برای بعضی از افراد که نمیدانند مومیایی چیست باید بگوییم که مومیایی عبارت است از یک جسد که بدنش یا از روی عمد محافظت میشود یا اینکه به سبب بعضی عوامل طبیعی اعم از شیمیایی، سرمای بیش از اندازه، میزان رطوبت بسیار پایین یک منطقه، یا فقدان هوا محفوظ و ماندگار میشود. مومیاییهایی از حیوانات و انسانها در سراسر جهان یافت شده است که یا مخصوصاً مومیایی شدهاند یا به سبب عوامل محیطی از فساد و نابودی حفظ شدهاند.

تعداد زیادی از این مومیاییها هزاران سال قدمت دارند که با حقه زدن به مرگ و جلوگیری از فساد و نابودیشان معروف شدهاند. در این متن قصد داریم ۱۰ مومیایی جالب توجه را معرفی کنیم (دراصل به خاطر داستانی که پشت آنها پنهان است یا سالم ماندن باورنکردنی بدنشان)، اغلب آنها نیز هنوز قابل نمایش برای عموم هستند.
10- اِلمِر مَک کوردی
المر مک کوردی (ژانویه ۱۸۸۰ تا ۷ اکتبر ۱۹۱۱) قانون شکنی بود که در یک درگیری یا جنگ با تفنگ در Osage Hills در اوکلاهاما کشته شد. وقتی که هیچکس مسئولیت این جسد را نمیپذیرد و آن را نمیخواهد! مسئول کفن و دفن آن را با موادی بر پایه آرسنیک مومیایی میکند و به مردم اجازه داده شد که «قانون شکنی که تسلیم نمیشد» را به بهای یک سکه ببینند و آن سکه را در دهان المر میگذاشتند که مأمور کفن و دفن بعداً میتوانست سکهها را بردارد.
۵ سال بعد، مردی که با یک کارناوال مسافر آمده بود ادعا کرد که برادر المر است که مدتهای طولانی از او خبر نداشته. او میخواست برای برادرش یک مراسم تدفین مناسب برپا کند. با این حال او نزدیک دو هفته همراه با کارناوال جسد المر را به نمایش گذاشت. بعد از آن به مدت ۶۰ سال جسد المر به موزههای مومی، کارناوالها و خانههای جن زده فروخته میشد.
صاحب یک خانه جن زده نزدیک «مونت راشمور» از خریدن این مومیایی امتناع کرد، چراکه او فکر میکرد بدن المر دراصل یک مجسمه است و به اندازه کافی شبیه آدم نیست. در طول فیلمبرداری فیلم «مرد شش میلیون دلاری» که دسامبر ۱۹۷۶ انجام شد، عوامل فیلم فکر میکردند که این مومیایی در حقیقت یک مجسمه مومی است که از یک چوبه دار آویزان کردهاند. وقتیکه بازوی آن شکسته و جدا شد تازه فهمیدند که این مجسمه در اصل مومیایی المر مک کوردی است که بالاخره هم در تاریخ ۲۲ آپریل ۱۹۷۷ در بخش «بوت هیل» قبرستان Summit View در گوتری، اوکلاهاما دفن شد. و ۲ یارد مکعب بتون روی تابوتش قرار دادند تا دیگر هرگز آسیبی بهش وارد نشود.
9- ولادیمیر لنین
ولادیمیر ایلیچ لنین (۱۰ آپریل ۱۸۷۰- ۲۱ ژانویه ۱۹۲۴) یکی از رهبران سیاسی و متفکران انقلابی قرن ۲۰ بود که سال ۱۹۱۷ حزب قدرتمند بلشویک را در روسیه تشکیل داد و رأس قدرت اتحاد جماهیر شوروی محسوب میشد. سال ۱۹۱۸ او از یک اقدام به ترور نجات پیدا کرد، اما به شدت مجروح شد. سلامتی او تحت تأثیر قرار گرفت و در می ۱۹۲۲ از یک حملهای که او هرگز به طور کامل مداوا نشد رنج میبرد. در دسامبر ۱۹۲۲ حمله دومی به او دست داد و تاحدودی بخش راست بدن او را فلج کرد و سبب شد از فعالیتهای سیاسی کناره گیری کند. در سال ۱۹۲۳ حمله سومی در پی داشت و در اثر این حمله قدرت صحبت را از دست داده و لال شد و تا زمان مرگش یعنی ۲۱ ژانویه ۱۹۲۴ زمین گیر شد. او زمان مرگ ۵۳ ساله بود و در زادگاهش Gorki Leninskiye مرد. جسدش مومیایی شد و در مقبره لنین در موسکو به نمایش گذاشته شد و تا به امروز نیز در همانجاست.
