داستان پلمب مدرسه طبیعت در مشهد

 یک عضو مدرسه طبیعت «کاوی کُنج» با اشاره به شکایت آموزش و پرورش خراسان رضوی از این مدرسه به دلیل انجام فعالیت‌های آموزشی گفت: خود را متولی امر آموزش نمی‌دانیم و هیچ آموزشی در این مدرسه صورت نمی‌گیرد.

محسن مشارزاده در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص پلمب مدرسه طبیعت اظهار کرد: در 23 مهر ماه بود که یک نفر از اماکن به مدرسه آمد و گفت که ما دستور پلمب مدرسه را داریم اما چون بچه‌ها درحال بازی هستند ما می‌رویم و ساعت چهار بعدازظهر می‌آییم.

وی ادامه داد: از آن آقا پرسیدم با چه عنوانی می‌خواهید مدرسه را پلمب کنید. او گفت از دادستانی حکم داریم. همچنین پرسیدم روال همیشگی شما  اینگونه است؟ گفت خیر ما معمولا به فرد اخطار می‌دهیم و مشکلات مجموعه‌اش را به او می‌گوییم و برای حل مشکلات فرصت می‌دهیم. اگر مشکلات حل نشدند پلمب می‌کنیم، اما برای مجموعه شما چون از دادستانی حکم داریم علی الراس آمدیم و اقدام کردیم.

این عضو مدرسه کاوی‌کُنج خاطرنشان کرد: همان روز پیش معاون دادستان رفتیم اما ایشان نبودند و بعد پیگیری که  کردیم گفتند آموزش و پرورش از شما شکایت کرده زیرا شما مجوز ندارید. در صورتی که این حرف از اساس غلط است. ما از سازمان محیط زیست مجوز گرفتیم. مجوز ما بدون تاریخ است. مجوز دادن سازمان محیط زیست که به مدارس طبیعت مجوز می‌داد این‌گونه بود که در ابتدا مجوز یک ساله می‌داد. اگر در این یک سال مدرسه مشکلی نداشت بعد از یک سال مجوز را تمدید می‌کرد. مجوزی که ما داریم مدت اعتبار ندارد و سازمان محیط‌زیست هم تاکنون هیچ نامه‌ای مبنی بر ابطال مجوز نداده است.

مشارزاده تصریح کرد: از زمانی که کلانتری رئیس سازمان محیط زیست شدند، گفتند که به مدارس طبیعت  جدید مجوز نمی‌دهند و همچنین مدارسی که مجوز یک‌ساله  دارند، مجوزشان تمدید نمی‌شود. تمام این مدارس که مجوز یک‌ساله داشتند با حوزه خصوصی کار می‌کنند و این حوزه‌ها در این مدارس سرمایه گذاری کردند. نمی‌دانم چگونه است که یک سازمان می‌تواند مجوز بدهد اما بعد از یک سال می‌گوید ما متولی این امر نیستیم.

وی عنوان کرد: ما از سال 94 یک مدل مجوز داشتیم و از سال 96 مجوز بعدی را گرفتیم که تاریخ اعتبار ندارد؛ یعنی  سازمان محیط‌زیست می‌تواند یک زمانی بگوید به‌ دلیل رعایت یکسری نکات مجوز شما را لغو می‌کنیم اما تاکنون چنین موردی نداشتیم. سازمان محیط‌زیست گفته مجوزها را تمدید نمی‌کنیم در صورتی که مجوز ما نیاز به تمدید نداشته است.

خود را متولی آموزش نمی‌دانیم/ مدرسه طبیعت فضای بازی آزاد در بستر طبیعی است

این عضو مدرسه کاوی‌کُنج تصریح کرد: آموزش و پرورش از ما شکایت کرده که ما در مدرسه طبیعت فعالیت آموزشی انجام می‌دهیم. در صورتی که ما در مدرسه طبیعت خود را متولی امر آموزش نمی‌دانیم. مدرسه طبیعت فضایی است که بچه‌ها به طبیعت می‌آیند. درآنجا گیاهان، حیوانات و... وجود دارند و هیچ‌گونه آموزشی صورت نمی‌گیرد. بچه‌ها در مدرسه طبیعت چیزی یاد می‌گیرند؛ همانطو که در خانه، مهمانی و... از دیگران چیزی یاد می‌گیرند. مدرسه طبیعت خودش را متولی آموزش نمی‌داند نه در ایران بلکه در دنیا هم این‌گونه است. مدرسه طبیعت فضای بازی آزاد در بستر طبیعی است. مدرسه طبیعت یعنی طبیعت، مدرسه‌ای است برای یادیگیری  مثل مدرسه زندگی و... اگر اینگونه باشد باید در خانه و پارک هم  از آموزش و پرورش مجوز بگیریم. راه‌اندازی مدارس طبیعت در دنیا بعد از 1950  در اروپا شروع می‌شود. بعد از جنگ جهانی دوم با ساخت و سازهای مدرن شهری فضای طبیعی شروع به حذف شدن می‌کند به همین دلیل این فضا را در شهر ایجاد می‌کنند که طبیعت را به بچه‌ها برگردانند.

