زهر دلار در سفره یلدا/ یلدای 97 شب پولدار‌ها!

  شب یلدای امسال متفاوت‌تر از سال‌های گذشته است. در حالی که طبقه مرفه جامعه این روزها در حال تدارک سوپرلاکچری‌ترین شب سال هستند‌، بسیاری از مردم حتی قدرت خرید میوه را هم ندارند. اگرچه در چند سال اخیر قیمت اقلام مورد نیاز شب یلدا با افزایش ناگهانی و بی‌برنامگی مسوولان تنظیم بازار می‌گذشت اما امسال ماجرا جور دیگری است. امسال بسیاری از مردم نمی‌توانند شب یلدا را به معنی واقعی‌اش بر‌گزار کنند. آشفتگی وضعیت اقتصادی شرایطی را برای مردم به وجود آورده که تنها قشر مرفه جامعه می‌تواند از پس هزینه‌های شب یلدا برآید. روند افزایشی قیمت‌ها در سال‌جاری وضعیتی را برای مردم ایجاد کرده که مردم حتی توانایی خرید مایحتاج روزانه خود را هم ندارند چه برسد به برگزاری شب یلدا.

قیمت‌های چندصد هزار تومانی

کمتر کسی است که نگوید قیمت هر دانه پسته در سال‌جاری به 1500 تومان رسیده است.

گشت‌و‌گذاری در بازار بزرگ تهران نشان می‌دهد که قیمت پسته از کیلویی 200 هزار تومان شروع می‌شود که اگر قرار باشد این یک قلم در مناطق مختلف سطح شهر به فروش برسد، قیمت‌های چند صد هزار تومانی را تجربه خواهد کرد. از این رو عجیب نیست اگر بگوییم که این روزها خوراکی‌هایی مانند پسته را تنها باید از دور تماشا کرد و به آن نزدیک نشد. واقعیت این است که علاوه بر گرانی‌های بی‌سابقه در بازار میوه، اقلام پروتئینی، کالاهای اساسی و‌... بازار آجیل و خشکبار نیز تحت تاثیر نوسانات بازار قیمت‌های متفاوتی را تجربه کرده و بسته به نوع کالا شاهد افزایش قیمت‌های قابل توجه محصولات در بازارهای مختلف هستیم. از این رو مردم بر این باورند که خرید آجیل و میوه‌های مخصوص شب یلدا برای بیشتر خانواده‌ها میسر نیست و آنها نمی‌توانند شب یلدا را متفاوت از دیگر شب‌های سال بگذرانند. به گفته مردم، مراسم شب یلدا امروزه تشریفاتی شده و تنها طبقه مرفه جامعه می‌توانند آن را اجرا کنند‌ چرا که امسال قیمت‌ها افزایش بی‌سابقه‌ای داشته و دیگر نمی‌توان شب یلدا را آن گونه که رسم بوده، سپری کرد. قیمت‌های باورنکردنی پسته، فندق، گردو، بادام و تخم کدو اوضاعی را به وجود آورده که خرید یک کیلو آجیل مناسب شب یلدا برابر با یک‌چهارم حقوق یک کارمند بوده و با هیچ منطق و معیاری قابل فهم نیست.

فروشنده‌ها معتقدند فروش آنها در سال‌جاری کاهش عجیبی داشته در حالی که سال گذشته، دست کم یک هفته مانده به شب یلدا، مردم در تدارک خرید اقلام مخصوص این شب بودند. در همین خصوص یکی از فروشندگان و عمده‌فروشان آجیل و خشکبار به «جهان صنعت» گفت: سال گذشته در همین برهه زمانی چندین کامیون خرید خود را به اتمام رسانده بودم و باید برای سفارش‌های جدید تدارک می‌دیدم اما امسال با توجه به افزایش قیمت آجیل و خشکبار و کاهش توان خرید بیشتر اقشار جامعه، حتی موفق نشدم نیمی از خرید قبلی خود را به فروش برسانم چرا که به گفته خرده‌فروشان، کمتر کسی توانایی برپایی چنین مراسمی را دارد و برای خرید به سراغ آنها می‌رود.

