روس‌ها برای نجات روبل چه کردند؟

 بانک رایفایزن روسیه خبر از افزایش قیمت دلار می‌دهد. بر اساس پیش بینی ها، گفته می شود قیمت هر دلار آمریکا تا روزهای آینده به ۷۰ روبل تا پایان سال جاری می رسد و این در حالی است که در روسیه "روز روبل" جشن گرفته می شود.

 به نقل از روزنامه تجاری آر بی‌کا، تحلیلگران تخمین زده اند که روبل حتی با قیمت بالای فعلی نفت و عدم خریداری ارز توسط وزارت دارایی روسیه تضعیف خواهد شد.

تحلیلگران اقتصادی بانک رایفایزن روسیه پیش بینی می کنند که نرخ دلار تا پایان سال ۲۰۱۸ ممکن است از مرز ۷۰ روبل عبور کند: "با فرض اینکه قیمت نفت در سطح فوق باقی بماند و نرخ روبل نیز تغییری نکند (قیمت نفت به ازای هر بشکه ۷۰ دلار و قیمت هر دلار معادل  ۶۸ روبل)، در دو ماهۀ اخیر تا پایان سال ۲۰۱۸، میزان حساب جاری دولت به ۱۲.۵ میلیارد دلار می رسد که برای بازپرداخت بدهی های خارجی کافی نیست، از سوی دیگر شرایط اوراق بهادار فدرال روسیه نیز کافی نیست.

در نتیجه، احتمال دارد که در پایان سال، حتی در صورت عدم مداخله دولت، روبل بیش از این پایین بیاید. در روز دوشنبه ۱۲ نوامبر، هر دلار حدود ۶۷.۷ روبل معامله گردید. در صورتی که یک دلار در اواسط ماه اکتبر، به ارزش ۶۵.۵ روبل بود.

اقتصاددانان می گویند که برای کاهش نقدینگی، برنامه ریزی تامین نقدینگی توسط وزارت خزانه داری در معاملات مبادله ارز طراحی شده است. روم آتیوخین، رئیس خزانه داری روسیه اعلام نمود که عملیات و برنامه وزارت خزانه داری روسیه در روز ۸ دسامبر آغاز خواهد شد، حجم آن حدود ۵۰ میلیارد روبل خواهد بود. با توجه به اطلاعات بانک مرکزی، تحلیلگران می گویند که تعادل حساب جاری در ماه اکتبر ۱۲.۱ میلیارد دلار اعلام شده است. در ماه اکتبر، خروج سرمایه به ۱۰.۳ میلیارد دلار رسیده است (این میزان از ابتدای سال به عنوان یک رکورد محسوب می شود- تنها از ژانویه تا اکتبر، خروج سرمایه به ۴۲.۴ میلیارد دلار بوده است).

به گزارش کارشناسان رایفایزن بانک روسیه: "با توجه به اینکه برنامه تعادل حساب جاری (دو ماه به طور متوالی) سبب تقویت روبل نشد (اگر چه بانک مرکزی روسیه، ارز خریداری نکرده است)، می توان نتیجه گرفت که خروج سرمایه از کشور، ناشی از افزایش دارایی های ارز خارجی توسط بانک ها نیست، بلکه عوامل دیگری در این امر موثر هستند".

در ادامه گزارش کارشناسان رایفایزن آمده است: "ظاهرا افزایش تقاضای ارز بیش از عرضه آن در بازار است، که ممکن است مربوط به عدم دریافت کامل درآمد فروش حاصل از کالاهای فروخته شده یا با بازپرداخت بدهی های خارجی، و همچنین انتقال پس انداز (به ویژه سود سهام) در برابر ترس از تحریم ها باشد".                                                      

بر اساس مذاکرات انجام شده بر سر تحریم های جدید علیه روسیه، دولت در ماه اوت، یک عملیات قانون بودجه را متوقف کرده است، بر اساس این عملیات، بانک مرکزی هزینه مازاد فروش نفت به ارزش بیش از ۴۰ دلار برای هر بشکه را به ارز تبدیل می نمود، در حالیکه خرید ارز تا پایان سال جاری به حالت تعلیق در آمد. در این زمان، بانک مرکزی پول را به طور مستقیم از ذخایر خود تامین می کند. بانک مرکزی تا کنون در خصوص شروع دوباره این عملیات و سرنوشت خرید معوق شده، مطلبی منتشر ننموده است.

