دکتر سیدضیاء هاشمی
گفت: یکی از بهترین راه‌ها برای تحلیل وضعیت واقعی مسائل و موضوعات
دانشگاه‌ها مراجعه به نخبگان دانشگاهی به ویژه اساتید است. اکنون بیش از 20
هزار استاد در سطح دانشگاه‌های وزارت علوم فعالیت می‌کنند که می‌توانند
مشاوران خوبی برای برنامه ریزی‌های وزارت علوم باشند. از همین جهت بهره
گیری از دیدگاه آنها در مسیر فعالیت‌ها و اصلاح بهبود برنامه‌ها و رصد
وضعیت دانشگاه‌ها چراغ راه وزارت علوم است.
وی با بیان اینکه نظرسنجی از سوی یکی از موسسات پژوهشی شرکت‌های دانش بنیان درباره عملکرد علمی و فرهنگی وزارت علوم صورت گرفته است گفت: بیش از 4000 نفر از اساتید در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند و از آنجایی که این نمونه‌ها به شکل تصادفی انتخاب شده‌اند و پرسش‌نامه‌ها با رویکرد علمی و بی طرفانه توسط اساتید برجسته پژوهش‌های اجتماعی تدوین شده، مورد اهمیت است.
معاون فرهنگی اجتماعی وزارت علوم با تاکید بر اینکه برآورد کلی این نظرسنجی نشان دهنده این است که با یک فرصت تاریخی و کم سابقه روبرو هستیم، گفت: این نظرسنجی نشان دهنده میزان بالای امید و اعتماد بین اساتید دانشگاهی است و این مسئله مهمترین فرصت و ظرفیت برای آموزش عالی در جهت رشد توسعه علمی، تقویت وحدت و همدلی و ترویج قانونمداری است.
هاشمی با اشاره به نتایج این نظرسنجی بر اساس شاخص‌های علمی عملکرد وزارت علوم گفت: طبق این نظر سنجی 50 درصد اساتید شایستگی و توانایی مدیریت‌های منصوب در دانشگاه‌ها را در سطح بسیار بالا ارزیابی کردند و نزدیک به 30 درصد این شاخص را در سطح متوسط می‌دانستند. این در حالیست که طبق این نظرسنجی 70 درصد پاسخ دهندگان معتقد بودند که در دوره گذشته توجه به «شایستگی مدیران» نامطلوب بوده و فقط 11 درصد آنرا مطلوب توصیف کردند.
وی درباره نظر اساتید از حیث رعایت قوانین و مقررات در فرایند آموزشی در دانشگاه‌ها گفت: در این شاخص 50 درصد اساتید معتقد بودند که «رعایت قانون و مقررات در فرایند آموزشی» بسیار خوب انجام شده و 35 درصد نیز آنرا متوسط ارزیابی کرده‌اند. این در حالیست که 55 درصد همین اساتید معتقد بودند رعایت قوانین و مقررات در فرآیند آموزشی در دولت گذشته در سطح ضعیف بوده است.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم با اشاره به شاخص «اهتمام به رشد علمی کشور»، گفت: 46 درصد از اساتید معتقدند که این توجه در دوره فعلی در سطح بالایی است و فقط 20 درصد این مسئله را ضعیف توصیف کردند. این در حالی است که 48 درصد اساتید معتقدند در دوره گذشته توجه کافی به این مقوله وجود نداشته است.
هاشمی با بیان اینکه 47 درصد از اساتید معتقدند که عملکرد وزارت علوم در «رعایت ضوابط و توجه به توانایی‌های علمی در جذب بورسیه‌ها» در سطح بالایی است، گفت: 32 درصد از اساتید عملکرد وزارت علوم در این حوزه را متوسط و فقط 21 درصد آنرا ضعیف توصیف کردند، این در حالیست که 68 درصد اساتید معتقدند که رعایت ضوابط و تواجه به توانایی علمی در جذب بورسیه‌ها در دوره گذشته دچار ضعف بوده است.
وی با اشاره به شاخص‌های فرهنگی این نظرسنجی اظهار کرد: در شاخص «نشاط و شادابی در محیط دانشگاه» 76 درصد اساتید معتقدند میزان نشاط و شادابی در دانشگاه‌ها در شرایط فعلی در حد مطلوب یا متوسط است و فقط 24 درصد این وضعیت را در حد ضعیف توصیف کردند. این در حالیست که 70 درصد این اساتید معتقدند که در دولت گذشته نشاط و شادابی در مورد دانشگاه‌ها ضعیف و نامطلوب بوده و فقط 15 درصد وضعیت در دوره گذشته را مطلوب توصیف کردند.
