ترامپ به دنبال تقابل نظامی با ایران نیست

روزنامه آرمان در یادداشتی به قلم حسن بهشتی‌پور  تحلیلگر مسائل بین‌الملل نوشت:

تحلیل‌هایی از این دست که سال 2019 سال آخری است که دونالد ترامپ در کاخ سفید حضور دارد و احتمالا از این فرصت یکساله برای تقابل هرچه بیشتر با ایران بهره می‌برد با اشکالاتی مبنایی روبه‌رو است. نخست اینکه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 2020 برگزار می‌شود. هرچند معمولا یک سال مانده به انتخابات، رقابت‌های انتخاباتی در درون حزب‌ها عملا شروع می‌شود و بعد به صحنه سیاسی کشیده می‌شود. واقعیت این است که ترامپ تا نوامبر 2020 وقت دارد که حدود دو سال می‌شود. حداکثر این است که هیجان‌های انتخاباتی از نوامبر 2019 تا نوامبر 2020 برگزار می‌شود که از رده‌های انتخابات ایالتی و درون حزبی شروع می‌شود تا به اوج خود در اکتبر 2020 می‌رسد. نکته دوم که مهم‌تر است این واقعیت است که آنچه دست ترامپ را پر می‌کند، مسائل داخلی آمریکاست. البته سیاست خارجی در انتخابات آمریکا تاثیرگذار است اما تاثیرش خیلی کمتر از مسائل داخلی است. مثلا قیمت بنزین و میزان رشد اقتصادی خیلی تاثیرگذار است. در آمریکا اینکه رئیس‌جمهور چقدر توانسته درآمد مردم را بالا ببرد یا قیمت‌ها را تثبیت کند، برای آمریکایی‌ها خیلی مهم است. لذا این فرض که سیاست خارجی عامل بسیار تعیین کننده‌ای برای ترامپ باشد، فرض نادرستی است. درواقع ترامپ می‌تواند در سیاست خارجی موفق نباشد ولی در انتخابات هم پیروز شود. یا برعکس در سیاست خارجی موفق باشد ولی در انتخابات شکست بخورد؛ مثل بوش پدر که در عراق و سیاست خارجی موفق بود ولی در سیاست داخلی شکست فجیعی را متحمل شد. بنابراین فرمول کلی نباید برای این موضوع داشته باشیم. موضوع سوم که اهمیت دارد این فرض که روسای جمهور برای ایجاد محبوبیت حتما باید جنگ به‌وجود بیاورند، به‌خصوص جمهوریخواهان که به بازها موسوم هستند، اتفاقا ترامپ جزو تیپی است که بیشتر دنبال تجارت و بازرگانی و کسب سود است. طی دو، سه سال گذشته با دستوراتی مثل خروج از سوریه و افغانستان، دستور برای اینکه مداخلاتش در دنیا هرچقدر کمتر باشد، بیشتر به «اول آمریکا» فکر می‌کند و بدین ترتیب تسخیر بازارها را دنبال می‌کند، حکایت از این دارد که ایالت متحده آمریکا در این فضا دنبال جنگ نیست بلکه دنبال این است که از طریق گفت‌وگو و راضی کردن ایران به مذاکره شاید بتواند در سیاست خارجی دستاورد پیدا کند. مثل اینکه کره شمالی را راضی به مذاکره کرد تا گفت‌وگو کند. بنابراین آنچه قرائن و شواهد نشان می‌دهد این است که آمریکا دنبال تکرار هزینه‌های سرسام آوری که در افغانستان و عراق و سوریه خرج کرد اما چیزی جز بدنامی و پیدا کردن چهره منفورتر در دنیا عایدش نشد، نیست. درواقع ترامپ دنبال این است که از طریق دیگری وضعیت خود را تثبیت کند که بیشتر در قالب رقابت اقتصادی با چین، همکاری‌هایی که با هند انجام می‌دهد و تقابل غیرمستقیم با روسیه که جنگ نیست بلکه یک رقابت است. خلاصه می‌شود.

 درحقیقت اگر به موضوعات از این دست توجه کنیم آمریکایی‌ها دنبال این هستند که از طریق اختلافات داخلی بتوانند یک فروپاشی درونی برای ایران طراحی کنند که با کمترین هزینه شاهد تغییرات در ایران باشند یا از لحاظ اقتصادی تحریم‌ها را به حدی افزایش دهند که ایران مجبور به مذاکره شود. این طرحی است که آمریکایی‌ها دنبال می‌کنند نه اقدام نظامی که برایشان ریسک بالا دارد. پیش‌بینی می‌شود که اگر دموکرات‌ها برنده انتخابات دور بعد ریاست جمهوری باشند، به برجام باز خواهند گشت. چون برجام هم به نفع آمریکا، هم به نفع ایران و هم به نفع همه طرف‌هایی است که در تدوینش مشارکت داشتند. ترامپ فردی است که نه فقط با ایران بلکه کلا دنیا را برهم ریخته؛ هم با چینی ها، هم با مکزیک و هم با متحدانش در اروپا درگیر است و اگر دوباره انتخاب شود به احتمال زیاد تحریم‌ها را ادامه خواهد داد چون سیاستش این است که از طریق تحریم و فشار داخلی در ایران، تغییرات مورد نظر ایالات متحده آمریکا را عملی کند مگر ایران به دوازده شرطی که پمپئو مطرح کرده، تسلیم شود که آنهم عملا برای ایران امکان‌پذیر نیست.