با ترانزیت مواد مخدر با یکدیگر همکاری دارند و بر اساس اطلاع خبرنگار ایسنا، دستگاه دیپلماسی ایران تصمیم دارد در فاز اول اجرای تصمیم مورد اشاره ، همکاری‌های  خود را  با این اتحادیه در حوزه  مبارزه با ترانزیت مواد مخدر و مهاجران قطع کند و به این نوع همکاری‌ها پایان دهد .

البته  اگر چنین گمانه‌زنی‌هایی درست باشد و ایران در این مسیر گام بردارد که احتمال آغاز این روند بسیار است، این موضوع می‌تواند به عنوان یک نقطه کلیدی و اساسی در روابط دو طرف باشد. از یک طرف می‌تواند آغازی  برای دور شدن هر چه بیشتر ایران از اروپا باشد که با اقدامات اساسی  و تجدید نظر ایران در برخی سیاست‌های قبلی خود نسبت  به اروپا صورت خواهد پذیرفت  و یا این که پایان بخش دوران سر در گمی  اروپا باشد و دو طرف وارد فضای بهتری نسبت به گذشته شوند.

در همین چارچوب توجه به این موضوع بسیار مهم است که مقامات ایرانی بارها اعلام کرده‌اند که صبر ایران هم  مانند همه حد و مرزی دارد چراکه روابط  در عرصه بین‌الملل یک مسیر دو سویه است و دوران راه‌های یک طرفه در عصر اتوبان‌های مدرن به سر آمده است و مقامات اروپایی در نوع برنامه‌ریزی خود در جریان تعامل با ایران قطعا باید  به این اظهار نظر مقامات ایرانی توجه داشته باشند.