فعالیت «همودینامیکی» مغز توسط سیستمی ایرانی ثبت می‌شود

محققان دانشگاه تهران موفق به طراحی، توسعه و ارزیابی یک سیستم (fNIRS) آزمایشگاهی ۱۶ کاناله در کشور شدند.

از آنجا که استخوان جمجمه نسبت به نور مادون قرمز در محدوده طول موج های بین ۶۵۰ تا ۸۵۰ نانومتر عبور پذیری دارد یکی از روش های جدید برای مطالعه نحوه عملکرد مغز تاباندن نور مادون قرمز و ثبت انعکاس آن از بافت مغز است که به این روش طیف نگاری مادون قرمز نزدیک کارکردی (fNIRS) گفته می شود.

در همین راستا محققان ایرانی در دانشگاه تهران با حمایت ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی معاونت علمی موفق به ساخت دستگاه طیف نگاری مادون قرمز نزدیک کارکردی ۱۶ کاناله شدند.

به گفته سید کمال الدین ستاره دان مجری این پروژه، ۵ دستگاه سیستم (fNIRS) با امکان ثبت تا ۴۸ کانال ساخته شد که این دستگاه ها در مراکز آزمایشگاهی و دانشگاهی برای انجام فعالیت های تحقیقاتی نصب شده است. این مراکز در تهران، شیراز، اصفهان، مشهد و تبریز قرار دارند.

وی افزود: هنگام فعالیت سلول های عصبی در یک منطقه فعال از کورتکس مغز، به دلیل نیاز به اکسیژن بیشتر در آن سلول ها میزان خون رسانی به آن منطقه بیشتر شده و این موجب ایجاد نوساناتی در شدت نور بازگشتی از آن منطقه می شود.

وی ادامه داد: بنابراین می توان محل فعال مغز و شدت فعالیت آن را شناسایی کرد. به دلیل پیچیدگی ساختاری دستگاه های (fNIRS) آنها گران هستند و به علت تحریم ها تا تاریخ تعریف این طرح پژوهشی هیچ دستگاه (fNIRS) در داخل کشور وجود نداشت.

این محقق عنوان کرد: به همین دلیل با هدف طراحی و ساخت یک سیستم (fNIRS) ۱۶ کاناله جهت ثبت فعالیت های همودینامیکی در ناحیه پیشانی مغز پروژه طراحی، توسعه و ارزیابی یک سیستم (fNIRS) آزمایشگاهی ۱۶ کاناله توسط محققان دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران مورد حمایت قرار گرفت.

وی خاطر نشان کرد: همچنین در راستای انجام این طرح سه رساله دکترا، یک پایان نامه کارشناسی ارشد، دو مقاله آی اس تعریف و ۴ سخنرانی علمی در کنفرانس های بین المللی ارائه شد.