تحلیلگران بانک رایفایزن بر این اساس می گویند که تاثیر تحریم ها و افزایش نرخ دلار "به طور کامل بر تعلیق خرید ارز توسط بانک مرکزی تاثیر گذاشته است. اگر شرایط کنونی حفظ شود، بعید است که خرید ارز به حالت اولیه باز گردد".

در ۶ نوامبر، انتخابات میان دوره ای کنگره در ایالات متحده برگزار شد، در نتیجه دموکرات ها بیشتری کرسی های مجلس نمایندگان امریکا را در دست گرفتند، در حالی که اکثر جمهوری خواهان اکثریت مجلس سنا را بدست اوردند. در این میان دو قانون در کنگره  آمریکا مورد بحث قرار می گیرند که بدهی های دولتی و بانک های دولتی روسیه نیز ممکن است شامل آن شود.  بر اساس ریتینگ آکرا – آژانس ارزیابی کردیت در روسیه - در صورت گسترش کامل تحریم ها، اقتصاد سال آینده روسیه ممکن است وارد رکود شود و ارزش دلار به ۸۳ روبل افزایش یابد.

در حالی که آژانس تحقیقی "استاندارد و پور" S & P، انتظار دارد که این اتفاق تنها برای مسکو رخ نمی دهد، زیرا  تحریم ها نه تنها بر اقتصاد روسیه، بلکه بر سرمایه گذاران بین المللی و کشورهای اروپایی تاثیر می گذارد".

در راستای حمایت از روبل، قرار است در روسیه "روز روبل" جشن گرفته شود. به عقیده کارشناسان روبل روسیه، قابلیت تبدیل شدن به یک ارز جهانی را دارد. بر اساس نامه مشترک صندوق بین المللی پولی مسکو و سندیکای بازار سرمایه خطاب به ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه، کارشناسان بازار ارز پیشنهاد نمودند که در تقویم سالانه، یک روز را به عنوان روز روبل روسیه جشن گرفته شود و این جشن در تاریخ ۱ ژوئیه برگزار گردد. در نامه منتشر شده توسط "صندوق بین المللی پولی مسکو و طرفداران بازار سرمایه" آمده است: "روبل دارای تاریخچه قدیمی و آینده ای عظیم و شگفت انگیز است". الکسی ممانونت رئیس  سندیکای بازار سرمایه پیشنهاد جشن روز روبل را به طور رسمی اعلام نمود.

وی گفت:"در راستای تقویت اقتدار روبل و محبوبیت آن به عنوان یک وسیله پرداختنی امیدوار کننده و نیز افزایش توجه به تاریخ روبل به عنوان بخشی از تاریخ کشور و برای احترام به ارزش و افتخار روبل، می توان یک روز را، به عنوان نماد ملی رشد اقتصادی، روز جشن روز روبل روسیه (روز روبل) تعیین نمود".

وی در ادامه تصریح کرد که پیشنهاد می شود ۱ ژوئیه به عنوان تاریخ جشن انتخاب شود.  در این روز در سال ۱۹۹۲، بانک مرکزی نامه ای را درباره نرخ رسمی ارز روبل منتشر کرد و نرخ های قبلی (ویژه، تجاری، رسمی) حذف شد و برای اولین بار نرخ ارز رسمی با اصلاح نرخ ارز از ۵۶ کوپک به ۱۲۵ روبل افزایش یافت. الکسی ممانونت رئیس  سندیکای بازار سرمایه در این خصوص می گوید: "روبل روسیه بر اساس تمام استانداردهای صندوق بین المللی پول است و بانک جهانی در حال حاضر روبل را به عنوان یک ارز آزاد تبدیل (SLE) در معاملات جاری و سرمایه  محسوب می نماید. به این معنا، که روبل می تواند در کنار ارزهای شناخته شده دیگر مانند یورو، پوند انگلیس، ین ژاپن ، فرانک سوئیس قرار بگیرد. اخیرا، علاقه به فعالیت های اقتصادی خارجی به روبل بیشتر شده است. در آینده نزدیک، روبل روسیه می تواند تبدیل به یک وسیله پرداخت بین المللی (ارز منطقه ای) شود، حداقل در اتحادیه اقتصادی اوراسیا این اتفاق خواهد افتاد.

راهکار بانک مرکزی روسیه برای جلوگیری از کاهش ارزش روبل در برابر دلار

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از سایت وستی فینانس، وزرات دارایی روسیه، خرید روزانه ارز خود را به ۲۶ میلیارد روبل رسانده است. افزایش خرید ارز توسط وزارت دارایی روسیه تهدیدی برای روبل محسوب می گردید.

