هوش مصنوعی، ماشین‌هایی با تفکر انسانی

 هوش مصنوعی یعنی دستگاه‌ها را قادر کنیم از هوش انسانی تقلید کنند. این فناوری امروز در زمینه‌های بسیاری در حال رشد است و علاوه بر حوزه‌هایی مانند گوشی‌های هوشمند، در حوزه‌هایی که هیچکس تصور آن را نداشته نیز گسترش یافته و شاید همین موضوع اتحادیه جهانی مخابرات را بر آن داشت تا شعار امسال روز جهانی ارتباطات را به این موضوع اختصاص دهد.

صنعت ارتباطات حدود ۱۵۰ سال پیش با تلگراف آغاز شد و پس از آن تلفن برای مدت زمان زیادی وظیفه برقراری ارتباط بین افراد را برعهده داشت و البته در این سال‌ها، پیام‌ها از حالت متنی و صوتی به تصویری تبدیل شده‌اند. از طرفی عمر گوشی‌ همراه به کمتر از ۳ دهه می‌رسد و موبایل‌های امروزی با سیستم‌های عامل هوشمند، حتی عمری کمتر از ۱۰ سال دارند. اما اکنون دیگر ارتباطات به تلفن و اینترنت هم محدود نمی‌شود و فناوری‌هایی مانند نسل پنجم اینترنت و هوش مصنوعی پا به عرصه گذاشته‌اند که صنعت ارتباطات و فناوری اطلاعات را دگرگون کرده‌اند.

روز جهانی جامعه اطلاعاتی و مخابرات، ۱۷ می (۲۷ اردیبهشت‌ماه) است که اتحادیه جهانی مخابرات همه‌ساله، با انتخاب یک شعار راهبردی، این روز را گرامی می‌دارد و تمامی کشورهای عضو این اتحادیه بر پایه این شعار، برنامه‌های یک‌ساله خود را در حوزه ICT تعیین می‌کنند. این اتحادیه، شعار امسال روز جهانی ارتباطات را فعال کردن استفاده مثبت از هوش مصنوعی برای همه اعلام کرده است.

بر اساس اطلاعیه ITU، در سال‌های اخیر پیشرفت‌های قابل‌توجهی در فن‌آوری هوش مصنوعی وجود داشته که با پیشرفت‌های شگرف در زمینه‌های مشارکت مانند کلان‌داده، یادگیری ماشین، توان محاسباتی، ظرفیت ذخیره‌سازی و محاسبات ابری در میان افراد دیگر امکان‌پذیر شده است.

فن‌آوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی در حال حاضر به‌عنوان جزء کلیدی ابزارهای فعالانه و برنامه‌های کاربردی برای کمک به مردم برای هدایت زندگی بهتر با بهبود بهداشت، آموزش، امور مالی، کشاورزی، حمل‌ونقل و طیف گسترده‌ای از خدمات دیگر در حال ظهور هستند. موضوع شعار امسال روز جهانی مخابرات (WTISD-۲۰۱۸) به سازمان ITU و سایر ذی‌نفعان کلیدی اجازه می‌دهد تا بر فرصت‌هایی برای چگونگی تسریع پیشرفت هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۰، تمرکز کنند.

ماشین‌هایی با تفکر هوشمندانه

در حالی که ماشین‌ها و کامپیوترها از ابتدا برای کاهش کارهای دستی و کارآمدتر وظایف اختراع شدند، امروزه به مرحله‌ای رسیدیم که تقریبا همه‌ی افراد به تکنولوژی دسترسی دارند و در شرایطی هستیم که از تکنولوژی در راستای بهره‌گیری از هوش مصنوعی استفاده می‌شود. در حالی که تا کنون، ماشین‌ها همان کاری را که از طرف انسان‌ها به آنها گفته می‌شد، انجام می‌دادند، هدف هوش مصنوعی این است که به ماشین‌ها یاد بدهد همانند انسان‌ها تفکر هوشمندانه داشته باشند.

در حال حاضر شرکت‌های بزرگ فناوری از جمله گوگل، مایکروسافت، آی‌بی‌ام و سایر های‌تک‌ها، از هوش مصنوعی استفاده زیادی کرده و با این فناوری نسبتا نوین، تغییراتی انقلابی را ایجاد کرده‌اند. البته استفاده از هوش مصنوعی به حوزه فناوری محدود نمی‌شود و در زمینه‌های روزنامه‌نگاری، سرگرمی، بهداشت و درمان، اتومبیل‌ها، خرده‌فروشی، بانکداری و مالی، لوازم خانگی استفاده می‌شود و البته شاید اکنون کاربردی‌ترین استفاده از هوش مصنوعی که ارتباط هر روزه با مردم دارد، گوشی‌های هوشمند باشد.