هاشمی با بیان اینکه 75 درصد اساتید وضعیت «امید به آینده در میان دانشجویان و اساتید» را مطلوب و یا متوسط توصیف کردند، گفت: در این شاخص فقط 25 درصد اساتید امید به آینده را در سطح نامطلوب می‌دانند این در حالی است که ارزیابی 73 درصد از اساتید از دوره گذشته بر این اساس است که میزان امید به آینده در میان اساتید و دانشجویان نامطلوب بوده و فقط کمتر از هشت درصد وضعیت در دوره گذشته را مطلوب توصیف کردند.
هاشمی با بیان اینکه «آرامش و ثبات سیاسی دانشگاه‌ها» شاخص دیگری است که در این نظرسنجی مورد توجه قرار گرفته است گفت: مطابق این نظرسنجی 49 درصد از اساتید وضعیت را مطلوب و 36 درصد متوسط ارزیابی کرده‌اند و فقط 15 درصد آنرا در سطح ضعیف می‌دانستند، در حالی که بیش از 56 درصد از اساتید معتقد بودند که این مسئله در دوره گذشته ضعیف بوده است.
معاون فرهنگی اجتماعی وزارت علوم با تاکید بر اینکه 48 درصد اساتید «رویکرد وزارت علوم به ارزش‌های دینی» را مطلوب توصیف کرده‌اند گفت: مطابق این نظرسنجی 39 درصد این اساتید توجه به ارزش‌های دینی را متوسط و فقط 13 درصد آنرا ضعیف می‌دانستند، در حالی که بیش از 29 درصد از اساتید معتقد بودند در دوره گذشته رویکرد وزارتخانه به ارزش‌های دینی نامطلوب بوده است.
معاون فرهنگی اجتماعی وزارت علوم با اعلام اینکه 54 درصد اساتید معتقدند که دوره فعلی موجب «دلگرمی و جلب اعتماد دانشگاهیان» در سطح بالایی بوده است، گفت: 34 درصد از اساتید این شاخص را متوسط توصیف کرده و فقط 12 درصد آنرا در سطح کمی می‌دانستند . از حیث «رشدعلمی» نیز 82 درصد از اساتید معتقدند که رویکردهای دولت مانع رشد علمی نبوده و 14 درصد آنرا متوسط می‌دانستند و فقط چهار درصد منتقد به رویکرد دولت بودند.
سید ضیا هاشمی با اشاره به اینکه در این نظرسنجی شاخص «جهت گیریهای سیاسی و غیر علمی در مدیریت دانشگاه‌ها» نیز از شاخص‌های مهم در نظر گرفته شده گفت: 66 درصد اساتید معتقدند که مدیریت دانشگاه‌ها جهت گیریهای سیاسی و غیر علمی نداشته یا بسیار کم بوده است. همچنین 22 درصد از اساتید نظری بینابین داشتند و فقط 12 درصد از آنها منتقد مدیریت دانشگاه‌ها بودند.
هاشمی با اشاره به نظر اساتید درباره عملکرد مدیریت دانشگاه‌ها در زمینه «ایجاد بی‌ثباتی و نگرانی» گفت: 78 درصد از آنها معتقدند که این مسئله در حد بسیار کم بوده و 14 درصد این موضوع را بینابین می‌دانند و فقط هشت درصد اساتید از جهت ایجاد بی‌ثباتی و نگرانی از دانشگاه‌ها انتقاد داشتند.
معاون فرهنگی وزارت علوم در ادامه این گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه به طور کلی 74 درصد اساتید از روند «تغییرات مدیریتی» در دانشگاه‌ها رضایت زیاد یا متوسط داشته‌اند، گفت: فقط 26 درصد از اساتید دانشگاه از تغییرات مدیریتی در دانشگاه‌ها رضایت کمی داشتند. همچنین 81 درصد اساتید ارزیابی مثبتی نسبت به «عملکرد وزارت علوم» داشتند و آنرا موفق توصیف کرده و فقط 19 درصد این عملکرد را ضعیف برآورد کردند.
وی با اشاره به «مهمترین چالش‌ها و کاستی‌هایی» که اساتید دانشگاهی در این نظر سنجی اعلام کردند گفت: به ترتیب کمیت گرایی به جای توجه به کیفیت، کمبود امکانات و بودجه، عدم پیوند تولیدات دانشگاه با نیاز جامعه و صنعت، بی‌انگیزگی در بین دانشجویان و اساتید، مدرک گرایی و ضعف ارتباطات بین المللی از مهمترین چالش‌ها و کاستی‌ها در دانشگاه‌ها از دیدگاه اساتید بوده است.