به عقیده ولادیمیر کیزلف، رییس بخش تحلیلی شرکت مدیریت "داخود"، با توسعه خرید ارز توسط وزارت دارایی روسیه، روبل در بلند مدت در معرض خطر قرار می گیرد.

وی گفت: " تمام درآمدهای اضافی بودجه از فروش نفت به احتمال زیاد به بیش از ۴۰ دلار به ازای هر بشکه برسد، وزارت دارایی روسیه با خریدن ارز، این مازداد را در صندوق ملی ذخیره کشور برای سال مالی آینده می افزاید. با افزایش قیمت نفت و تضعیف روبل، حجم خرید ها افزایش می یابد، بنابراین میزان فروش نفت به ۵۲۸ میلیارد روبل در ماه آینده می رسد".

تا پاییز امسال، اقدامات وزارت دارایی روسیه به طور قابل توجهی بر بازار ارز تاثیر گذاشت. خرید ارز در بازار آزاد منجر به افزایش تقاضای روبل شد و نرخ آن را تضعیف کرد. در نتیجه، با وجود افزایش قیمت نفت، ارزش پول روسیه تقریبا بدون تغییر یا حتی کاهش رو به رو گردید.

در ماه اوت، وحشت در بازارهای ارز خارجی و بدهی با توجه به انتظارات موجود از تحریم های جدید ایالات متحده در خصوص بدهی دولت روسیه، بانک مرکزی را مجبور به تغییر سیاست در ایجاد ذخایر نمود. از ۲۳ اوت، روسیه خرید ارز خارجی را برای وزارت دارایی متوقف کرد که این امر عامل مهمی در تثبیت روبل است. کمی بعد، بانک مرکزی اعلام کرد که تا پایان سال ۲۰۱۸، خرید ارز را متوقف خواهد کرد. از اواسط ماه اوت، روبل روند مثبتی را نشان می دهد که ۳ درصد با افزایش در برابر دلار مواجه شد. اما، قیمت نفت برای همین مدت ۲.۴٪ کاهش یافت.

به جای خرید در بازار آزاد، وزارت دارایی به طور مستقیم پول را از ذخایر بانک مرکزی خرید. بنابراین، از لحاظ تاثیر بر بازار ارز، این روش نسبتا مفید واقع شده است. بانک مرکزی به سادگی انتقال وجوه را از یک حساب به دیگری، عملا بدون دخالت در بازار انجام داد. این عملیات تأثیر بر روی قیمت روبل را به حداقل رساند. در واقع، مجموع ذخایر روسیه برای ۲ ماه عملا تغییر نکرده است و در حال حاضر حدود ۳۷۰ میلیارد دلار است.

در واقع، پس از اجرای این طرح، گزارش اخبار مربوط به افزایش خرید ارز توسط وزارت دارایی تاثیری بر پویایی فعلی نرخ ارز در برابر روبل ایجاد ننمود. با این وجود، بانک مرکزی وعده داد که از ابتدای سال ۲۰۱۹ استفاده از ذخایر ارز را مد نظر قرار دهد. این ممکن است عامل دیگری در تضعیف نرخ ارز روبل در سال آینده باشد. طبق برآوردهای ما، از ماه سپتامبر تا دسامبر، وزارت دارایی حدود ۳۰ میلیارد دلار از بانک مرکزی ارز دریافت خواهد کرد. اگر بانک مرکزی پس از آن، خرید در بازار آزاد را افزایش می دهد، این امر ممکن است منجر به تضعیف بیشتر نرخ روبل در برابر دلار به میزان ۶-۸٪ شود و احتمالا هر دلار به ۷۰ روبل برسد.

خطراتی که روبل را تهدید می کند...

در همین راستا، خبرگزاری روسی بی‌اف‌ام، در تحلیلی به قلم میخائیل سافانوف نوشته است: قیمت نفت در روز ۱۴ نوامبر بسیار کاهش یافت. قیمت یک بشکه برنت به ارزش کمتر از ۶۵ دلار رسیده است. روسیه کاهش قیمت فعلی نفت را چگونه ارزیابی می کند.

