گزینه‌های احتمالی جهاد کشاورزی پس از حجتی

 هنوز رفتن حجتی به شهرداری تهران قطعی نشده، بحث جانشینی او در وزارت جهاد کشاورزی داغ شده است. حمیدرضا عدل، خداکرم جلالی، مهدی بخشنده و محمد شجاع‌الدینی گزینه‌های احتمالی جایگزینی هستند که پس از حجتی برای وزارت می‌توانند معرفی شوند.

 روزنامه شرق نوشت: «با استعفای محمدعلی نجفی، شورای شهر دچار چالشی جدی برای انتخاب گزینه جدید شهرداری تهران شد اما گویا پس‌لرزه‌های تکان‌های خیابان بهشت، دامن وزارت جهاد کشاورزی را هم گرفته است و محمود حجتی به‌ عنوان یکی از گزینه‌های احتمالی شهرداری، شانس بالایی برای تصاحب این سمت دارد. شنیده‌ها حاکی از آن است که رزومه‌ محمود حجتی از دیگر گزینه‌های پیشنهادی برای شهرداری تهران قوی‌تر است و بر این اساس، یکی از احزاب احتمال حضور حجتی در شهرداری تهران را جدی می‌داند اما هنوز رفتن حجتی به شهرداری قطعی نشده، بحث جانشینی او در وزارت جهاد کشاورزی داغ شده است. حمیدرضا عدل، خداکرم جلالی، مهدی بخشنده و محمد شجاع‌الدینی گزینه‌های احتمالی جایگزینی هستند که پس از حجتی برای وزارت می‌توانند معرفی شوند. فهرست هفت‌نفره پیشنهادی شورای شهر، پچ‌پچ‌های قبل از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری را تبدیل به خبری جدی کرد. قبل از آن که کابینه دوازدهم انتخاب شود، شایع شده بود که محمود حجتی با آن سابقه طولانی در بخش کشاورزی و تلاش برای دستیابی به خودکفایی گندم دیگر مایل نیست در این بخش به فعالیت ادامه دهد. گروهی می‌گفتند حجتی خسته است و تمایلی برای حضور در ساختمانی که خودش پس از واگذاری نماد بخش کشاورزی به قوه قضائیه ساخته بود، ندارد. گفته می‌شد حجتی دوست دارد شهردار باشد یا در بخشی خدمت کند که با رشته تحصیلی‌ او، یعنی عمران، بیشتر ارتباط دارد اما در نهایت نام محمود حجتی به‌ عنوان تنها گزینه تصدی پست وزارت جهاد کشاورزی در فهرست نهایی روحانی درج شد. از جلسه معاونان وزارت جهاد کشاورزی خبر می‌رسید که حجتی از ۱۱۰ رأیی که از مجلس گرفت تا وزیر شود، راضی نیست. بعد از آن یک‌ بار هم نامش در فهرست استیضاح نمایندگان مجلس درج شد اما او در روزهای پایانی سال گذشته مجدد از نمایندگانی که از جلسه دو استیضاح روز قبل خسته بودند، رأی اعتماد گرفت و به فعالیتش در وزارت جهاد کشاورزی ادامه داد. شاید همین فشارهای مجلس همراه با تنش‌های ناشی از خشکسالی و گسیختن بسیاری از زنجیره‌های تولید، محمود حجتی ۶۲ساله را خسته کرده که این بار هم در برابر پیشنهاد اعضای شورای شهر برای کوچ به بهشت مقاومتی نکرده است.

حمایت کرباسچی از شهردار شدن حجتی

هر چند تا روز رأی‌گیری شورای شهر احتمال انصراف حجتی از کاندیداتوری برای شهردار شدن وجود دارد اما این روزها در نشریات تخصصی بخش کشاورزی، بیشتر از هر رسانه دیگری بحث انتقال حجتی به شهرداری مطرح است. غلامحسین کرباسچی، دبیر کل حزب کارگزاران سازندگی، از شخصیت‌های سیاسی است که درباره حضور حجتی اظهار نظر کرده است. او در گفت‌وگو با ایرنا، با اشاره به هفت گزینه مطرح در شورا برای تصدی مسئولیت شهرداری تهران بیان کرد: «گفته شده آقای مهندس حجتی با توجه به حساسیت امر پایتخت، قانع شده‌اند مسئولیت خطیر وزارت کشاورزی را رها کنند و در شهرداری مشغول شوند.»