مشارزاده ادامه داد: برای اینکه بتوانیم آموزش دهیم باید فضای آموزشی داشته باشیم. اگر فضای دفتری مدرسه طبیعت را حذف کنید بیش از 50 متر فضای بسته نداریم. ما در مدرسه  طبیعت یک بستر طبیعی در اختیار بچه‌ها قرار می‌دادیم و افرادی که کنار بچه‌ها بودند،اسم مربی و معلم نمی‌گذاشتیم بلکه اسم تسهیل‌گر را می‌گذاشتیم که وظیفه اصلی او مراقبت از بچه‌ها بود و هر پنج بچه یک تسهیل‌گر داشتند.

وی بیان کرد: ما وقتی برای مجوز به آموزش و پرورش که مراجعه می‌کنیم می‌گویند ما که مجوزی به چنین اسمی نداریم. باید از تهران استعلام کنیم و چون در نظام‌های مجوزی ما چنین اسمی نداریم می‌گویند به عنوان موسسه آموزشی  مجوز بگیرید. چالش این موضوع این می‌شود که وقتی ما تبدیل به موسسه آموزشی شویم به طور مثال اداره بهداشت می‌گوید کف فضا را بتن یا آسفالت کنیم بخاطر اینکه در ترم مدرسه قرار می‌گیرد و بعد نظامی پیچ در پیچ ایجاد می‌شود.

این عضو مدرسه کاوی‌کُنج افزود: آموزش و پرورش می‌گوید بیایید به عنوان موسسه آموزشی مجوز بگیرید اما ما می‌گوییم ما که اصلا آموزش نداریم می‌گویند چون ترم مدرسه طبیعت تعریف نشده است کارتان غیر قانونی است.

هر کسی مدرسه را بسته است، می‌خواسته بچه‌ها خوشحال نباشند

وی یادآور شد: مسئولین آموزش و پرورش می‌گویند مدرسه طبیعت غیر انتفاعی است در صورتی که مدارس  طبیعت در دنیا تعریف شده است. نمی‌دانیم مشکل جدی دوستان در این زمینه چیست. بعد از تعطیلی مدرسه یکی از بچه‌ها به پدر و مادر خود  گفته بود هر کس مدرسه را بسته، می‌خواسته بچه‌ها خوشحال نباشند. مدرسه طبیعت 28 پرسنل داشت که کار اصلی آنها این کار بوده. در وضعیتی که دچار انواع چالش‌های اقتصادی هستیم، مدرسه طبیعت درحوزه کارآفرینی هم کاری نمونه بوده است. 28 نفر یک ماه است که شغل ندارند و همچنین خانواده‌های بیش از 100 کودک که به مدرسه طبیعت می‌آمدند در حال حاضر دچار مشکل شده‌اند.

 تا قبل از  12 سالگی  آموزش‌های‌ محیط زیستی بی‌فایده است

این عضو مدرسه کاوی‌کُنج اظهار کرد: در تفاهم نامه‌ای که در زمان فانی، وزیر آموزش و پرورش و ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص مدارس طبیعت امضا شده، توضیح داده شده که آموزش‌های محیط زیستی قبل از سن 12 سال برای بچه‌ها فایده ندارد. پژوهش‌ها می‌گویند بچه‌ها باید تا قبل از 12  سال به صورت آزاد در طبیعت باشند تا عاشق آن شوند. بعد از 12 سالگی می‌توانیم آموزش محیط زیستی بدهیم. پیوست 5 این تفاهم ‌نامه  عنوان می‌کند که مدارس طبیعت بستر آزادی هستند که بچه‌ها در آن می‌توانند بازی کنند. 5 سال پیش دو وزیر و یک معاون رئیس جمهور این تفاهم‌نامه را امضا کردند و درحال حاضر حدود 80 مدرسه در کشور راه‌اندازی شده اما به یکباره سازمان محیط‌زیست می‌گوید مجوز نمی‌دهیم آموزش و پرورش می‌گوید ترم مدارس طبیعت در مجوزهای ما تعریف نشده است تنها چیزی که می‌توانیم بگوییم این است که افسوس بخوریم.