8- قدیس برنادت
قدیس برنادت فرزند ماریا برنادا سوبیروس (۷ ژانویه ۱۸۴۴- ۱۶ آپریل ۱۸۷۹) در شهر لوقد در جنوب فرانسه به دنیا آمد پدر او یک آسیابان بود. علی رغم اینکه بدن او به صورت تکنیکی مومیایی نشده است، او هم قطعاً میتواند جایی در لیست ما داشته باشد. از ۱۱ فوریه تا ۱۶ جولای ۱۸۵۸، ۱۸ بار «بانوی جوان کوچکی» را دیده است. علی رغم تردید اولیه کلیسای کاتولیک نسبت به این موضوع، اما بالاخره بعد از یک تحقیق متعارف ارزشمندی این اعتقاد اعلام شد و این دیدار قدیس برنادت را مریم مقدس دانستند. بعد از مرگ برنادت جسدش صحیح و سالم باقی ماند و در نمازخانه کوچک قدیس برنادت در شهر «نورس» قابل نمایش است. در ۱۸ دسامبر ۱۹۳۳ کلیسای کاتولیک به او عنوان قدیس داد.
7- Juanita
Juanita (دوشیزه یخی) هشتم سپتامبر ۱۹۹۵ در قله «آمپاتو» در پرو کشف شد. او ۵۰۰ سال پیش زمانی که قربانی شده ۱۲ تا ۱۴ سال سن داشته- یک نوع افتخار بزرگ برای اینکاها- آنها اعتقاد داشتند خدای آمپاتو برای آنها آب آورده و از فروریختن بهمن جلوگیری میکند و درقبال از آنها قربانیان انسانی میخواهد. در تحقیقات بعدی اسکلت یک پسر و دختر جوان و یک زن نیز کشف شد همراه با اشیائی که پیشکشی به خدایان هستند. انفجار کوه آتشفشانی نزدیک «سابانسایا» یخ و برف ۵۰۰ سالهای که Juanita را احاطه کرده بود ذوب کرد. او هنوز هم کاملاً یخ زده است. پوست، ارگانهای داخلی بدن، موها، خون، و حتی محتویات معدهاش سالم مانده است و بنابراین به دانشمندان کمک میکند نگاهی اجمالی به زندگی اینکاها بیندازند. لباس Juanita از بهترین پارچههای شهر Cuzco است که نزدیکترین قربانگاه نزدیک پایتخت اینکاها بوده. طرز لباس پوشیدنش اینگونه نشان میدهد که یکی از اشراف زادههای خانواده Cuzco بوده است.
Juanita به عنوان زیباترین و بیگناهترین دختر انتخاب شده بود و او برای «زندگی ابدی با خدایان» ضمانت داده بود. درحالیکه جسدهای دیگر در پایین کوه وجود داشتند ولی آنها هیچ کدام به پاکیزگی و ارزش Juanita نبودند. درهرحال تلاش فوق العادهای لازم بود (از ملازمان مذهبی، روستاییان، تدارکات، آب و نیز عناصر سمبولیک که در مراسم تدفین استفاده میشود- همه بر پشت صدها نفر حمل میشدند) تا آیین قربانی کردن در این هوای سرد و خطرناک در ارتفاع ۲۰. ۰۰۰ فوتی Mount Ampato برگزار شود. Juanita با یک ضربه قوی به سرش کشته شده است و احتمالاً قبل از اجرای مراسم، نوشیدنی chichi (نوشیدنی قوی که توهم زا هم هست) به او داده شده است. در سال ۱۹۹۶ رئیس جمهور کلینتون عکسی از Juanita دید: «اگر من مرد مجردی بودم از مومیایی میخواستم بیرون بیاد. او یک مومیایی زیبا است! Juanita در موزه Museo Santuarios de Altura، در Arequipa پرو نمایش داده میشود.