هاشمی با بیان اینکه در این نظرسنجی شاهد روند مثبت و بسیار امیدوار کننده‌ای که در دانشگاه‌ها به وجود آمده است بوده‌ایم، گفت: اعتماد و امید دانشگاهیان و همدلی و مشارکت آنان در فعالیت‌های اجتماعی به شکل قابل ملاحظه و معناداری در حال رشد و افزایش است.
وی با اشاره به ترکیب اساتیدی که در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند گفت: 38 درصد اساتید در رشته‌های فنی مهندسی، 30 درصد اساتید در رشته علوم انسانی و 27 درصد از اساتید علوم پایه و بقیه اساتید در سایر رشته‌ها در این نظرسنجی شرکت کردند. از این میان 10 درصد استاد تمام، 19 درصد دانشیار، 49 درصد استادیار و 22 درصد مربی بودند.
به گفته هاشمی، این اساتید از تجربه تدریس بسیار بالایی برخوردار بودند و در بین آنها اساتید با تجربه 30 ساله وجود دارد. اگرچه افراد جوان با سابقه کمتر از 10 سال نیز وجود دارند.
هاشمی با بیان اینکه این اساتید از سراسر کشور در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند گفت: دانشگاه‌های بزرگ نقش پررنگی در این نظرسنجی داشتند که از دانشگاه تهران پنج درصد، دانشگاه فردوسی مشهد چهار درصد، تبریز سه درصد و نیز دانشگاه‌های اصفهان، کرمان، شیراز، همدان، گیلان و سایر دانشگاه‌ها در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند.
وی با بیان اینکه اگر بخواهیم نتیجه کلی از قضاوت اساتید درباره رویکردها و عملکرد وزارت علوم را ملاک عمل قرار دهیم اعتماد و تایید بسیار بالایی نسبت به عملکرد مدیریت وزارت علوم در دانشگاه‌ها شاهد هستیم، گفت: اینکه بیش از 4000 نفر از اساتید دانشگاه در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند و بیش از 80 درصد آنها عملکرد وزارت علوم را تایید می‌کنند و وضعیت نشاط و امید در دانشگاه‌ها را مطلوب توصیف می‌کنند، نشانه بسیار خوبی است.
وی با بیان اینکه میزان رضایت اساتید ما را امیدوار خواهد کرد که با تداوم این روند مدیریتی در آینده نزدیک بتوانیم شاهد جهش در جهت حرکت به سمت آرمان‌ها و اهداف کلان نظام آموزش عالی کشور باشیم گفت: بدون شک اساتید و نخبگان دانشگاهی به عنوان سرمایه اصلی دانشگاه با چنین رویکردهایی، سیاست‌ها و رویکردهای اتخاذ شده را همراهی خواهد کرد و این فرصتی تاریخی برای کشور در این حوزه رقم خواهد زد.
معاون فرهنگی وزارت علوم با تاکید بر اینکه این فرصت بی‌نظیر را به عنوان ظرفیت بی‌بدیل برای رشد همه جانبه کشور و تقویت اقتدار ملی در سال فرهنگ و اقتصاد تلقی می‌کنیم گفت: گمان می‌کنیم همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند عزم ملی در حوزه آموزش عالی به شهادت اساتید دانشگاه‌ها جلوه عینی پیدا کرده و می‌تواند با مدیریتی علمی و ارزشی و مقبول در بین دانشگاه‌ها چشم اندازهای بسیار امیدوار کننده‌ای را ترسیم کند.
هاشمی با تاکید بر اینکه مصالح عالی کشور و منافع ملی ایجاب می‌کند که با وحدت و همدلی و هم افزایی این حرکت امید بخش که در دانشگاه‌ها به وجود آمده را ادامه دهیم، گفت: در تلاش هستیم با پرهیز از برخوردهای سیاسی و جناحی و حاشیه سازی برای مدیریت کلان آموزش عالی، انتظارات و امیدهای دانشگاهیان و توقعاتی که بزرگان جامعه از دانشگاه‌ها دارند را جامه عمل بپوشانیم.
معاون فرهنگی وزارت علوم در پایان افزود: محورهای گسترده‌تر این نظرسنجی متعاقبا از طریق رسانه‌ها منتشر خواهد شد.