او این نکته را هم اضافه کرد: «حتما این اتفاق می‌تواند برای شهر مفید باشد. ایشان شخصیتی مردمی، شناخته‌ شده و مورد اتفاق است که در بخش‌های مختلف صاحب تجربه هستند و با دولت و سایر نهادهای حکومت نیز روابط خوبی دارند. اگر بتوانند با رأی غالب شورا شهردار شوند، ان‌شاءالله کارنامه خوبی خواهند داشت و گره‌گشا خواهند بود.»

این اظهارات کرباسچی با اخبار غیر رسمی دیگری که از کسب رضایت رئیس‌جمهور برای انتقال حجتی به شهرداری خبر می‌داد، منجر شد نام چهار گزینه احتمالی وزارت جهاد کشاورزی بار دیگر بر سر زبان‌ها بیفتد.

۴ گزینه احتمالی

بار دیگر ذهن فعالان بخش کشاورزی درگیر این نکته است که چه‌ کسی جایگزین حجتی خواهد شد. برخی معتقدند بهتر است جایگزین حجتی از معاونانش باشد و گروهی معتقدند کارآمدی افراد برای حضور در این پست، مهم‌تر از گرایش‌های سیاسی است. گروهی می‌گویند احتمالا مهدی بخشنده که گرایش سیاسی مشابه حجتی دارد، جایگزین او خواهد شد و گروهی دیگر می‌گویند این تقسیم‌بندی‌های سیاسی در شرایط فعلی معنا پیدا نمی‌کند. در حال‌ حاضر نام حمیدرضا عدل، معاون فنی، امور زیربنایی و تولیدی سازمان برنامه‌ و بودجه، خداکرم جلالی، رئیس سابق سازمان جنگل‌ها، مهدی بخشنده، معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی و محمد شجاع‌الدینی، از اعضای حزب اعتدال و توسعه، به‌ عنوان گزینه‌های احتمالی جایگزینی حجتی مطرح هستند.

سوابق گزینه‌های احتمالی

نام خداکرم جلالی، رئیس سابق سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور که سابقه سه دوره حضور در مجلس شورای اسلامی را نیز دارد، قبل از تشکیل کابینه به‌ عنوان گزینه احتمالی وزارت جهاد کشاورزی مطرح بود. پس از انتخاب حجتی به‌ عنوان وزیر، جلالی که بازنشسته شده بود، از دی سال ۱۳۹۶ ریاست هیات‌ مدیره بنیاد علوی را بر عهده گرفت و به این زیرمجموعه بنیاد مستضعفان کوچ کرد. حمیدرضا عدل معاون فنی، امور زیربنایی و تولیدی سازمان برنامه‌ و بودجه است. از او به‌ عنوان بزرگ‌ترین تعدیل‌کننده بودجه‌های بخش کشاورزی یاد می‌شود. او که دکترای منابع طبیعی - جنگلداری از دانشگاه تهران دارد، علاوه بر فعالیت در سازمان برنامه‌ و بودجه، در سال‌های گذشته به تدریس درس درخت‌شناسی در دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران هم مشغول بوده است. عدل آشنایی کامل به زیر و بم هزینه‌های بخش کشاورزی داشته و گروهی معتقدند اگر به وزارت جهاد کشاورزی منتقل شود، به دلیل آشنایی با ساختارهای بخش کشاورزی و سابقه فعالیت در سازمان برنامه‌ و بودجه، این وزارتخانه به مشکل جدی برنخواهد خورد. مهدی بخشنده معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی است. نام او هم پیش از تشکیل کابینه دولت دوازدهم به‌ عنوان گزینه پیشنهادی وزارت مطرح می‌شد. مهدی بخشنده با روی‌ کار آمدن دولت احمدی‌نژاد از وزارت جهاد کشاورزی به بنیاد مستضعفان نقل مکان کرد. گفته می‌شود او با وجود آن که معاون وزیر جهاد کشاورزی است، همچنان فعالیت‌هایی هم در قالب بخش خصوصی دارد. محمد شجاع‌الدینی رئیس و عضو شورای سیاست‌گذاری کانون کشاورزی حزب اعتدال و توسعه است. حزب اعتدال و توسعه ٢۵ کانون در بخش‌های مختلف دارد که یکی از زیربخش‌های آن، کانون کشاورزی است. شجاع‌الدینی اعتقاد دارد تحزب نباید از بخش کشاورزی به دور باشد. فعالیت‌های شجاع‌الدینی او را به‌ عنوان گزینه‌ای برای وزارت جهاد کشاورزی مطرح کرده است.