6- اوتزی - مرد یخی
اوتزی یا مرد یخی بهترین مومیایی است که به روش طبیعی حدود سال ۳۳۰۰ قبل از میلاد مومیایی شده است (۵۳ قرن پیش). مومیایی در سپتامبر سال ۱۹۹۱ در در یخهای کوههای آلپ در مرز میان ایتالیا و دره «اوتزتال» اتریش کشف شد. لقب مومیایی هم از اوتزتال جاییکه در آنجا کشف شد گرفته شده است. او قدیمیترین مومیایی طبیعی انسانی اروپاست که اطلاعات بیسابقهای از عصر مس در اروپا به دست باستانشناسان داد. دلیل مرگش هم احتمال زیاد ضربه به سر بوده است. جسد و متعلقات آن در موزه باستانشناسی جنوب تیرول در بولزانو در شمل ایتالیا قرار دارد.
5- جینجر
«جینجر» لقبی است که به بدن مومیایی شده مردی داده شده است که برخی اعتقاد دارند قدیمیترین مومیایی مصری شناخته شده است. این مومیایی بیش از ۵۰۰ سال پیش مرده، موهایی طلایی، انگشتها و حتی ناخنهایش کاملاً مومیایی شده است. جینجر در Gebelein مصر پیدا شد و به دوره «پردیناستیک» آخر، حدود ۳۴۰۰ قبل از میلاد یا پیش از آن مربوط میشود. قبل از توسعه مومیایی، اجزای باقیمانده بدن آدمی را درون قبرهای کم عمق در تماس مستقیم با گرما، شنهای خشک قرار میدادند، این عمل باعث میشد آب بدن که ۷۵ درصد وزن بدن را تشکیل میدهد کشیده شود. عدم وجود نم و رطوبت مانع نفوذ باکتری و فاسد شدن میشود و در نتیجه جسد سالم میماند. باوجود این هنوز قطعی نیست که مومیایی شدن جینجر عملی دستی بوده یا طبیعی. اگرچه از زمان جینجر مردهها را با مقداری از ظروف سفالی دفن میکردند احتمال دارد این عمل مومیایی از سوی کسانی بوده که او را دفن کرده بودند و میخواستند بدنش را حفظ کنند. اکنون جینجر در موزه بریتانیا نگهداری میشود.
4- مرد Tollund
Tollund جسد مومیایی شده مردی (جسد باتلاقی) است که طی قرن ۴ قبل از میلاد در دوران عصر آهن پیش از رومیها زندگی میکرد و به صورت طبیعی مومیایی شده است. او در ماه می ۱۹۵۰ در یک باتلاق ذغال سنگ در Jutland پنسیلوانیا در دانمارک پیدا شد. سر و صورت او در آن زمان خیلی خوب حفظ شده بود، به همین خاطر تا مدتها به اشتباه تصور میشد که قربانی قتل بوده است، باوجود این بعدها کشف شد که حدود ۱۵۰۰ سال پیش مرده است! بعد از انجام آزمایشهایی روی مومیایی دلیل مرگش اعدام و به دارآویخته شدن اعلام شد- دلیل آن هم خطوط واضح طناب زیر چانه و اطراف گردنش بود، باوجود این هیچ علامتی در پشت گردن که گویای گره طناب باشد دیده نشد. مومیایی در موزه سیلکبورگ دانمارک نگهداری میشود اگرچه تنها سر مومیایی اصل هست و بدن دراصل نسخه ساخته شدهای است که به سر وصل شده است.
