برخی از این ذرات مانند غبار یا دود به دلیل اندازه و غلظت آنها به گونه‌ای هستند که با چشم غیر مسلح قابل دیدن هستند، ولی انواع دیگری نیز وجود دارند که تنها با استفاده از میکروسکوپ‌های الکترونی قابل مشاهده هستند. این ذرات دارای ابعاد و اشکال متفاوتی است و امکان دارد که از صدها ماده شیمیایی متفاوت ساخته شده باشند.
«آلودگی ذرات» در هوا توسط سازمان EPA آمریکا به عنوان ترکیبی از ذرات جامد و مایع تعریف شده است.برخی از این ذرات مانند غبار یا دود به دلیل اندازه و غلظت آنها به گونه‌ای هستند که با چشم غیر مسلح قابل دیدن هستند، ولی انواع دیگری نیز وجود دارند که تنها با استفاده از میکروسکوپ‌های الکترونی قابل مشاهده هستند. این ذرات دارای ابعاد و اشکال متفاوتی است و امکان دارد که از صدها ماده شیمیایی متفاوت ساخته شده باشند.
بعضی از ذرات که به عنوان «ذرات اولیه یا اصلی» شناخته می‌شوند به طور مستقیم از منبع تولیدکننده آلاینده مانند کارگاه‌های ساختمانی، جاده‌های بدون روسازی و احتراق خارج می‌شوند و مابقی ذرات از واکنش‌های پیچیده با مواد شیمیایی مانند دی‌اکسیدگوگرد و دی‌اکسیدنیتروژن که از نیروگاه‌ها و کارخانجات صنعتی و اتومبیل‌ها خارج می‌شوند به دست می‌آیند. این ذرات به عنوان «ذرات ثانویه» شناخته می‌شوند و بخش زیادی از ذرات ریز موجود در هوا را تشکیل می‌دهند.
بر اساس مطالب ذکرشده در کتابچه ذرات معلق، منابع و اندازه‌گیری ذرات متعلق می‌توانند در دو فاز جامد و مایع باشند همچنین اندازه آنها محدوده وسیعی از مرتبه ابعاد مولکولی در حدود ۰.۰۰۲ میکرون تا ذرات بزرگ در حدود ۱۰۰ میکرون را در بر می‌گیرد. به طور صریح و مشخص، حد پایینی برای اندازه ذرات تعریف نشده است زیرا معیار دقیقی برای تجمع مولکول‌های تشکیل‌دهنده یک ذره وجود ندارد. حد بالای آن نیز برابر با اندازه قطره باران ریز یا ماسه بسیار ریز است. به طور کلی و با توجه به فیزیک و شیمی جو، مهم‌ترین ذرات دارای اندازه‌ای در محدوده ۰.۰۰۲ تا ۱۰ میکرون هستند.
ذرات جوی شامل یون‌های آلی، اجزای متالیک، کربن عنصری، اجزای آلی و اجزای سنگی هستند. ذرات موجود در هوا اغلب به سه دسته مجزا از نظر ابعاد تقسیم می‌شوند: ذرات درشت، ریز و بسیار ریز. ذرات درشت دارای قطر ۲.۵ تا ۱۰ میکرون هستند و نسبتا سریع ته‌نشین می‌شوند در حالی که ذرات ریز (دارای قطر۰.۱ تا ۲.۵ میکرون) و بسیار ریز (کوچکتر از ۰.۱ میکرون) برای مدت زمان طولانی‌تری به صورت معلق باقی می‌مانند. به منظور درک بهتر اندازه ذرات، بهتر است قطر تار موی انسان که برابر با ۷۰-۵۰ میکرون است، مدنظر قرار گیرد.
زمانی که صحبت از PM۱۰ می‌شود، منظور ذرات با قطر کوچکتر از ۱۰ میکرون است. این ذرات شامل غبار، گرده و باکتری هستند. همچنین زمانی که از PM۲.۵ صحبت می‌شود، منظور ذرات با قطر کوچکتر از ۲.۵ میکرون است. این ذرات شامل ذرات حاصل از احتراق، ذرات آلی و فلزات می‌شوند.
منبع: ایسنا
ارسال نظر