مشارزاده افزود: اگر هر سازمانی  به گروهی بیاید مجوز بدهد و شش ماه بعد بگوید من متولی این امر نبوده‌ام که نمی‌شود.  این حرفی که محیط زیست می‌زند به نظر من کاملا غیرقانونی است. محیط‌زیست می‌تواند بگوید به مدارس جدید مجوز نمی‌دهیم یا مجوز مدارس را تمدید نمی‌کنیم اما  نمی‌تواند بدون اینکه به ما بگوید به چه دلیلی مجوز ما لغو شده،  مجوز ما را لغو کنند. اگر چنین کاری هم بخواهند انجام دهند باید با آموزش و پرورش گفت‌وگو کنند  و سازوکاری جایگزین کنند و چند ماه به ما فرصت بدهند نه اینکه  اینکه یکدفعه سازمان محیط زیست بگوید مجوز نداریم و آموزش و پرورش هم بگوید ما ترم مدرسه طبیعت نداریم.  الان 80 مدرسه طبیعت در کشور داریم ببینیند  به کدام یک آموزش و پرورش مجوز داده است.

نبود سازوکار قانونی برای مجوز مدارس طبیعت

وی عنوان کرد: همه‌جا به ما می‌گویند خیلی کارتان خوب است ولی ما سازوکار قانونی نداریم که ما می‌گوییم خوب معلوم است مدارس طبیعت، جدید هستند. برای چیز جدید شما باید تلاش کنید سازوکار قانونی داشته باشیم. اگر الان موضوع قانون گذاری است که ما متولی قانون‌گذاری نیستیم. هیچ کس با کار ما مخالف نیست اما همه می‌گویند ما ضرورت کار شما را می‌فهمیم اما خوب قانون دست ما را بسته است.

مشارزاده خاطرنشان کرد: اگر بیاییم از خودمان بر روی مدرسه طبیعت اسم بگذاریم وقتی به طور مثال سابقه این موضوع را بپرسند دچار مشکل می‌شویم و می‌گویند از خودتان در آوردید. اگر هر فرد امروز جایی را باز کند و اسمش را یک چیزی بگذارد  و دیگری چیز دیگر که نمی‌شود.

این عضو مدرسه کاوی‌کُنج گفت: آموزش و پرورش خراسان رضوی که می گوید مدرسه طبیعت چنین مشکلی دارد در  سال 94  دراجلاس 2016  کره جنوبی  یکی از دستاوردهای خود را مدرسه طبیعت می‌داند. اما حالا می‌گویند ترم مدرسه طبیعت نداریم.

مشارزاده با بیان اینکه «فضای مدرسه طبیعت را خیران در اختیارمان قرار داده‌اند»، عنوان کرد: دولت نه تنها در این امور حمایت نکرده است بلکه در حال حاضر شاهد این مشکلات هم هستیم. دولت حداقل کاری که می‌توانسته بکند این است که مانع برای مدارس طبیعت ایجاد نکند،  گویا کودکان دیگر بازی هم نباید داشته باشند.

وی ادامه داد: تمام افرادی که در کاوی کنج فعالیت می‌کردند حداقل مدرکشان لیسانس بوده است و چهار سال زندگی  خود را گذاشتند تا خانواده‌ها ضرورت این موضوع را بفهمند، خانواده‌ها استقبال کردند. خیران امکانات قرار دادند تا این تجربه اتفاق بیفتد. در حال حاضر خانواده‌های بچه‌های مدرسه طبیعت می‌گویند ما می‌رویم به آموزش و پرورش نامه می‌زنیم و می‌گوییم ما می‌خواهیم بچه‌هایمان بروند در این باغ خصوصی بازی کنند و چیزی جز این نمی‌خواهیم و بگذارید مدرسه طبیعت فعالیت کند.