گرانی دو تا سه برابری

البته گرانی‌ها تنها به بازار آجیل و خشکبار خلاصه نمی‌شود بلکه در حال حاضر قیمت برنج، ماهی، مرغ و گوشت، میوه، شیرینی و... نیز با افزایش روبه‌رو شده است. بر همین اساس رییس اتاق اصناف تنکابن افزایش قیمت‌ها در بازار را همگام با نوسانات ارز دانست و گفت: این التهابات تورمی در کل کشور غیرقابل انکار بوده و بسیاری از بازارها از آن تاثیر گرفته‌اند.

اسماعیل حاجی‌ابراهیمی ضمن اشاره به افزایش دو تا سه برابری محصولات غذایی در سال‌جاری اظهار کرد: بازار میوه و آجیل تحت تاثیر نوسانات بازار قیمت‌های متفاوتی را تجربه کرده و بسته به نوع کالا شاهد افزایش محصولات در این بازارها هستیم. در این میان افزایش قیمت برخی میوه‌ها ناشی از واردات است؛ میوه‌هایی مانند موز و آناناس به دلیل تولید بسیار محدود در کشور ناگزیر از واردات بوده و طبیعتا قیمت دلار در این محصولات اثر مستقیم داشته است. وی از قیمت بالای سیب در بازار سخن گفت و تصریح کرد: این محصول به دلیل کاهش تولید در سال‌جاری که متاثر از برف بهاره و خشکی حاکم در کشور است در ظرفیت محدود تولید شد که به دلیل بالا بودن تقاضا و کمبود عرضه دستخوش افزایش قیمت شده است.

رکود حتمی است

رییس اتاق اصناف شهرستان تنکابن با اشاره به نزدیک شدن شب یلدا و افزایش تقاضا برای خرید محصولات اظهار کرد: با توجه به افزایش چند برابری قیمت مواد غذایی، رکود بازار شب یلدا حتمی است چراکه قدرت خرید مردم نسبت به سال‌های گذشته به شدت کاهش یافته است.

به گفته وی، قیمت یک کیلو پسته مرغوب در سال گذشته نهایتا به 70 هزار تومان می‌رسید اما در سال‌جاری این محصول با نرخ بالای 200 هزار تومان به دست مصرف‌کننده می‌رسد.ابراهیمی افزایش حداقل دو برابری قیمت‌ها در بخش آجیل را ناشی از نوسانات بازار دانست و افزود: این در حالی است که تنها قیمت تولیدات مرکبات شمال کشور هیچ تغییری نسبت به سال گذشته نداشته اما قیمت سایر محصولات اعم از صیفی‌جات و میوه‌ها حداقل دو برابر شده‌اند. وی با ابراز نگرانی از تناقض موجود در افزایش قیمت محصولات و حقوق کارمندان نسبت به سال گذشته خاطرنشان می‌کند: چنانچه اوضاع کنونی ادامه داشته باشد، بازارهای کشور دچار رکود مطلق شده و شرایط به مراتب دشوارتری پیش روی مردم قرار خواهد گرفت.

کام مردم تلخ ‌شد

در این خصوص همچنین عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط‌زیست مجلس نیز در خصوص بالا بودن قیمت‌ میوه و آجیل در آستانه شب یلدا، اظهار کرد: مدتی است که همانند بسیاری از اقلام خوراکی شاهد افزایش قیمت سرسام‌آور آجیل و پسته در بازار هستیم و مردم دچار مشکل شده‌اند. حبیب‌الله نیکزادی‌پناه‌ با بیان اینکه افزایش قیمت آجیل و پسته در بازار باعث شده تا مردم آنگونه که باید نیازهای خود در شب یلدا را تامین نکنند گفت: برای اینکه بتوانیم کنترلی را بر قیمت تمامی اقلام در تمامی اوقات داشته باشیم باید سازمان‌های کنترلی اقدامات مناسبی داشته باشند و قیمت‌ها را کنترل کنند.

نماینده مردم بم، ریگان، فهرج و نرماشیر در مجلس با اشاره به اینکه اگر چنانچه در بازار احتکاری صورت گرفته باید با آن برخورد شود تا نیاز مردم در اختیار آنها قرار بگیرد، ادامه داد: اگر در بازار شاهد کمبود اقلام غذایی هستیم باید این کمبودها از طریق واردات تامین شود تا شاهد افزایش قیمت نا‌متعارف نیازهای مردم در بازار نباشیم.

