ذوب یخچال‌های توچال و دنا در تابستان

به گفته محققان کشور در تابستان امسال به دلیل افزایش دما یخچال‌های طبیعی ارتفاعات "توچال" و "دنا" ذوب شدند و جاری شدن سیل در دماوند نه ناشی از فعال شدن آتشفشان دماوند که به دلیل ذوب شدن یخچال‌های طبیعی این منطقه بوده است.

یکی از دلایل وجود حیات روی کره زمین، وجود میزان مناسبی از گازهای گلخانه‌ای در جو آن است؛ چراکه وجود میزان مناسبی از این گازها دمای کره زمین را در اندازه مشخصی نگه داشته است؛ ولی از بعد از انقلاب صنعتی انسان‌ها با استفاده بیشتر از خودروها، وسایل الکترونیکی و... انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را افزایش دادند که این امر شرایط کره زمین را برای ادامه زندگی بشر روز به روز سخت‌تر می‌کند.

اکنون دمای سیاره ما حدود 1.2 درجه سانتی‌گراد نسبت به انقلاب صنعتی (1900-1850) افزایش پیدا کرده است. این افزایش یک درجه‌ای آسیب‌های زیادی به زمین وارد کرده است.

این در حالی است که ایران جزو 10 کشور اول در تولید گاز دی اکسید کربن است و بر اساس بررسی‌ها تا سال 2011 مقام نهم و تا سال 2015 مقام هشتم را در زمینه تولید دی اکسید کربن داشت. بر این اساس ایران در COP21 متعهد شد که تا پایان سال 2030 بین 4 تا 12 درصد از میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای به‌ویژه دی اکسید کربن را بکاهد.

به باور کارشناسان این حوزه در بدترین سناریو اگر افزایش دی اکسید کربن با همین روند ادامه پیدا کند، زمین 5 تا 6 درجه گرمتر خواهد شد. قطعا این افزایش دما در خاورمیانه بیشتر خواهد بود و بیشترین آسیب ناشی از تغییر اقلیم به خاورمیانه می‌رسد که تاکنون هم همین طور بوده است و در حال حاضر شاهد افزایش دو درجه‌ای دمای کشور هستیم.

"دماوند" از دید زمین‌شناسی یک سامانه آتشفشانی فعال است

نشانه دیگر آن سیلی بود که اخیرا به دامنه دماوند رسید و بار دیگر شائبه فعال شدن آتشفشان خفته دماوند مطرح است، ولی مطالعات دکتر قلمقاش عضو هیات علمی پژوهشکده علوم زمین نشان می‌دهد که این امر نه ناشی از فعال شدن این آتشفشان، بلکه به دلیل افزایش دما در این منطقه بوده است.

وی با بیان اینکه برای این مطالعات طرح پایش آتشفشان دماوند و تهیه نقشه یک‌بیست‌وپنج هزارم این منطقه را در دستور کار قرار دادیم، گفت: این طرح از چند سال پیش در سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور آغاز شد، ولی با توجه به موقعیت خاص آتشفشان دماوند و امکان فعالیت در چند ماه از سال و همچنین ارتفاع بلند دماوند و دسترسی مشکل به قله، مطالعات بسیار سخت و با سرعت پایین پیش می‌رود.

این محقق با بیان اینکه تا پایان شهریور ماه جاری آخرین مرحله از برداشت‌های زمین‌شناسی جهت تهیه نقشه آتشفشان دماوند به پایان خواهد رسید، ادامه داد: در علم زمین‌شناسی شعار "گذشته، کلید حل مسائل آینده" مطرح است که بر همین اساس برای پیش‌بینی رفتار آتشفشان دماوند در آینده باید تاریخچه تشکیل آن را به دقت مطالعه کنیم، ضمن آنکه باید نقشه زمین‌شناسی منطقه را در اختیار داشته باشیم.

قلمقاش با اشاره به مطالعات سازمان زمین‌شناسی در زمینه پیش‌بینی رفتار آتشفشان دماوند، اظهار کرد: در این طرح بخش‌های مختلف این آتشفشان از نزدیک مطالعه و نمونه‌برداری می‌شود تا با انجام مطالعات آزمایشگاهی و سن‌سنجی و تعیین دقیق رفتار آن در گذشته نسبت به پیش‌بینی فعالیت آن در آینده اقدام کنیم.

عضو هیات علمی پژوهشکده علوم زمین، به شایعاتی در زمینه فعال شدن آتشفشان دماوند و سیلابی شدن مناطق اطراف آن، توضیح داد: دماوند دارای یخچال‌های همیشگی در ارتفاع بالای ۴ هزار متر است که حجم آنها در زمستان با بارش برف بیشتر شده و در طول تابستان به دلیل گرمای هوا بخش زیادی از یخچال‌ها ذوب می‌شوند.

قلمقاش ادامه داد: امسال به دلیل گرمای بی‌سابقه در مرداد ماه حجم قابل ‌توجهی از یخچال‌های طبیعی دماوند ذوب شد و همین امر باعث شد که برخی از اهالی منطقه و کارشناسان، فعال و گرم شدن آتشفشان دماوند را دلیل ذوب یخچال‌های دائمی فرض کنند.

روند گرم شدن دماوند در ماه‌های خرداد، تیر، مرداد و شهریور

دانشیار پژوهشکده علوم زمین با بیان اینکه هیچ داده مستندی در رابطه با حرکت ماگما در اعماق دماوند و گرم شدن مخروط آتشفشانی ارائه نشده، افزود: پس از ارسال این خبر ضمن بررسی داده‌های سازمان هواشناسی مشاهده شد که منطقه دماوند در تابستان امسال تقریبا 50 تا 60 روز دمای بالاتر از میانگین بیشینه و کمینه سال‌های گذشته را داشته و تدوام روزهای گرم تابستان جاری باعث ذوب یخچال‌های دماوند شده است‌.

قلمقاش با اشاره به آب شدن یخچال‌های طبیعی در ارتفاعات "توچال" و "دنا"، خاطر نشان کرد: این ارتفاعات آتشفشانی نیستند، ولی با این وجود ذوب یخچال‌های طبیعی در این مناطق نیز به دلیل گرم شدن کلی هوا مشاهده و ثبت شده است.

وی با بیان این‌که برای فعال شدن آتشفشان دماوند چندین پارامتر را باید مورد بررسی و توجه قرار داد، اضافه کرد: مواردی از جمله تغییرات سطح زمین، افزایش دمای آب چشمه‌ها، افزایش خروج گاز از دهانه آتشفشان و رخداد زمین‌لرزه مرتبط با آن به کارشناسان، فعال شدن آتشفشان را هشدار می‌دهد که خوشبختانه تاکنون هیچ کدام از این عوامل در آتشفشان دماوند مشاهده و ثبت نشده است.

عضو هیات علمی پژوهشکده علوم زمین خاطرنشان کرد: همه اطلاعات موجود درباره آتشفشان دماوند به کارشناسان نشان می‌دهد که در حال حاضر هیچ خطری وجود ندارد و وضعیت این آتشفشان بر اساس مطالعات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور همانند سال‌های گذشته است.