مدرسه طبیعت یک نیاز جدید در جامعه است

مشارزاده تصریح کرد: مسئولین باید این را بپذیرند که مدارس طبیعت یک نیاز جدید در جامعه ماست. صد سال پیش وقتی حسن رشدیه مفهوم مدرسه را در ایران می‌آورد  انگ‌هایی  که به او زده می‌شد این بود که شما می‌خواهید بچه‌ها را قرتی کنید، از دین و مذهبشان بیاندازید و... . طول می‌کشد تا مدارس جابیفتند. آن زمان به او هم می‌گفتند اسم مدرسه نگذارد و اسم مکتب‌خانه بگذارد. اگر بخواهیم مفهوم جدیدی را در ساختارهای قدیمی خود ببریم آن  مفهوم را از دست می‌دهیم. ما تاکنون در ایران این موضوع را نداشتیم  که ما  در کنار فضای اموزش و پرورش ضرورت  بازی برایمان درک شده باشد به این دلیل که در شهر فضاهایی همچون کوچه داشتیم که بچه‌ها بازی می‌کردند و مدارس دولتی بیست سال پیش بزرگ بودند و به مرور کوچک شدند. اما در حال حاضر سبک زندگی تغییر کرده و والدین از صبح تا شب کار می کنند. این میزان کلاس آموزشی در هیچ دوره‌ای در تاریخ ما نبوده است و اینجاست که ضرورت بازی گمشده برای بچه‌ها شکل می‌گیرد  که نهاد یا موسسه‌ای می‌تواند متولی بازی بچه‌ها باشد.

وی افزود: شهر بازی چطور در کشور ما ایجاد می‌شود  آیا در تمدن ایرانی مفهوم پارک را داشتیم. از اسم پارک معلوم است  از اروپا آمده است. مثل این است اسم پارک را عوض کنیم و باغ بگذاریم. باید بپذریم شرایطی را در شهر داریم و این شرایط زیستی به کودکان ما آسیب می‌زند. اگر می‌خواهیم جلوی این آسیب را بگیریم نیازمند این هستیم که فضاهای جدید ایجاد کنیم و این  فضای جدید در ساختارهای گذشته ما نمی‌گنجد به این دلیل که  ساختارهای  گذشته ما آن موقع این نیاز را احساس نمی کردند.

این عضو مدرسه کاوی‌کُنج با بیان اینکه «مدرسه طبیعت جایی است بچه‌ها می‌توانند به طبیعت وصل باشند و مدرسه طبیعت یک مفهوم و نگاه جدید است»، گفت: تاکنون بیش از 1500 دانش‌آموز به صورت اردویی آمده‌اند و از کاوی کنج دیدن کرده‌اند. کاوی کنج اولین مدرسه طبیعت بوده و ما در اینجا مرکز مجوز آموزش تسهیلگری را داشتیم.

وی در خصوص مشکلات ایجاد شده برای سایر مدارس طبیعت در کشور اظهار کرد: هیچ کدام از مدارس را همچون کاوی کنج پلمب نکرده‌اند ولی شروع کردند به  محدودیت‌های مختلف ایجاد کردن برای مدارس طبیعت. کاوی کنج  جزو پرمخاطب‌ترین مدارس کشور است. ما تازه  به یک ساحتی از خودگردانی رسیده بودیم. کلی از دوستان ما دچار ناامیدی شدند مدرسه طبیعت کرمان را گفتند تعطیل کنید. به مدرسه نسیم در همدان گفتند تا سه ماه دیگر  با آموزش و پرورش مذاکره کنید اگر به نتیجه‌ای نرسیدید تعطیل می‌شود.

مشارزاده اظهار کرد: به صورت شفاف آمادگی داریم از هر سازمانی که خود را متولی این امر می‌داند مجوز بگیریم  ولی  مجوزهایی که می‌خواهیم بگیریم بر اساس ترم‌هایی است که  مدرسه طبیعت را در دنیا تعریف می‌کنند نه اینکه آموزش  و پرورش بگوید ما این چهار ترم را داریم شما این  کار را کنید و... . مدرسه طبیعت چیزی نیست که ما از خودمان ایجاد کرده باشیم در دنیا مشخص است که مدرسه طبیعت چه‌طور فضایی است مدرسه طبیعت را در هیچ جای دنیا آسفالت نمی‌کنند، درخت و گیاه دارد،  بیش از 90 درصد فعالیت بچه ها در بیرون است و فضای داخلی بسیار حداقلی است. بر اساس ترم‌هایی که در دنیا وجود دارد هر نهادی که متولی است باید ترم مدرسه طبیعت را تعریف کند نه اینکه ما آن را در ساختار ببریم.

وی ادامه داد: ما آمادگی داریم از  فردا بدون اینکه هیچ مخاطب جدیدی بگیریم، فعالیت مدرسه را دوباره شروع کنیم تا روند صدور مجوز طی شود.