مرغ و ماهی در شب یلدا‌ گران نمی‌شود

در حالی که فعالان بازار و نمایندگان مجلس معتقدند که قیمت انواع کالاهای اساسی نسبت به سال گذشته با افزایش 80 درصدی روبه‌رو شده است اما برخی مسوولان همواره بر آرامش بازار تاکید دارند و معتقدند که حتی نزدیک شدن به مناسبت‌های خاصی مثل شب یلدا نیز نمی‌تواند موجب افزایش قیمت‌های بازار شود.

بر همین اساس رییس اتحادیه پرنده و ماهی از ثبات نرخ مرغ در بازار خبر داد و گفت: اگرچه کاهش عرضه نسبت به تقاضا باعث افزایش قیمت‌ مرغ شده است اما با توجه به شرایط کنونی بازار پیش‌بینی می‌شود که دیگر افزایش قیمتی در شب یلدا رخ ندهد. یوسف‌خانی از افزایش ۱۱۰ درصدی قیمت ماهی نسبت به سال گذشته در بازار خبر داد و افزود: قیمت ماهی تحت تاثیر نوسان خوراک و کاهش صید با افزایش چشمگیری در بازار روبه‌رو بوده است. وی با اشاره به اینکه مشکلی در عرضه ماهی شب یلدا وجود ندارد، بیان کرد: با توجه به نوسان چشمگیر قیمت ماهی از ابتدای سال‌جاری و کاهش تقاضا پیش‌بینی ‌می‌شود که نوسان خاصی در بازار شب یلدا رخ ندهد.

رییس اتحادیه پرنده و ماهی تصریح کرد: هم‌اکنون قیمت هر کیلو شیر جنوب ۶۰ هزار، کپور ۲۰ هزار، قزل‌آلا ۳۰ هزار، شیر نیزه‌ای ۵۵ هزار، تیلاپیا ۳۷ هزار، سفید پرورشی ۲۵ هزار، سارن ۲۴ هزار، سرخو ۷۰ هزار، سنگسر شهری ۴۵ هزار، آزاد دزفولی ۱۳ هزار،‌ هامور جنوب ۶۰ هزار، حلوای سیاه ۶۲ هزار، شوریده بندر ۶۵ هزار، راشگو جنوب ۹۵ هزار، سالمون نروژ ۱۲۵ هزار و سنگسر طلایی ۴۵ هزار تومان است.

قیمت کف و سقف آجیل

رییس اتحادیه خشکبار و آجیل‌فروش نیز اعلام کرد که قیمت متوسط هر کیلوگرم آجیل شب یلدا حدود ۶۰ هزار تومان است و مردم برای تامین این محصول به واحدهای صنفی مجاز دارای پروانه کسب مراجعه کنند و فریب برخی ارزانی‌ها را در این بازار نخورند.

مصطفی احمدی اظهار کرد: نباید در شرایطی که همه قیمت‌ها از سال گذشته تاکنون در پی نوسانات نرخ ارز، روند افزایشی داشته است، بازار شب یلدا و قیمت آجیل و خشکبار ارزان باشد، اما برای اینکه همه مردم بتوانند این محصول را برای سفره‌های یلدای خود تامین کنند، قیمت کف و سقف نیز برای آجیل و خشکبار تعیین کرده‌ایم.

وی ادامه‌ داد: آجیل شب یلدا را براساس دو کیفیت قیمت‌گذاری کرده‌ایم تا مردم با هر قدرت خریدی بتوانند آن ‌را تامین کنند. بر این اساس قیمت هر کیلوگرم آجیل شب یلدا با پوست بین ۶۰ تا ۸۰ هزار تومان و قیمت هر کیلوگرم آجیل شب یلدای مغز ۸۰ تا ۱۰۰ هزار تومان در عمده‌فروشی‌ها تعیین شده است و البته سود ۱۰ درصدی را برای خرده‌فروشی‌ها نیز در نظر گرفته‌ایم و مردم نهایتا آجیل شب یلدا را باید ۱۰ درصد بالاتر از این قیمت‌ها خریداری کنند.