روزه سکوت فعالان بخش کشاورزی

هر چه بیشتر بازار گمانه‌زنی درباره شهردار شدن حجتی تقویت می‌شود، فعالان بخش کشاورزی بیشتر در زمینه گزینه‌های جایگزین مناسب حجتی سکوت می‌کنند. محمد شریعتمدار، سرپرست مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق بازرگانی در گفت‌وگو با «شرق» درباره شهردار شدن وزیر جهاد کشاورزی اظهار بی‌اطلاعی می‌کند. او می‌گوید: «چرا می‌خواهید حجتی را عوض کنید؟ بهتر است او در پست خود باقی بماند.»

شریعتمدار در پاسخ به این سؤال که گزینه مناسب جایگزینی حجتی کیست هم جواب روشنی ارائه نمی‌کند. اما به این پرسش که آیا گزینه مناسبی در وزارت جهاد کشاورزی برای انتصاب پست وزارت وجود دارد، این‌گونه پاسخ می‌دهد: «دامنه زمین خدا گسترش دارد و همه‌چیز در آن پیدا می‌شود.»

به اعتقاد شریعتمدار اگر فردی که جایگزین حجتی می‌شود، شایسته‌تر از او یا مشابه‌اش باشد، در وضعیت بخش کشاورزی تغییرات منفی ایجاد نخواهد شد.

عباس رجایی مدیرعامل شرکت خدمات حمایتی هم که زمزمه‌هایی درباره احتمال کاندیداشدنش برای وزارت به گوش می‌رسد، درباره گزینه‌های مناسب جایگزین حجتی نظر روشنی به خبرنگار «شرق» ارائه نمی‌کند. او می‌گوید: اگر رئیس‌جمهور تشخیص می‌دهد که وزیر جهاد کشاورزی به شهرداری بروند، مشکلی نیست. در وزارت جهاد هم آدم‌های متخصص و مدیر برای تصدی پست وزارت کم نیستند.

چند روزی بود که شایعات مربوط به احتمال وزیر شدن رجایی هم قوت گرفته بود. حتی شنیده شده بود که او روز یکشنبه گذشته با لاریجانی دیداری دارد تا برای کسب رأی اعتماد، رایزنی کند اما رجایی درباره دلیل نشست با رئیس مجلس می‌گوید: در نشست دیروز هیچ صحبتی درباره احتمال تغییر وزیر جهاد کشاورزی مطرح نشد. این نشست مربوط به کارگروه‌های مشورتی مجلس شورای اسلامی بود که رؤسای کارگروه‌ها با لاریجانی جلسه‌ای داشتند.

رجایی هم معتقد است که تغییر وزیر جهاد کشاورزی مشکل خاصی برای وزارت جهاد کشاورزی ایجاد نمی‌کند زیرا سیاست‌گذاری‌ها در قوانین بودجه و در چارچوب قوانین مختلف از جمله قانون اقتصاد مقاومتی مشخص شده است.

او اضافه می‌کند: اگر مدیریت عوض شود، نگاه جدید و بحث‌های جدیدی ایجاد می‌شود که شاید مفید باشند.

جلسه انتخاب شهردار دوشنبه هفته آینده برگزار می‌‎شود و تا روز برگزاری این انتخابات، احتمال انصراف حجتی از حضور در شهرداری تهران وجود دارد. بنابراین، باید تا روز رأی‌گیری در انتظار تغییرات احتمالی سرنوشت وزارت جهاد کشاورزی باشیم.»