مترو روی ریل‌زارها‌...

اگرچه ماری که از آستین عده‌ای بیرون آمد، هنوز در تونل‌های این شهر حرکت نمی‌کند اما دردسرهای آن سال‌ها‌ست که گریبان اصفهان را گرفته است و‌ شهری که به بافت سنتی و تاریخی بودن شهره است را هر روز به چالشی جدید می‌کشاند. پروژه‌ای که همزمان با چهار کلانشهر دیگر کشور در قالب خط یک مترو از شمال به جنوب و به طول ۱۲٫۵ کیلومتر،‌ از سال 1381 آغاز شد و همچنان ادامه دارد.

عبور خط یک مترو از زیر خیابان تاریخی چهارباغ بر خلاف نظر کارشناسان میراث موجب شد تا ساخت دو ایستگاه میدان امام حسین(ع)‌(ابتدای چهارباغ عباسی) و میدان انقلاب‌(انتهای چهارباغ عباسی) و مجاورت سه و سه پل بنا بر آنچه اختلاف نظر میراث فرهنگی و سازمان قطار شهری عنوان شد، متوقف شود!

استاندار اصفهان هفته گذشته خبر از تفاهم میان سازمان میراث فرهنگی و سازمان قطار شهری برای ساخت این دو ایستگاه داد. زرگرپور در جمع خبرنگاران گفته بود که "سازمان میراث فرهنگی معتقد است که ایستگاه‌های این دو منطقه برای جلوگیری از آسیب دیدن دو کانال تاریخی آب مربوط به دوران صفویه و قاجاریه باید به صورت تونلی احداث شود، اما مدیران مترو اجرای این ایستگاه‌ها را به صورت تونلی به دلیل ترافیکی که در این منطقه و خیابان‌های متصل به آن وجود دارد، امکان‌پذیر نمی‌دانند و مقرر شده کانال‌ها از مکان خود خارج و پس از اتمام ساخت ایستگاه‌ها این دو اثر تاریخی به مکان اصلی خود بازگردانده شوند."

مدعیان اسناد کانال‌های صفوی و قاجاری را ارایه کنند

اما فعالان میراث فرهنگی اصفهان وجود چنین کانال‌هایی را کاملا رد می‌کنند، احمد امین پور که پیش از این عهددار سمت مدیرکلی میراث فرهنگی اصفهان بوده است، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه اصفهان، با بیان اینکه در هیچ یک از نقش‌های قدیمی چهارباغ اثری از تونل‌های عهد قاجاریه و صفویه وجود ندارد، اظهار کرد: کارشناسان میراث فرهنگی به طور حتم خوشحال خواهند شد اگر مدعی وجود این تونل‌های باستانی اسناد و مدارک مستدل خود را برای افزایش آگاهی آنها هر چه زودتر به مردم و جامعه میراث دوست اصفهان ارایه کند.

وی تصریح کرد: بر اساس اصول حقوقی و قانونی، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان تنها مرجعی است که می‌تواند مجوز احداث ایستگاه در چهار باغ عباسی را به عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز باستانی-سنتی شهر اصفهان را صادر یا باطل کند و هر گونه اعمال تغییر در محل احداث ایستگاه قبل از اجرایی شدن نیازمند تاییدیه‌های میراثی است.

این استاد دانشگاه هنر اصفهان خاطر‌نشان کرد: سازندگان متروی اصفهان باید پیش از صرف هزینه‌های کلان برای ساخت مسیر شماره یک قطار شهری به این مسئله می‌اندیشیدند که پذیرش حجم بالای کاربران مترو پس از بهره‌برداری این طرح تا چه حد با هویت تاریخی چهار باغ عباسی همخوانی دارد؟

امین پور با بیان اینکه خیابان چهار باغ عباسی توان تحمل عبور و مرور خودروهای سواری را هم ندارد، گفت: اگر اصفهان در تلاش است تا چهار باغ را به عنوان یک اثر جاودان میراث فرهنگی در فهرست آثار ملی ایران حفظ کند، باید زمینه پاسداری و مراقبت از آن را نیز فراهم کند‌.

