نخستین چشم نامحرم در آسمان! +عکس

 گرچه بنیان ماهواره‌ها بر پایه کسب اطلاعات و خبر از "دشمن" گذاشته شد اما تا اوایل دهه 1960 هیچ یک از دو قدرت صاحب فناوری فضایی به صراحت از ماهواره جاسوسی نامی نمی‌بردند.

 در 11 اکتبر 1960 آمریکا با پرتاب یک ماهواره با نام "ساموس"(SAMOS -Satellite and Missile Observation System) که ماموریتش "نظارت بر سامانه‌های موشکی و ماهواره" بود عملا و رسما باب پرتاب ماهواره‌های جاسوسی را باز کرد.

البته سابقه این ماهواره به سال‌های نخست دهه 1950 بر می‌گردد زمانیکه هنوز حتی اسپوتنیک-1, نخستین ماهواره جهان به فضا پرتاب نشده بود. فکر طراحی و ساخت ماهواره جاسوسی ساموس به عنوان بخشی از برنامه حفاظتی نیروی هوایی در سال 1956 ارائه گردید. این برنامه بعد از آغاز عصر فضا در اکتبر 1957 صورت جدی‌تری به خود گرفت بطوریکه بودجه‌ای 108.2 میلیون دلاری(اگر بخواهیم محاسبه به روز داشته باشیم معادل 0.92 میلیارد دلار در سال 2018) برای آن اختصاص یافت.


ساموس که به لحاظ فنی توانایی عکسبرداری از اهداف مورد نظر را داشت, توسط کارشناسان شرکت لاکهید و به سفارش ارتش آمریکا طراحی گردید. ساموس-1 بر پایه موشک "آجنا" با طول حدود 6 متر, قطر 1.5 متر و وزنی تقریبی 2 تن ساخته و با یک موشک از نوع اطلس به فضا پرتاب شد. این ماهواره می‌توانست جدا از تحرکات نیروی پیاده, سیستم‌های حمل و نقل, سامانه‌های موشکی, تاسیسات نظامی و غیرنظامی طرف مقابل را مرتبا زیر نظر داشته باشد.

در آن زمان کلیه اطلاعات مربوط به این ماهواره مخفی نگه داشته می‌شد به همین دلیل در مورد وضعیت و فعالیت آن خبری منتشر نشد اما به گفته کارشناسان چند ماهواره اولیه ساموس در رسیدن به اهداف تعیین شده ناکام ماندند و نتوانستند ماموریت خود را به انجام رسانند و تنها حدود یک سال بعد, سری دوم ماهواره‌های ساموس توانست در مدار قرار بگیرد و کارش را با موفقیت به انجام برساند.

بر پایه تجربه‌های به دست آمده, ارتش آمریکا بعدا ماهواره دیگری ساخت و امروز این "چشمان نامحرم" کلیه فعالیت‌های کشورهای دیگر را می‌نگرند.