نشست «خبررسانی در شبکه‌های اجتماعی» برگزار شد

در نشست امروز - چهارشنبه - 22 مرداد ماه که در دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها برگزار شد، دکتر یونس شکرخواه (استاد ارتباطات و سردبیر همشهری آنلاین)، دکتر حسن نمکدوست تهرانی (استاد دانشگاه و مدیر مرکز مطالعات همشهری)، دکتر حسین امامی (مدرس دانشگاه)، دکتر احسان پوری (مدرس دانشگاه و روزنامه‌نگار)، مریم سلیمی (پژوهشگر فضای مجازی)، الهام باقری (مدرس دانشگاه) سخنرانی کردند.

نباید از شبکه‌های اجتماعی انتظار اخبار موثق داشت‌

دکتر حسن نمک‌دوست با اشاره به اینکه هنوز تردید دارد که بتوان شبکه‌های اجتماعی را جزو رسانه‌های جریان اصلی به حساب آورد، گفت: شاید در آینده بتوان آن‌ها را «mainstream media» نامید اما من هنوز شبکه‌های اجتماعی را «رسانه جایگزین» (alternative media) می‌دانم.

نمکدوست با بیان اینکه نباید از خبرهایی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شوند، انتظار موثق بودن داشت‌، گفت: تنها باید از روزنامه‌نگارانی که در این فضاها حضور دارند، توقع خبررسانی درست داشته باشیم و همان‌طور که از همسایه و بقال محل انتظار موثق بودن خبر نداریم، نباید به شبکه‌های اجتماعی اتکاء کرد.

به نظر نمک دوست اخلاق حرفه‌ای خبری در بین کاربران عادی از بین نمی‌رود و اتفاقا ویژگی مثبت این شبکه‌ها این است که افراد دست از خودسانسوری برمی‌دارند.

او اضافه کرد: در زمانی که فقط روزنامه کاغذی وجود داشت می‌شد برخی خبرها را منتشر نکرد حالا اگر دست به انتشار همه اخبار نزنیم همه در کسری از ثانیه‌ با خبر می‌شوند.

او همچنین امر آموزش در این حوزه را غیرلازم دانست و گفت: پدیده شبکه‌های اجتماعی محصول جهان امروز است و هر فردی می‌خواهد نظر خود را در تمام موضوعات به اشتراک بگذارد.

او با بیان اینکه دستگاه‌های رسمی و رسانه‌های جریان اصلی همچنان با قدرت خود جریان ساز هستند، گفت: در جریان بهار عربی دیدیم، این رسانه‌های اصلی بودند که جریان راه انداخته و شبکه‌های اجتماعی کاری نکردند.

تشبیه شبکه‌های اجتماعی به کندوی عسل

یونس شکرخواه نیز نظری مشابه نمک دوست را داشت و گفت: دلایل بسیاری برای اثبات اینکه شبکه‌های اجتماعی رسانه‌های جریان اصلی به حساب نمی‌آیند وجود دارد ساختار شبکه‌های اجتماعی مرکزگریزی است.

شکرخواه شبکه‌های اجتماعی را به کندوی عسلی تشبیه کرد که زنبورهای متفاوتی دارد وهر زنبوری در آن می‌تواند ترجیح دهد یکی را لایک (like) یا فالو (follow) کند و دیگری را نه.

شکرخواه همچنین گفت: پشت حرفه روزنامه نگاری مشروعیتی وجود دارد که در شبکه‌های اجتماعی و میان کاربران عادی موجود نیست.

او با تایید صحبت‌های نمک دوست مبنی بر اینکه باید گذاشت شبکه‌های اجتماعی مسیر خود را بروند، افزود: البته من فکر می‌کنم باید به روزنامه‌نگار‌ها که در این شبکه فعالند، حتما آموزش داده شود.

او در ادامه با بیان اینکه رسانه‌ها در حوزه فیلم و عکس نسبت به کاربران شبکه‌های اجتماعی عقب هستند، گفت: به طور مثال در حادثه اخیر سقوط هواپیما در مهرآباد عمده تصاویر و فیلم‌ها در شبکه‌های اجتماعی به چشم می‌خورد و بی‌وقفه اخبار آن منتشر می‌شد.

او درعین حال با اشاره به اینکه نگاه کاربر عادی به این مسائل نگاهی لحظه‌ای و سانتی مانتال است، گفت: این روزنامه‌نگار است که می‌تواند به خبر سندیت ببخشد و به صورت تحقیقی با آن برخورد کند؛ چرا که کاربر عادی نمی‌داند که دست یافتن به مشروعیت و سندیت تا چه اندازه سخت است.

او افزود: همان‌طور که فراگیری و دربرگیری را از اصلی‌ترین ارزش‌های خبری می‌دانیم باید به رسانه‌های اجتماعی نیز به عنوان رسانه‌های فراگیر نگاه کنیم.

او همچنین از شبکه انیستاگرام به عنوان شبکه‌ای یاد کرد که صنعت گرانقیمت عکاسی ضربه زده است.

او در پایان صحبت‌هایش گفت:در کشورهایی که نهاد مدنی ضعیف هستند این شبکه‌ها رونق بیشتری دارند.