3- لومباردو روزالیا
لومباردو روزالیا کودکی ایتالیایی است که سال ۱۹۱۸ در پالرمو، سیسیلی به دنیا آمد. این دختر در ششم دسامبر ۱۹۲۰ براثر ذات الریه درگذشت. پدر روزالیا که از مرگ دخترش فوق العاده ناراحت بود سراغ دکتری به نام آلفردو سالافیا رفت که درکار تاکسیدرمی و مومیایی و حفظ اجساد بود تا دخترش را ماندگار کند. او یکی از آخرین مومیاییهایی بود که به سرداب کاپوچین پالرمو در سیسیل راه پیدا کرد. روش نگهداری او بدین صورت است که در حالت خوابیده قرارش دادهاند برای همین لقب «زیبای خفته» به او دادهاند. این دختر یکی از سالمترین مومیاییهای جهان است و باور اینکه نزدیک ۹۰ سال مرده است برای همه سخت است. سالهای زیادی فرمول ترکیبات برای چنین مومیایی باشکوه فاش نشده بود، اما اخیراً کشف شده است که از فرمالین، نمکهای روی، الکل اسید سالیسیلیک و گلیسیرین به او تزریق کردهاند.
اکنون فرمالین به صورت گستردهای مورد استفاده افرادی است که کار مومیایی میکنند، فرمالین ترکیبی از فرمالدئید و آب است که باکتریها را میکشد. دکتر سالیافیا یکی از اولین افرادی بود که از این ماده برای مومیایی کردن جسدها استفاده میکرد. الکل به کمک شرایط هوایی خشک مقبرهها باعث خشک شدن بدن روزالینا شده و به مومیایی شدن کمک میکند. گلیسیرین هم مانع زیادی خشک شدن جسد او شده و اسید سالیسیلیک از رشد قارچها جلوگیری میکند.
طبق گفته ملیسا ولیامز مدیر اجرایی انجمن مومیایی کنندگان آمریکایی نمکهای روی اصلیترین ماده در حفظ و عدم فساد روزالینی هستند از وقتی این ماده برای مومیایی استفاده میشود زمان زیادی نمیگذرد. روی به جسد او استحکام داده است. شما میتوانید او را درون تابوتش نگاه کنید و ببینید هیچ حائل و وسیلهای برای صاف ایستادن ندارد.
2- توت عنخ آمون
توت عنخ آمون (تاریخ تولد حدودی ۱۳۲۳ تا ۱۳۴۱ قبل از میلاد) فرعون مصری هجدهمین خاندان پادشاهی به عنوان پادشاهی جدید شناخته شده است. در ۹ سالگی فرعون شده و حدود ۱۰ سال تا زمان مرگش حکمرانی کرد. مقبره توت عنخ آمون در دره پادشاهان (که هنوز آنجا اقامت دارد) سال ۱۹۲۲ توسط هوارد کارتر به صورت دست نخورده کشف شد. این مقبره کاملترین مقبره سلطنتی مصریای است که تابحال کشف شده است.
برای تمام مصریان باستان زندگی پس از مرگ از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بود و به خاطر همین موضوع بدنهایشان را برای همیشه فسادناپذیر میکردند. آنها جهان پس از مرگ را مانند همین جهان میپنداشتند و تصور میکردند باید از بدنشان در آن دنیا استفاده کرده و به این دلیل اجساد را مومیایی میکردند. مصریهای باستان اعتقاد داشتند در جهان پس از مرگ بدن منزلی برای شخصی به اسم کا، با و آخ میشود و بدون آن شخص، فردِ بیهویتی بدون بدن در جهان دیگری است که مدام سرگردان است.
«کا» نسخه المثنی کمتر جامد بدن است. بدون یک بدن جسمانی روح مکانی برای منزل گزیدن ندارد و آن فرد برای همیشه محکوم به بیقراری است. «با» قادر بود که مقبره را ترک کرده و دوباره دوستان فرد درگذشته را در جهان مادی ملاقات کند. «آخ» روح فناناپذیر است و زمانیکه «کا» و «با» بعد از انجام شدن عمل داوری فرد درگذشته به هم ملحق شدند، پدیدار میشود. مرحله مومیایی یک دوره ۷۰ روزه را طی میکند و برای تمام طبقه مردم مصری از فقیر تا غنی انجام میشود. مراحل مومیایی کردن ۷۰ روزه به شرح زیر است: ۱۵ روز برای تمیز کردن و شستشو، یک دوره ۴۰ و ۱۵ روزه هم برای نوار پیچی و بسته بندی کردن. توت عنخ آمون یکی از مشهورترین مومیایان مصری است و ماسک مرگش یکی از مشهورترین تصاویر در دنیای ماست. دلیل مرگ توت عنخ آمون هنوز کشف نشده و باز جای تحقیق و بررسی زیاد دارد.