وی ادامه داد: تمامی کارشناسان میراث فرهنگی و گردشگری اصفهان همواره با احداث قطار شهری در مسیر شماره یک مخالف بوده‌اند، به طوری که در زمان مسئولیت من در سازمان میراث فرهنگی اصفهان این سازمان به علت اقدامات غیر قانونی و خلاف عرف و اخلاق شهرداری اصفهان شکایت نامه‌ای را تنظیم و تقدیم دادسرای قضایی استان کرد که بعدها نیز توسط مسئولان جدید استان پیگیری شد.

‌مدیرکل اسبق میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان افزود: با این حال امیدواریم که اگر پیمانکاران و دست‌اندرکاران احداث خط یک مترو اصفهان برای ساخت ایستگاه در ورودی چهارباغ عباسی تصمیم جدی گرفته‌اند، دست کم ورودی و خروجی این ایستگاه را در خیابان‌های مجاور چهار باغ قرار دهند تا از تخریب بیشتر این خیابان جلوگیری شود.

کانال‌های تاریخی شانتاژ خبری هستند

هم‌چنین مجتبی کنعانی درباره ادعای استانداری اصفهان مبنی بر وجود کانال‌های باستانی در مسیر احداث دو ایستگاه میدان امام حسین(ع) و انقلاب اظهار کرد: مسئله ساخت متروی اصفهان به اندازه‌ای به درازا کشیده است که مردم و مسئولان استان بخشی از اتفاقات نابهنگام و مخرب گذشته را فراموش کرده‌اند.

وی تصریح کرد: انتشار خبر احداث یک ایستگاه متروی جدید در چهار باغ عباسی بی ارتباط با حادثه سال 88 و منحرف شدن دستگاه TBM از مسیر حفر تونل مسیر شماره یک مترو اصفهان و تخریب بخشی از ورودی جنوبی سی و سه پل نیست.

این کارشناس میراث فرهنگی خاطر نشان کرد: وقوع آن حادثه تاسف بار علاوه بر این که میلیاردها تومان از پول ملی ایران را بر باد فنا داد، آینده احداث ایستگاه هتل پل مترو اصفهان را نیز برای همیشه در هاله‌ای از ابهام فرو برد چرا که پیمانکاران خطاکار و مسئولان بهت زده اصفهانی به این واقعیت رسیدند که هر گونه حرکت عمرانی ناخواسته در نزدیکی سی وسه پل ممکن است به قیمت تخریب کامل این اثر باستانی منجر شود.

کنعانی با بیان اینکه اعلام خبر وجود دو کانال باستانی در دو میدان امام حسین(ع) و انقلاب بیش از یک شانتاژ خبری نیست، گفت: مگر نه اینکه در روند حفاری‌های میدان نقش جهان در مسیر خط دو مترو اصفهان یک کاروان سرای باستانی به کلی تخریب شد، چگونه است که آقایان در برابر تخریب یک کانال منتسب به عهد صفویه و قاجاریه که وجود خارجی هم ندارد به شدت احساس مسئولیت می‌کنند اما از ویرانی یک کاروان سرای تاریخی در شهر اصفهان ناراحت نمی‌شوند ؟

فاجعه هنوز ادامه داد

وی ادامه داد: آنچه بیش از آلودگی هوا و خشکی زاینده رود اصفهان را رنج می‌دهد، این است که هیچ کس "ببخشید" نمی‌گوید، این که یک مقام مسئول پس از انجام یک اشتباه فاحش مدیریتی و اجرایی به جای معذرت خواهی از مردم برای کتمان اشتباه خود تصمیم اشتباه دیگری می‌گیرد و در این بین متروی اصفهان هم از این قاعده مستثنی نیست.

این کارشناس میراث فرهنگی اظهار کرد: هدر رفت میلیاردها تومان بودجه ملی در بخش احداث تونل‌های مترو اصفهان از یک سو و اشتباه تصمیم گیری در انتخاب محل تونل مترو شماره یک اصفهان از سوی دیگر باعث شد که مسئولان به احداث ایستگاه مترو در خیابان چهارباغ عباسی اصفهان متقاعد شوند.

