چرا نرخ دلار کاهش یافت؟

 بعد از سقوط ازاد نرخ دلار از حدود 19 هزار تومان به بازه 12 هزار تومان توام با نوسان های مقطعی، بانک مرکزی به صورت مستمر و هوشمندانه اقدام به مداخلات نقطه ای در بازار نقدی تهران می کرد و این امر بخش مهمی از ثبات و کاهش نسبی نرخ ارزدر بازار ازاد را در یک ماه گذشته توضیح می دهد.

اما ظرف چند روز گذشته شیب این کاهش به مراتب بیشتر شده و حتی باعث شد صبح امروز نرخ بازار هرات در کانال یازده هزار تومان باز شود.

این بار سرچشمه کاهش بیش از ان که در بازار نقد تهران باشد از انسوی مرزها اغاز شده است و مهمتر از آن علیرغم کاهش جدی نسبت به انتظارات بازار موج های برگشتی چندان پر قوت نیست. متغیر مسلط این روند جدید چیزی جز گام قاطع بانک مرکزی برای مقابله با پولشویی نیست: محدودیت سقف روزانه تراکنش روی POS.

توضیح آن که شکل اصلی تقاضای خرید گذاشتن برای درهم، دینار و افغانی در دبی، سلیمانیه و هرات پرداخت از طریق پوزهایی بود که به صورت غیر قانونی از مرز خارج شده بود و بدون محدودیت هر کارت می توانست چندین تراکنش 50 میلیون تومانی روی ان انجام دهد و پس از تسویه ریالی معادل ارزی ان را در محل برای مصارف خروج سرمایه، تسویه خرید قاچاق و ... انجام دهد.

اکنون با محدود شدن سقف تراکنش عملا امکان گذاشتن سفارش های بزرگ خرید ارز بدون تسویه حضوری (در شعبه) ریالی مسدود شده و بازار کاملا بی سامان خارج از ایران تا حد قابل توجهی دستکم در بعد تسویه ریالی تحت اختیار بانک مرکزی در آید.

اعمال این سقف بلحاظ فنی پیچیدگی های بسیار دارد و چیزی بسیار بیشتر از ابلاغ یک دستورالعمل ساده است، هم از نظر جغرافیایی و هم از نظر چگونگی ارتباط حساب مبدا و مقصد و انتقالات درون بانکی،...

آنچه رخ داده بدون شک مهمترین اقدامی است که تا به حال از بعد فنی برای مقابله با پولشویی در حوزه ریال در همه سالیان اخیر رخ داده است و شنیده ها حاکی است این روند در سطوح مختلف و استانداردهای پرداخت مختلف ادامه خواهد داشت. اقدام بانک مرکزی انصافا هم موفق و هم به موقع بوده است.