دختران، مترصد درج شروط ضمن عقد باشند

 روزنامه قانون در یادداشتی به قلم بمهن کشاورز/ حقوقدان نوشت:

پیش از سال 1356، هم بابت بدهی‌های مدنی و هم براي دیونی که از طریق اجرای ثبت مورد مطالبه قرار می‌گرفت، زندانی‌کردن مدیون محکوم یا بدهکار به طریق قانونی میسر بود و حتی جایی به نام زندان ثبت وجود داشت که هزینه زندانیان را طلبکار باید می‌پرداخت. در سال1356 قانونی به نام منع بازداشت بدهکاران تصویب شد که به موجب آن محدودکردن آزادی برای بدهکاران منتفی شد. با پیروزی انقلاب سال57 و آغاز تغییر قوانین، یکی از مواردی که مورد بازبینی قرار گرفت، موضوع سلب آزادی از بدهکاران و «حبس الی یوم الادا» مطرح شد. مساله مهریه هرچند یکی از مصادیق دین بود اما ویژگی خاصی پیدا کرد زیرا مربوط به حقوق مالی خانم‌ها می‌شد که متاسفانه استقلال مالی نداشتند-هنوز هم ندارند- و فقط با این تمهید مالی ممکن بود شاید تامینی داشته باشند. با بروز پدیده چشم‌وهم‌چشمی و تعیین مهریه‌های گزاف آن هم به‌صورت سکه، قضیه پیچیدگی خاصی پیدا کرد؛ به‌نحوی که زندان‌های ما که به اندازه کافی یا حتی بیش از اندازه کافی از بدهکاران مهریه پر شد.

 سیر وقایع چنان پیش رفت که قانون نحوه اجرای محکومیت مالی در خصوص مهریه‌ای که با سکه تعیین شده باشد، به‌نوعی اصلاح شد که فقط تا 110عدد سکه قابلیت اجرا از طریق بازداشت را داشته باشد.تحولات اقتصادی که البته درخور بحث جداگانه مفصل اقتصاددانان و اهل فن است، باعث شده است که حتی همین تعداد سکه نیز زحمت‌افزا باشد و پرشدن بیشتر زندان‌ها را باعث شود. خلاصه اینکه در بسیاری از موارد، هم داین و هم مدیون-یعنی زوج و زوجه- از ابتدا می‌دانند که مدیون توان پرداخت دین را ندارد و این حالتی است که مرحوم دکتر مهدی شهیدی از اساتید ما از آن به بطلان مهر و لزوم تعیین مهرالمثل تعبیر کرده بود. اکنون مساله پیچیده‌تر شده و باعث ورود علمای دین به قضیه شده است. به نظر می‌رسد اگر تدبیری اندیشیده شود، بايد نسبت به کل بدهکاران و مدیون‌ها جز کسانی که بدهی آنان ناشی از ارتکاب جرم و سوءنیت است، باشد و همه مدیون‌ها را دربر بگیرد زیرا در بیشتر نقاط دنیا صرف نداشتن، باعث زندانی شدن و مجازات نمی شود. در عین حال در مورد خانم ها باید نوعی بیمه با دخالت و کمک دولت برقرار شود که آن ها را از اتکا به مهریه به عنوان وسیله تامین آتیه بی نیاز کند. توصیه به دختران این است که با فرا گرفتن فنون و علوم در وضعیتی قرار بگیرند که نیاز به مهریه نداشته و با درج شروط ضمن عقد، حقوق کاملا مساوی با مردان و شوهران خود به دست آورند.