سازوکار ویژه هند برای استمرار واردات نفت از ایران

 هند و ایران در حال نهایی کردن سازوکاری هستند که بر اساس آن، حتی اگر ارتباط ایران با سوئیفت قطع شود، هند می‌تواند به پرداخت پول نفت ایران ادامه دهد.

به گزارش فرارو به نقل از روزنامه تایمز‌آوایندیا، در آستانه اجرای دور دوم تحریم‌های آمریکا علیه ایران، کاخ سفید برای هشت کشور معافیت تحریمی صادر کرد. مقارن با این امر، هند و ایران در حال نهایی کردن جزئیات سازوکاری هستند که به دهلی‌نو اجازه می‌دهد پول نفت ایران را به روپیه و در یک بانک در کشور هند پردازد.

قبلا در بانک یو سی او (UCO Bank) هند سازوکاری برای پرداخت‌ها وجود داشت که دولت هند قصد دارد آن را احیا کند. این بانک در خارج هیچ فعالیتی ندارد و بنابراین در برابر تحریم‌ها آسیب‌پذیر نیست. در ابتدا، پرداخت‌های پول نفت ایران توسط هند، به دو بخش تقیسم شده بود: ۴۵ درصد به روپیه پرداخت و در بانک یوسی‌او واریز می‌شد. ۵۵ درصد باقی‌مانده هم به یورو پرداخت می‌شد. اما این بار، قرار است ایران همه پول‌ها را به روپیه دریافت کند. انتظار می‌رود که تهران از این پول‌ها برای وارد کردن کالا از هند استفاده کند.

نهایی کردن این سازوکار بدین معناست که اگر ارتباط بانک‌های ایران با سوئیف، شبکه ارتباطات بین بانکی بین‌المللی، قطع بشود، هند همچنان قادر خواهد بود پول واردات نفت از ایران را بپردازد.

دور دوم تحریم‌های آمریکا، که در پنجم نوامبر اجرا خواهد شد، محدودیت‌های فراوانی بر دو بخش بانکی و نفتی ایران اعمال می‌کند. منابع هندی می‌گویند این سازوکار جدید پس از گفتگو‌های طولانی با ایران و آمریکا حاصل شده است.

در واقع سازوکار هندی، نوعی حساب ثالث (escrow account) است. در این نوع حساب وقتی که دو طرف معامله‌ای می‌کنند، پول دو طرف نزد طرف سوم نگهداری می‌شود. در حالت ایران، درآمد تجارت نفتی دولت‌های ایران و هند، در یک حساب ثالث نزد بانک یوسی‌او نگهداری می‌شود.

برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، گفته کشور‌هایی که به واردات نفت از ایران ادامه می‌دهند، باید حساب‌های ثالث افتتاح کنند. هدف آمریکا از ملزم کردن کشور‌ها به استفاده از این نوع حساب، محروم کردن ایران از دریافت نقدی ارز‌های احتیاطی است. چرا که انتظار می‌رود که ایران به جای دریافت پول‌هایش به صورت نقدی از بانک یوسی‌او، از هند کالا وارد کند.

پیش‌بینی می‌شود که اتحادیه اروپا، برای نجات توافق هسته‌ای سازوکار ویژه‌ای را اعلام کند. اما بنا به گفته برخی منابع، این سازوکار با موانع متعددی مواجه شده و ممکن است در سال ۲۰۱۹ عملیاتی شود. بسیاری از کشور‌های اروپایی از میزبانی کردن از این سازوکار ویژه نگران هستند.

به همین دلیل هند تصمیم گرفته است که در حال حاضر منتظر سازوکار اروپایی نشود و خودش سازوکاری را برای تداوم خرید نفت از ایران ابداع کند. اگر سازوکار اروپایی عملیاتی شود، در آن حالت، هند جایگزین دیگری برای پرداخت‌ها به ایران خواهد بود.