واشنگتن می تواند جشن بگیرد: دونالد ترامپ بارها اعلام کرده بود که قیمت نفت بسیار بالا است و خواستار کاهش تولید اوپک شد. سقوط قیمت نفت در نتیجه پیش بینی کاهش تقاضا برای مواد خام و پیش بینی افزایش عرضه به وجود آمده است. دلیل اصلی کاهش قیمت نفت؛ اقدامات واشنگتن بود، زیرا آمریکا نسخه سختگیرانه ای از تحریم ها علیه ایران را معرفی نکرد. بنابراین درخواست رئیس جمهور ایالات متحده به حقیقت پیوست و به لطف کاهش قیمت نفت، آمریکایی ها بنزین ارزان تر دریافت خواهند کرد. اگر شما به شبکه های اجتماعی روسیه نگاه کنید، کاربران هیچ شک ندارند که قیمت نفت بالا می رود، قیمت بنزین در روسیه افزایش می یابد، قیمت نفت پایین می آید، بنزین در روسیه افزایش می یابد. این امر به دلیل است که حدود ۷۰ درصد از هزینه بنزین مربوط به مالیات است و همچنین قیمت گذاری در روسیه اغلب نتیجه توافق بین شرکت های نفتی و مقامات است.

ماکسیم شین رئیس بخش تحلیلی گروه مالی بی کا سی در این خصوص می گوید: "برای شرکت های نفتی،  قیمت بنزین و هزینه های تولید مربوط به مصرف فرآورده های نفتی، به طور فزاینده ای وابسته به قیمت متوسط یک ساله یا حتی نیم سال نفت دارد. قیمت نفت در طول سال می تواند نوسان های قابل توجهی داشته باشد، اما اگر میانگین قیمت سالانه به طور متوسط تغییر نکند، در نتیجه اثر اقتصادی چندانی بر قیمت فرآورده های نفتی نخواهد داشت".

با این حال، قیمت پایین نفت همراه با روبل گران تر، به عنوان اهرم تنظیم کننده طبیعی برای قیمت های داخلی  بنزین در کشور است. علت بحران سوخت به قیمت گران هیدروکربن و روبل ضعیف ارتباط  دارد که سبب افزایش تقاضا برای صادرات بنزین و ایجاد کسری در بازار داخلی شده است.

به هر حال، در تابستان امسال، وزیر انرژی روسیه، الکساندر نواک گفت که قیمت نفت معادل ۷۰ دلار در هر بشکه، باید بازار داخلی را تثبیت کند. در حال حاضر هزینه نفت حتی از این میزان نیز کمتر است. اما چگونه این قیمت بر بودجه کشور تاثیر می گذارد؟ سرگئی خستانوف به عنوان یک اقتصاددان می گوید: در سال جاری، مازاد بودجه داریم، اما اگر نفت همچنان سقوط کند، باید ذخایر مورد استفاده قرار گیرد.

مشاور اقتصاد کلان، مدیر کل شرکت "آترکیتی بروکر" در این خصوص می گوید: " سناریو کاهش قیمت نفت به عنوان یک عامل احتمالی در نظر گرفته شده است. اما اگر قیمت پایین نفت به مدت طولانی ادامه یابد، به طور قابل ملاحظه ای بیش از شش ماه یا یک سال ادامه داشته باشد، به طور طبیعی، کشور ذخایر خود را به سرعت صرف نخواهد کرد تا بودجه محاسبه شده بر اساس قیمت  بالاتر نفت را حفظ کند".

در طی سال جاری، وزارت دارایی به طور فعال ذخایر ارزی کشور را افزایش داد. در عرض ده ماه، بیش از ۳ تریلیون روبل به عنوان ذخیره کنار گذاشته شد و در ماه نوامبر-دسامبر، کشور نصف تریلیون دلار بیشتر خواهد خرید. در عوض، با وجود نفت گران، روبل همچنان ضعیف باقی مانده است. روز ۱۴ نوامبر هم قیمت نفت و ارز روسیه افزایش یافت. اگر چه به نقل از بلومبرگ، این امر به این دلیل است که احتمالا کنگره آمریکا قبل از پایان سال جاری نمی تواند تحریم های جدید علیه روسیه را وضع نماید. بنابراین، به طور کلی، روسیه کاهش تقاضای نفت در آینده را پشت سر می گذارند، مگر اینکه  در آینده سقوط قییمت نفت همچنان ادامه پیدا کند. این امر فرصتی برای پایداری قیمت بنزین را فراهم می کند و رشد روبل بیشتر باعث رشد تورم می شود. اما قیمت نفت برای مصرف کنندگان در حال افزایش است و دوباره افزایش خواهد یافت. این امر به دلایل داخلی، افزایش مالیات بر ارزش افزوده رخ می دهد. در روز چهارشنبه در بانک مرکزی، در حین صحبت در خصوص تورم در اوایل سال آینده،  از کلمه "افزایش" استفاده شد که این موضوع را نیز باید مد نظر قرار داد.