کنعانی تصریح کرد: فاصله زیاد موجود میان دو ایستگاه میدان امام حسین‌(ع) و ایستگاه شریعتی و عدم وجود هیچ گونه توجیه ترافیکی برای تراکم جمعیت متقاضی برای استفاده از امکانات تجاری و اقتصادی مسیر طولانی میان این دو مسیر باعث شده که مسئولان اجرایی و پیمانکاران بخش خصوصی مترو اصفهان لزوم احداث یک ایستگاه در ورودی چهار باغ را هر چه بیشتر احساس کنند و از این رو با ایجاد این موج خبری که یک تونل تاریخی در این خیابان وجود دارد سعی دارند تا افکار عمومی جامعه را از عمق فاجعه‌ای که از گذشته آغاز شده و تاکنون نیز ادامه دارد منحرف کنند.

وی خاطر‌نشان کرد: به طور حتم شهرداری با حمایت استانداری اصفهان برنامه احداث ایستگاه مترو در چهارباغ عباسی را آغاز می‌کند و پس از مدتی نیز با تکذیب سازمان میراث فرهنگی مبنی بر وجود هر گونه تونل باستانی به مردم اعلام خوهد کرد که با توجه به عملیات عمرانی آغاز شده در این محل احداث ایستگاه در خیابان تاریخی چهارباغ ادامه می‌یابد.

‌این کارشناس میراث فرهنگی گفت: از دید کارشناسان میراث فرهنگی و دوست داران شهر اصفهان اگر خط یک مترو اصفهان که از حد فاصل میان چهارباغ عباسی و سی و سه پل می‌گذرد هرگز به مرحله بهره برداری نرسد هم هیچ اشکالی ندارد، چرا که احداث این مترو تاکنون به جز تحمیل هزینه‌های بی مورد و ایجاد دردسرهای مختلف برای مردم اصفهان هیچ دستاوردی نداشته است.

ایستگاه انقلاب تلاش برای صدای اعتراض مردم

کنعانی ادامه داد : چهارباغ عباسی چگونه می‌تواند خیل عظیم جمعیتی را تحمل کند که در هر بار توقف مترو در این ایستگاه به آن تزریق می‌شود؟ آیا بهتر نیست مسئولان و مدیران استانی در پرداختن به طرح‌های عمرانی استانی پیش از هر چیز اولویت‌های زندگی مردم را مورد توجه قرار دهند؟ و با این حال سوال اساسی این است که حفظ دو تونل باستانی مهم‌تر است یا صیانت از خیابانی که در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است؟

وی افزود: شهرداری به خوبی می‌داند که در صورت بهره برداری کامل مترو اصفهان مردم به شدت از عدم وجود یک ایستگاه میانی در حد فاصل دو مسیر پر ترافیک خیابان امام حسین(ع) و چهارراه نظر گلایه خواهند کرد بنابراین تصمیم گرفته تا با احداث یک ایستگاه در ورودی خیابان چهارباغ عباسی صدای اعتراض علنی مردم را در آینده ساکت کند، غافل از این که این اقدام در طولانی مدت صدای گلایه خیابانی را بلند می‌کند که یکی از بی‌نظیرترین آثار باستانی اصفهان است.

طبق اعلام شهرداری اصفهان خط شمالی‌ جنوبی مترو که از شمال غربی اصفهان (مرکز شهر) آغاز می‌شود با عبور از ترمینال کاوه به میدان شهدا و چهارباغ پایین می‌رسد و سپس از ساختمان شهرداری اصفهان در دروازه دولت (میدان امام‌حسین(ع)) عبور کرده و وارد خیابان چهار‌باغ عباسی می‌شود و با عبور از زیر رودخانه زاینده‌رود وارد خیابان چهار‌باغ بالا (چهار‌باغ هزار جریب) شده و در نهایت به ترمینال صفحه در جنوب اصفهان می‌رسد.