1- بانوی دای (Xin Zhui)
در سال ۱۹۷۱ کارگران چینی درحالیکه یک پناهگاه حملههای هوایی نزدیک شهر چانگشای را حفاری کردند به معبدی عظیم به نام Han Dynasty-era برخوردند که حاوی ۱۰۰۰ عدد مصنوعات دستی بود و نیز یک مومیایی که بهترین و کاملترین مومیایی بود که تابه حال یافت شده. این مقبره متعلق به Xin Zhui همسر مرزبان «هان» بود که بین سالهای ۱۴۵-۱۷۸ قبل از میلاد حدوداً در سن ۵۰ سالگی مرد. جسد او آنقدر خوب حفظ شده بود که وقتی پیدا شد مثل جسد فردی بود که تازگیها مرده و برای کالبدشکافی آورده شده است. پوست او نرم، اعضای بدن کاملاً انعطاف پذیر؛ موها و ارگانهای درونی کامل؛ و حتی باقیماندههای غذایی که خورده بود در معدهاش یافت شد و خون گروه A هنوز در رگهایش وجود داشت. متخصصان کشف کردند او از نوعی بیماری انگلی، درد قسمت پایینی کمر، انسداد رگها رنج میبرده و قلبش بیش از اندازه آسیب دیده بوده (علائم و نشانههای بیماری قلبی که بر اثر چاقی، عدم فعالیت بدنی و پرخوری زیاد به وجود میآید) و در زمان مرگش اضافه وزن داشته است.
«راز بانو دای» هنوز حل نشده است. دانشمندان اعتقاد دارند برای مومیایی کردن فوق العاده او، ۲۲ جامه سیلک و کنفی و نیز ۹ روبان سیلک مورد استفاده قرار گرفته و خیلی محکم او را با این پارچهها بستهاند. لباسها را درون تابوت قرار دادهاند تا جسد در آنجا محکم شده و از هوا خالی شود. مقبره نیز دو قسمت درونی و بیرونی دارد که بیش از ۵۰ فوت در زیر زمین قرار دارد و نیز ۴ عدد تابوت که او درون آن دفن شده است و هر کدام درون تابوت دیگری قرار دارد. بااین حال برخی از دانشمندان گمان میکنند کلید اصلی کشف راز مومیایی او مایع قرمز رنگ ناشناختهای است که درون تابوتی که در آن کشف شد قرار دارد. چیز دیگری که این راز را پیچیدهتر میکند وجود دو مقبره دیگر در نزدیکی مومیایی است که درون آنها دو مومیایی زن به نام Sui Xiaoyuan و Ling Huiping یافت شد که به همین شیوه مومیایی شده بودند. مومیایی ۲۰۰۰ ساله بانوی دای اخیراً در موزه محلی «هونان» قرار داده شده است.
+- پمپئی باستانی
یکی از نتایج وحشت انگیز فوران آتش فشان وزو در سال ۷۹ بعد از میلاد تعدادی حفره بود که بر روی بازماندههای آتشفشانی حول و حوش پمپئی پدیدار گشت و نشان از اجساد مومیایی مردم و حیواناتی داشت که بر اثر پیشروی آتشفشانی کشته شده و در همانجا مدفون شده بودند. آنها قربانیان آتشفشان وزو هستند که قبل از سوختن و نابود شدن به صورت پیکرههای محکم و جامدی درآمدهاند و برای همیشه ماندگار شدند. در کاوشهای اولیه Giuseppe Fiorelli که این پیکرهها را کشف میکرد گفت آنها که تمایل به فرار داشتند محکوم به فنا شدند و آخرین لحظه زندگیشان در تاریخ ثبت شده است و وجود ترس و وحشت دراین انسانها به وضوح میتوان دید. واقعاً تصور ترس و وحشت این ارواح بیچاره بدشانس امکان پذیر نیست. این مورد آخر با نمونههای قبلی متفاوت است چرا که اینها مومیاییهای تنها نیستند شهروندانی هستند که در زمان ثابت ماندهاند. اکثر این مردمان منجمد شده در اطراف شهر پمپئی و موزه باستانشناسی ناپل نگهداری میشوند.
ارسال نظر