احمدی با اشاره به اینکه ۱۰ قلم انواع خشکبار و آجیل در آجیل شب یلدا تامین شده است، گفت‌: مردم فریب برخی ارزانی‌ها را در این بازار نخورند و از هر کسی آجیل یلدایی را به بهانه پایین بودن قیمت خریداری نکنند؛ چرا که برخی از فروشندگان آجیل نه تنها هیچ مجوزی از اتحادیه ندارند، بلکه مرتکب تخلفات بسیاری در عرضه آجیل شب یلدا می‌شوند. وی اضافه کرد: به عنوان مثال این فروشندگان بدون مجوز، به جای باسلوق از راحت‌الحلقوم کیلویی ۸۰۰۰ تومان استفاده می‌کنند که در هر کیلوگرم آجیل، ۸۰۰ تومان برای آنها تمام می‌شود. از سوی دیگر نیز از آجیل و خشکبار کهنه سال‌های گذشته که ما در اصطلاح به آنها «آجیل‌های بی‌کیفیت و زده‌دار» می‌گوییم استفاده می‌کنند که هیچ کیفیتی ندارند.

شیرینی گران نمی‌شود

همچنین رییس اتحادیه دارندگان قنادی، شیرینی‌فروشی و کافه قنادی تهران در خصوص میزان و قیمت شیرینی در شب یلدا اظهار کرد: شیرینی‌فروشی‌ها در حال آماده شدن برای شب یلدا هستند و هیچ‌گونه افزایش قیمتی برای این شب و عید نوروز نداریم. علی بهره‌مند اظهار کرد: با وجود کاهش قدرت خرید مردم پیش‌بینی ما این است که امسال ۳۰ درصد کاهش تقاضا داشته باشیم. به گفته وی، مواد اولیه شیرینی‌پزی گران است اما یافت می‌شود. گاهی روغن‌نباتی کمیاب می‌شود اما شرکت‌ها به موقع به ما می‌رسانند و مشکلی در این زمینه نداریم. بهره‌مند در رابطه با قیمت خلال پسته گفت: طبیعتا با شرایطی که امسال برای پسته به وجود آمده خلال پسته گران‌تر از سال‌های قبل است و ما آن را به قیمت بیش از ۴۰۰ هزار تومان تهیه می‌کنیم. وی افزود: افزایش قیمت مواد اولیه را به صورت کامل در قیمت شیرینی لحاظ نکردیم و به قدرت خرید مردم توجه داشتیم.

مشکلی در تامین میوه نداریم

همچنین رییس اتحادیه فروشندگان میوه و تره‌بار با بیان اینکه مشکلی در تامین بازار شب یلدا وجود ندارد، گفت: طی هفته‌های گذشته قیمت هندوانه مرغوب تا ۳۲۰۰ تومان افزایش یافت اما در این هفته هندوانه مرغوب از ۱۰۰۰ تا ۳ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است.

اسدالله کارگر اظهار کرد: هندوانه در بازار بسیار به وفور یافت می‌شود و قیمت آن به حد تعادل رسیده است. وی با اشاره به عدم کمبود میوه‌های شب چله اذعان داست: در زمینه میوه‌های شب چله مانند خرمالو کمبودی در بازار نداریم و خرمالوی کن با قیمت ۵ تا ۹ هزار تومان و خرمالوی شمال سه تا پنج هزار تومان قیمت‌گذاری شده است.

کارگر در رابطه با بازار انار گفت: انار پس از سرمازدگی در سال‌های قبل احیا شده و در حال حاضر در بازار به وفور یافت می‌شود و کمبودی در تامین آن نداریم. قیمت انار در بازار ۴ تا ۱۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است. وی با اشاره به این نکته که هندوانه مرغوب مینابی در بازار موجود است، تصریح کرد: هندوانه نو یا مینابی بسیار مرغوب است و در بازار به وفور یافت می‌شود البته هندوانه انباری هم از ۶۰۰ تا ۸۰۰ تومان در بازار وجود دارد.

رییس اتحادیه فروشندگان میوه و تره‌بار در خصوص مرکبات عنوان کرد: خوشبختانه مرکبات از ابتدای ورود بازار را متعادل کرد و شش ماهه دوم سال ما در بازار مشکل افزایش قیمت و کمبود میوه نداشتیم. کارگر با اشاره به این نکته که صادرات کیوی باعث کمبود آن در بازار نشده تشریح کرد: کیوی از ۴ تا ۸ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است.

اگرچه مسوولان از آرامش بازار شب یلدا سخن می‌گویند اما واقعیت این است شب یلدای امسال از این جهت برای خانواده‌های ایران با سال‌های گذشته متفاوت است که در سال‌جاری نرخ دلار نوسانات بسیاری را به خود دیده و همراه با افزایش نرخ ارز، قیمت بسیاری از اقلام افزایش یافته است.