تلاش برای نزدیکی روابط تهران و ریاض هدفی ایده‌آل برای بغداد است

یک کارشناس مسائل عراق گفت: آن چه که برای رییس‌جمهور عراق و سایر مقامات عراقی در درجه اول اهمیت قرار دارد، در امان بودن بغداد از تأثیرات تحریم‌های واشنگتن علیه تهران است، بنابراین بدون تردید پرونده تحریم‌های آمریکا علیه ایران و تلاش تهران برای ایجاد برون‌رفت از این مشکل بخش مهمی از اهداف سفر« برهم صالح» به تهران بوده است.

سید رضا قزوینی غرابی، در گفت‌وگو با ایسنا در مورد سفر روز شنبه رییس‌جمهور عراق  به تهران  و دیدارش با تعدادی از مقامات عالی رتبه کشورمان اظهار کرد: این نخستین سفر رئیس‌جمهور جدید عراق به یک کشور غیر عربی پس از انتخاب وی به این سمت است. طبیعتا با توجه به مواضع و اظهارات سابق و ایجابی آقای برهم صالح درباره جمهوری اسلامی ایران و انتخاب تهران به عنوان نخستین مقصد غیر عربی سفرهای کاری، می توان گفت رئیس جمهور جدید عراق نگاه مثبتی به گسترش بیشتر روابط خود با تهران و البته همه همسایگان دارد. این نکته را نیز باید مورد توجه قرار داد که آنچه برای آقای صالح و سایر مقامات عراقی در درجه اول اهمیت قرار دارد، در امان بودن عراق از تأثیرات تحریم‌های واشنگتن علیه تهران است بنابراین بدون تردید پرونده تحریم‌های آمریکا علیه ایران و تلاش تهران برای ایجاد برون رفت از این مشکل  بخش مهمی از اهداف این سفر بوده است.

این روزنامه نگار عراقی در پاسخ به این سوال که  با توجه به اینکه سفر آقای برهم صالح به چند کشور منطقه بوده و بعد از سفر به ایران به عربستان سفر کرده است، آیا رئیس‌جمهور عراق در قالب این سفرها می‌تواند به عنوان یک دیپلمات در راستای کاهش درگیری‌ها در منطقه از جمله تنش موجود در بین برخی از کشورهای منطقه با ایران نقش ایفا کند؟ تصریح کرد: هرچند اساسا سیاست خارجی کشور و توسعه آن توسط دولت و نخست وزیر انجام می شود اما این به معنای دست بسته بودن رئیس‌جمهور نیست. آقای صالح در ابتدای دوره خود از تلاش خود برای بهبود وضعیت و جایگاه عراق گفته بود. سطح وسیع و عالی ارتباطات داخلی و منطقه ای و بین‌المللی وی، این پتانسیل را هم به وی  و هم به جایگاه ریاست جمهوری داده است تا در این دوره، دیپلماسی فعالی را به نمایش بگذارند. بر خلاف رئیس جمهور سابق، به نظر می رسد آقای صالح این توان را دارد که در مناقشات منطقه ای و حتی مسائل ایران و همسایگان نقش مثبتی را ایفا کند.

 وی همچنین در مورد ارزیایی‌اش از سفر برهم صالح به عربستان و این که آیا در دولت جدید شاهد نزدیک تر شدن بغداد و ریاض خواهیم بود ؟ اظهار کرد :آقای صالح پیش از سفر به ایران و عربستان، سفری منطقه ای به کویت، امارات و اردن به عنوان نخستین مقاصد سفر خود در دوره ریاست جمهوری‌اش داشت. انتخاب کشورهای حوزه خلیج فارس و همسایگان نشان می دهد، صالح توجه ویژه‌ای را به گسترش همکاری با کشورهای این منطقه دارد. عراق از چند سال قبل توجه خاصی به توسعه مناسبات با کشورهای عربی داشته است و به نظر می‌رسد در این دوره نیز این سیاست ادامه یابد. بغداد با حجم بالای مشکلاتی که دارد تمایلی برای بازی کردن در یک محور سیاسی منطقه ای وبین المللی ندارد و به دنبال بی طرفی در مناقشات است لذا توسعه روابط با همه همسایگان از جمله ایران و عربستان برای آن اهمیت دارد. همچنانکه تلاش برای نزدیک کردن تهران و ریاض می تواند یک هدف ایده آل برای بغداد باشد. بنابراین دور از انتظار نیست که آقای صالح در سفر خود به ریاض این تمایل را دنبال کند.

 قزوینی در ادامه گفت وگو خود با ایسنا در پاسخ به این پرسش که  براساس برخی از اخبار، مقامات عراقی به دنبال گرفتن معافیت‌هایی از آمریکا در ارتباط با تحریم‌های واشنگتن علیه تهران هستند،‌ آیا می‌توان به چشم انداز روابط دو کشور امیدوار بود یا اینکه عراقی‌ها تحت فشار آمریکا مجبور به کاهش تعاملات خود با تهران خواهند بود؟ گفت: عراق بخش قابل توجهی از مواد مصرفی خود در حوزه های مختلف به ویژه انرژی را از ایران وارد می کند. واردات 14 میلیون متر مکعب گاز و 1300 مگاوات برق از ایران نشان دهنده نیازمندی عراق به استمرار روابط اقتصادی خود با تهران است. در چنین شرایطی واشنگتن مهلت 45 روزه ای به عراق داده تا جایگزین یا جایگرین‌های دیگری را به جای ایران انتخاب کند. این مسأله منجر به نگرانی جدی تمام بخش‌های تصمیم گیر در عراق شده است. بغداد تمایلی ندارد در ابتدای کار دولت جدید، با حجم بزرگی از مشکلات ناشی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران و تأثیر آن بر خود مواجه شود. به خصوص آنکه در ماه های اخیر تظاهرات بی سابقه‌ای مناطق جنوبی کشور را به دلیل ناتوانی دولت در تأمین برق در برگرفته بود. لذا دولت علاقه ای برای مواجهه مجدد با چنین مشکلات امنیتی و اقتصادی ندارد. قطعا در این میان اولویت نخست برای عراقی ها منافع ملی آنان خواهد بود اما این به معنای پشت کردن آنها به ایران نیست.

 این کارشناس مسائل عراق در مورد تمایل تهران و بغداد  برای  ارتقاء سطح مبادلات‌شان به سقف  20 میلیارد دلار  و این که آیا چنین پتانسیلی در دو کشور برای تحقق این هدف وجود دارد یا نه گفت: این ظرفیت به طور بالقوه وجود دارد اما در شرایط فعلی که ایران با تحریم‌های آمریکا مواجه شده و عراق نیز تحت فشار واشنگتن قرار دارد تا مناسبات اقتصادی خود را با ایران به حداقل برساند و معضل حذف دلار از مبادلات تجاری دو کشور وجود دارد، تحقق این موضوع در افق پیش رو بعید به نظر می رسد.