استفاده از هوش مصنوعی در صنعت سرگرمی نیز بسیار محبوب است؛ ما چه در حوزه بازی‌های ویدیویی و چه در اپلیکیشن‌های موسیقی با این مفهوم آشنا هستیم. ایده استفاده از هوش مصنوعی در بازی‌ها جدید نیست و از همان ابتدا مورد استفاده قرار می‌گرفته و به تدریج رشد کرده است. در موسیقی و فیلم نیز همین‌طور است، به کاربران توصیه می‌شود به تماشای فیلم‌ها و گوش دادن موسیقی‌هایی بپردازند که به صورت خلاقانه و بر اساس تصمیماتی که آن‌ها در گذشته گرفته‌اند، ایجاد شده‌ است.

همچنین با معرفی فروشگاه‌های آنلاین خرده‌فروشی، مردم چنان به خریدهای آنلاین رو آورده‌ و به آن عادت کرده‌اند که این خریدها اکنون در اوج خود قرار دارد. این وب‌سایت‌ها همچنین از روش‌های هوش مصنوعی استفاده می‌کنند، مانند توصیه به مشتریان برای خرید برخی از محصولات با توجه به محصولاتی که قبلا خرید کرده‌اند و یا محصولاتی که در جست‌وجوی آن بوده‌اند. راه دیگر نیز تهیه‌ی ربات‌های آنلاین گفت‌وگو است که به مشتریان راهنمایی می‌دهند و یا به حل مسائل مطرح‌شده می‌پردازند.

وب‌سایت‌های متعددی به مشتریان خود پیشنهاد می‌دهند در صورت درخواست یا شکایت، با نماینده وب‌سایت گفت‌وگو کنند. با این حال، اغلب اوقات این نماینده‌ها انسان نیستند؛ در عوض، روبات‌های گفت‌وگویی هستند که برای پاسخگویی و استخراج دانش مورد نیاز وب‌سایت آموزش دیده‌اند و این اطلاعات را به مشتری عرضه می‌کنند. این ربات‌ها با تمرکز بر کلمات کلیدی از پردازش زبان طبیعی بهره می‌برند تا درخواست مشتری را تفسیر کرده و سپس در پاسخ، اطلاعات مورد نیاز مشتری را به دست می‌دهند.

یکی دیگر از موارد استفاده از هوش مصنوعی، وسایل نقلیه‌ی بدون راننده‌ی شرکت‌های گوگل و تسلاست. استفاده از هوش مصنوعی در این فضا برای پارک خودکار، تشخیص تصادف، نظارت بر محدوده‌ی دید، شناخت صدا و یا جهت‌یابی مانند این است که ماشین مثل یک دستیار برای راننده عمل کند و روش‌های مختلف رانندگی ایمن را آموزش دهد.

هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء

در هر حال تمامی دستگاه‌های هوشمند و ابزارهای مورد استفاده در زندگی روزانه ما که از فناوری اینترنت اشیاء بهره‌ می‌برند، هوش مصنوعی را نیز مورد استفاده قرار می‌دهند برای مثال در مورد وسایل الکترونیکی، ترموستات و لامپ‌های هوشمند به نحو جالبی از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند. هوش مصنوعی می‌تواند درجه حرارت خانه شما را در ساعات مختلف شبانه‌روز، همان‌طور که می‌خواهید تنظیم کند. به همین ترتیب، روشنایی خانه‌ی‌ کاربر می‌تواند به همان‌ اندازه که در زمان‌های مختلف روز ترجیح می‌دهد، متناسب با تاریکی و روشنایی خانه تغییر پیدا کند.

در گوشی‌های هوشمند هم، دستیارهای شخصی مجازی هستند که از هوش مصنوعی بهره‌ می‌برند. سیری، کورتانا و گوگل‌ نو دستیارهای دیجیتالی بسیار معمولی هستند که در تلفن‌های آی اواس، اندروید و ویندوز یافت می‌شوند و می‌توانند به سوالاتی که کاربر از آن‌ها می‌پرسد، پاسخ دهند. این برنامه‌ها اطلاعات را جمع‌آوری می‌کنند تا بتوانند سوالی که توسط کاربر پرسیده می‌شود را تفسیر کرده و سپس داده‌های مورد نیاز کاربران متناسب با ترجیحشان، در اختیار قرار دهند.

اکنون هوش مصنوعی تقریبا در تمام زمینه‌های مرتبط با فناوری در حال رشد است و حتی به حوزه‌هایی که ممکن است کسی تصور نمی‌کرده نیز راه یافته است. هوش مصنوعی با قابلیت تقلید از هوش انسانی حتی قادر است به ماشین‌های سوپرهوشمندی تبدیل شود که باهوش‌تر از انسان هستند. با وجود این، نمی‌توان انکار کرد که استفاده از این فناوری تا حد زیادی زندگی را برای انسان‌ها تسهیل کرده و شاید به همین دلیل هم اتحادیه جهانی مخابرات، به استفاده مثبت از هوش مصنوعی برای همه تاکید کرده است.