به نقل از روابط عمومی معاونت مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی، وجود تعداد قابل توجه خبرگزاری‌ها در کشور و تفاوت عملکرد و ماموریت آن‌ها از جمله در میزان تولید خبر، گستره فعالیت، زبان، سرعت در تولید و انتشار اخبار، تعداد دفاتر و نمایندگی‌های خبری در داخل و خارج از کشور، میزان بهره‌مندی از فناوری‌های جدید رسانه‌ای، رعایت اصول حرفه‌ای و ده‌ها شاخص دیگر، ایجاب می‌کند که ارزیابی دقیقی از فعالیت‌های حرفه ای آنان صورت پذیرد.
بر اساس این گزارش، دستورالعمل زیر با هدف پایش برخط، ارتقاء جایگاه حرفه‌ای خبرگزاری‌ها و برقراری عدالت رسانه‌ای، تنظیم شده است. اولین پیش‌نویس این دستورالعمل سال ۹۳ توسط تعدادی از روزنامه‌نگاران مطلع و مدیران خبرگزاری‌ها و با کمک کارشناسان معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی تهیه شد و سپس در اختیار مدیران خبرگزاری‌ها و جمعی از اهالی رسانه قرار گرفت تا پیشنهادها و نظرات اصلاحی و تکمیلی خود را ارائه دهند.
«هیأت ارزیابی و رتبه‌بندی خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های خبری اینترنتی» این پیشنهادها را برای ارزیابی این رسانه‌ها در شش ماهه نخست سال ۹۴ به کار گرفت که نتایج آن اعلام شد. در مرحله بعدی اشکالات و شاخص‌ها و مدل محاسباتی جمعا در شش جلسه با حضور مدیران مسئول خبرگزاری‌ها بررسی شد و نتیجه آن برای ارزیابی عملکرد خبرگزاری‌ها در تابستان ۹۵ اجرا شد.
به منظور اجرای دور سوم رتبه بندی خبرگزاری‌ها نیز طی ۶ جلسه شیوه نامه و شاخص‌ها توسط مدیران مسئول و اعضا کمیته رتبه بندی مورد ارزیابی قرار گرفت و این شیوه‌نامه به منظور ارزیابی عملکرد خبرگزاری‌ها در بازه زمانی مهر ۹۶ تا مهر ۹۷ به تصویب رسید.
ماده ۱) رتبه بندی خبرگزاری‌ها از این پس، به صورت سالانه انجام می‌شود.
ماده ۲) خبرگزاری‌ها شامل دو گروه عمومی و تخصصی می‌شوند. خبرگزاری تخصصی، رسانه‌ای است که بر اساس قید در پروانه فعالیت، عمده اخبار خود را صرفاً به یک حوزه اختصاص داده و پوشش اخبار سایر حوزه‌ها در اولویت آن نباشد.
با توجه به تفاوت‌های فعالیت رسانه‌های تخصصی، امتیاز این گروه در جمع‌بندی نهایی با ۱۰ درصد افزایش محاسبه خواهد شد.
تبصره ۱: مشوق‌های شرکت در طرح رتبه‌بندی خبرگزاری‌ها عبارت است از: اولویت در جانمایی نمایشگاه مطبوعات، نشست‌های خبری روسای قوا، حمایت‌های فنی و پشتیبانی، حمایت‌های مالی و یارانه ای، سفرهای داخلی و خارجی.
ماده ۳) شرکت در طرح رتبه‌بندی اختیاری است. خبرگزاری‌هایی که در طرح رتبه‌بندی شرکت می‌کنند مصادیق خوداظهاری را بر اساس مفاد این دستورالعمل تکمیل و همراه با مستندات آن ارسال می‌کنند تا در هیأت رتبه بندی، بررسی شود.
ماده ۴) به منظور محاسبه امتیازات خبرگزاری‌ها، هیأت رتبه‌بندی با ترکیب زیر برای مدت یک سال تشکیل می‌شود:
۱. مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی به عنوان رئیس هیأت
۲. دو نفر از استادان علوم ارتباطات و روزنامه‌نگاری (به انتخاب معاونت مطبوعاتی)
۳. دو نفر از مدیران مسئول(یک خبرگزاری عمومی‌و یک خبرگزاری تخصصی) به انتخاب خودشان
۴. دو سردبیر یا مسول ارشد تحریریه خبرگزاری (به انتخاب مدیران مسئول خبرگزاری‌ها)
تبصره ۱: یک نفر از روزنامه‌نگاران برخط به
عنوان مسئول دبیرخانه و دبیر هیأت رتبه‌بندی، با انتخاب معاون امور
مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی و بدون حق رای
تبصره ۲: مدیرمسئول و سردبیر انتخابی نمی‌توانند از یک رسانه باشند.
تبصره ۳: اگر یکی از منتخبین مسئولیت حقوقی خود در رسانه ای که در آن
فعالیت داشته را از دست بدهد، در صورتی که با دیگر اعضا از یک رسانه مشترک
نباشد، می‌تواند تا پایان آن دوره عضو کمیته رتبه بندی باشد.
تبصره ۴:جلسات هیأت رتبه‌بندی با دعوت رئیس هیأت و حضور ۵ نفر از اعضاء رسمیت می‌یابد و تصمیمات، حداقل با ۴ رای موافق معتبر است.
تبصره ۵:چنانچه اکثریت در هر جلسه احراز نشود، جلسه دوم پس از ۷ روز، تشکیل و تصمیمات آن با هر تعداد، معتبر است.
تبصره ۶:مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی مسؤول دعوت مدیران مسئول
خبرگزاری‌ها برای انتخاب نمایندگان خود در هیات رتبه بندی است.
ماده ۵) کمیته رتبه‌بندی، ابتدا با توجه به فرم‌های خوداظهاری و مستندات خبرگزاری‌ها، نتایج ارزیابی خود از همه خبرگزاری‌های شرکت کننده را در قالب جدول مقایسه ای برای تمامی آنان ارسال می‌کند، به نحوی که از نتایج ارزیابی یکدیگر اطلاع یابند. در صورت فقدان مستندات خود اظهاری، هیچ امتیازی محاسبه نمی‌شود. اعتراضات تا ١٠ روز کاری پس از آن و با حضور مدیر مسئول یا نماینده تام‌الاختیار او (با معرفی کتبی) رسیدگی و سپس به صورت عمومی، اعلام می‌شود.
ماده ۶) هرگونه تغییر در این دستورالعمل و یا انتخاب اعضای هیأت رتبه‌بندی توسط مدیران مسئول خبرگزاری‌ها انجام می‌گیرد.
ماده ۷) اجرای طرح رتبه بندی، از مرحله چهارم به صورت الکترونیک با پشتیبانی فنی پایش آنلاین و خوداظهاری انجام خواهد شد. شاخص‌های رتبه بندی که در سامانه رتبه بندی تعریف شده به صورت آنلاین قابل دسترسی برای عموم خواهد بود.
ماده ۸) شاخص‌های رتبه‌بندی خبرگزاری‌ها، تعاریف، امتیاز هر شاخص و جدول کسر امتیاز مطابق این جدول است.
